Promiskuityzm w praktyce. Przyczyny, skutki i charakter promiskuityzmu

Promiskuityzm, w wielu kulturach uważany za zachowanie dewiacyjne, rzadko omawiany jest w kontekście pozaetycznym. Warto jednak zwrócić uwagę na promiskuityzm z punktu widzenia psychologicznego, a także omówić pewne ściśle z nim związane aspekty dotyczące higieny.

Promiskuityzm definiuje się jako zachowanie seksualne charakterystyczne dla ludzi oraz niektórych zwierząt, polegające na zmianie partnerów seksualnych w zależności od bieżących potrzeb i ochoty na seks. Promiskuityzm praktykowany może być nie tylko przez osoby niebędące w stałym związku, ale również przez zamężne lub żonate. Częstą praktyką jest nie tyle zdrada, ile życie w tzw. otwartym małżeństwie, gdzie obie strony wiedzą o partnerach seksualnych drugiej i wyrażają na to zgodę.

Krótka historia promiskuityzmu

W zależności od czasów oraz od kultury promiskuityzm był różnie postrzegany. W starożytnej Grecji i Rzymie oraz w Indiach czy Chinach uważano go za zachowanie naturalne, jednak zarezerwowane jedynie dla mężczyzn. Kobieta w tych kulturach postrzegana była jako istota mająca pozostać czystą do dnia ślubu, a następnie pozostać wierna jednemu mężczyźnie. Z kolei mąż, niezależnie od tego, czy żona zgadzała się na to, czy nie, mógł wchodzić w kontakty seksualne, z kim chciał.

Doskonałym przykładem jest postać Odyseusza w mitologii greckiej, który sam żonę zdradzając wielokrotnie, oczekiwał od Penelopy wierności. Penelopa natomiast zdrady męża widziała jako coś bardzo naturalnego, niebędącego powodem ani do złości, ani do zazdrości.

Oczywiście w czasach starożytnych nie panowało aż takie rozluźnienie obyczajów czy wręcz rozpasanie seksualne, jak wydaje się to dziś laikom historycznym. Promiskuityzm nie stanowił problemu w oczach społeczeństwa, jeżeli mąż wypełnił swój podstawowy obowiązek i spłodził dziedzica. Jeśli tego nie zrobił, przygody na boku były oficjalnie i powszechnie potępiane.

Ewenementem zaś jest widzenie promiskuityzmu w homoseksualnych kontaktach w starożytnej Grecji. Częste zmiany partnerów nie były dobrze widziane, ponieważ homoseksualizm stanowił część wychowania młodych chłopców (żołnierzy). Uważano, że poprzez nasienie mężczyzna przekazywał swojemu podopiecznemu cnotę dzielności. Choć brzmi to dziś absurdalnie, tak to wtedy postrzegano.

W kolejnych wiekach, mimo że promiskuityzm był coraz bardziej negatywnie postrzegany, zwłaszcza z moralnego punktu widzenia, zjawisko to wciąż występowało w każdym kręgu kulturowym, nawet wśród kleru, który oficjalnie to zachowanie potępiał.

Promiskuityzm dziś

Dziś promiskuityzm spotyka się ze skrajnie różnymi opiniami, w odróżnieniu jednak od wieków poprzednich są to najczęściej głosy pozbawione hipokryzji charakterystycznej dla minionych lat. Obecnie większość ludzi negatywnie oceniających tę praktykę wypowiada się na jej temat przede wszystkim w kontekście higieny oraz naturalnego celu, dla którego seks istnieje.

Mimo braku dowodów na to, że osoby często zmieniające partnerów są odpowiedzialne za rozpowszechnianie chorób wenerycznych, promiskuityzm wciąż obarcza się winą za epidemię wirusa HIV.

Promiskuityzm krytykowany jest więc przede wszystkim ze względów higienicznych.

Konserwatyści natomiast (najczęściej będący członkami któregoś z kościołów) sprzeciwiają się promiskuityzmowi ze względu na moralność narzuconą przez zwierzchników kościoła oraz z powodu tego, że praktykowanie promiskuityzmu z gruntu ogranicza kontakty seksualne podejmowane w celu spłodzenia potomka (większość kontaktów odbywa się z zabezpieczeniem). Jest to jednak argument nieco pozbawiony konsekwencji, ponieważ w stałych związkach również każdy seks nie jest z natury, tylko aktem prokreacji.

Część społeczeństwa, praktykująca lub niemająca nic przeciwko promiskuityzmowi, wciąż spotyka się z brakiem zrozumienia, pogardą, a nawet z odrzuceniem ze strony reszty społeczeństwa. Mimo niewątpliwego postępu w tej dziedzinie nastąpiła niewielka rewolucja. Zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę, że to częściej kobiety są potępiane za dużą liczbę partnerów seksualnych, a mężczyźni wręcz chwalą się swoimi podbojami.

Promiskuityzm w psychologii

O promiskuityzmie psychologia wypowiada się w sposób nacechowany raczej negatywnie. Dostrzega w nim wyraz braku poczucia własnej wartości oraz nieumiejętności znalezienia partnera na stałe, co może również skutkować patologiczną w skutkach potrzebą bycia z kimkolwiek i szukania zaspokojenia emocjonalnego w przypadkowym seksie.

Promiskuityzm często związany jest również z depresją m.in. w okresie przekwitania, wynikającą z niezdolności do akceptacji zmian oraz z chęcią udowodnienia sobie własnej atrakcyjności w obliczu starzenia się. Taka forma szukania akceptacji nie przynosi jednak z punktu widzenia psychologii pozytywnych skutków. Charakter tej praktyki uniemożliwia wchodzenie w interakcje oparte na emocjach i zażyłości.