Przejdź do treści

Przyczyny powstawania i metody leczenia czyraków

problemy skórne pleców
Fot. MrVettore / stock.adobe.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Czyrak może występować na całym ciele, na twarzy, uchu, na pośladku, a nawet w miejscach intymnych. Przyczynami powstawania czyraka są bakterie, a objawy to guzki wypełnione ropną treścią. Leczenie czyraka pojedynczego różni się od leczenia czyraka gromadnego.

lek. Marta Dąbrowska

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

Marta Dąbrowska

lekarz

Czyrak jest zaliczany do ropnych chorób skóry. Czyrak, jak i czyrak gromadny powstają w wyniku zakażenia gronkowcem, a mianowicie zakażeniem Staphylococcus aureus. Czyrak wygląda jak krosta, z której można wycisnąć treść. Zazwyczaj zalecane jest obłożenie czyraka okładem z maścią ichtiolową oraz, po wykształceniu się czopa martwiczego, nacięcie go w celu jego usunięcia. Przy leczeniu czyraka gromadnego postępowanie jest głównie chirurgiczne.

Jak wyglądają czyrak i czyrak gromadny? Przyczyny powstawania

Czyrak to ropne zapalenie okołomieszkowe z wytworzeniem martwiczego czopa. Czyrak gromadny powstaje w wyniku skupienia się i zlewania czyraków, którym powstawaniu sprzyjają choroby przemiany materii. Głównie takie problemy dotykają pacjentów cierpiących na niewyrównaną cukrzycę i otyłość. Poza tym zakażenia bakteryjne mogą należeć do pierwszych objawów cukrzycy, także często pojawiające się czyraki mogą być sygnałem do wykonania badań diagnozujących w kierunku cukrzycy. Inne schorzenia predysponujące do wystąpienia czyraków to choroby nerek, niedobory immunologiczne oraz wyniszczenie. Co do diagnozy czyraka, nie sprawia ona zazwyczaj trudności, chociaż czasami bywa konieczna diagnostyka różnicowa ze względu na podobieństwo do takich schorzeń jak niesztowica czy ropień mnogi pach.

Jak wygląda czyrak i etapy jego tworzenia? Początkowo pojawia się zaczerwienienie w miejscu mieszka włosowego – jest to naciek zapalny. Następnie powstaje drobny, sinoczerwony guzek, który jest bardzo bolesny. Po upływie kilku dni (od czterech do sześciu) na szczycie guzka pojawia się krosta, pod którą tworzy się ropa powstająca w wyniku rozpadu tkanek. Zawartość krosty daje się usunąć przez wyciśnięcie lub samoistne oddzielenie się w postaci tzw. czopa martwiczego. Zazwyczaj po wyleczeniu czyraków zostają niewielkie blizny. Najbardziej dokuczliwym objawem przez czas występowania zmian skórnych jest ból w czasie, gdy czyrak się tworzy.

Umiejscowienie czyraków bywa różne, mogą występować czyraki na twarzy, pod pachą, na plecach, na udzie, na pośladkach, a nawet w miejscach intymnych (np. na wargach sromowych). Czyraki w okolicy nosa, oczodołu, skroni czy nad wargą górną mogą być przyczyną poważnych powikłań, zakażenie może na przykład przejść na opony mózgowe.

Zobacz także

Czyrak pojedynczy oraz czyrak gromadny – leczenie i czas trwania choroby

Czyraki pojedyncze ustępują szybko, w przeciągu kilkunastu dni następuje całkowite zagojenie miejsca po guzku. W przypadku czyraków mnogich, które pojawiają się stopniowo i są umiejscowione w różnorakich miejscach, przebieg choroby jest przewlekły. Ich powikłaniem jest powiększenie węzłów chłonnych, powstanie ropowicy lub czyraka gromadnego.

W leczeniu czyraka pojedynczego stosuje się kompres ichtiolowy w postać np. maści ichtiolowej dostępnej w aptece bez recepty. Gdy wykształci się czop martwiczy, czyraka należy naciąć, by pozbyć się ropy znajdującej się wewnątrz. Postępowanie miejscowe w przypadku czyraczności jest podobne, a do leczenia ogólnego (w zależności od antybiogramu) stosuje się doustnie antybiotyki (najczęściej z grupy cefalosporyn i penicylin), a także środki ogólnie wzmacniające. Antybiogram jest potrzebny tylko w szczególnych okolicznościach, często wystarczy interwencja chirurgiczna w celu nacięcia czyraka i usunięcia czopu martwiczego. W czyraku gromadnym leczenie opiera się głównie na interwencji chirurgicznej. W przypadku zmian zlokalizowanych na twarzy oraz w razie wystąpienia gorączki lub innych niepokojących objawów niezbędna jest pilna konsultacja dermatologiczna. Lekarze nie zalecają samodzielnego wyciskania lub nakłuwania zmian skórnych ze względu na zwiększone ryzyko rozsiewu bakterii, co może spowodować zakażenie uogólnione. Całkowite wyleczenie zmian skórnych jest możliwe, jednakże w przypadku występowania czynników predysponujących takich jak cukrzyca czy problemy z układem immunologicznym, zmiany skórne mogą nawracać. Z drugiej strony przy nawracających wystąpieniach czyraków bardzo ważne jest poszukiwanie schorzeń zwiększających ryzyko przewlekłych zakażeń, np. wcześniej wspomnianej cukrzycy. Poza tym zalecana jest szczególna dbałość o higienę osobistą, kontrola masy ciała oraz stężenia glukozy we krwi.

Bibliografia

P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika, Kraków, 2017.
S. Jabłońska, S. Majewski, Choroby skóry, Warszawa, 2002.

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.