Przejdź do treści

Rozszczep kręgosłupa – czym grozi? Przyczyny, objawy, leczenie

Kobieta w białej bluzce leży podczas badania usg, które wykonuje jej lekarz.
Fot. Med Photo Studio/AdobeStock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Rozszczep kręgosłupa może rozwinąć się w dowolnym odcinku kręgosłupa, jednak najczęściej pojawia się w okolicy lędźwiowej. Rozszczep kręgosłupa u płodu można zminimalizować lub całkowicie mu zapobiec, stosując suplementację kwasu foliowego od pierwszych dni ciąży. Objawy rozszczepu kręgosłupa widoczne są już w trakcie badań USG, a im jest niżej zlokalizowany u dzieci, tym mniej rozległe są objawy czynnościowe.

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

lek. Marta Dąbrowska
Marta Dąbrowska
lekarz

Rozszczep kręgosłupa u dorosłych to utrwalona wada z okresu dziecięcego. Rozszczep kręgosłupa może być na tyle ograniczony, że będzie przebiegał bezobjawowo i nie będzie wywierał wpływu na funkcjonowanie organizmu.

Co to jest rozszczep kręgosłupa?

Rozszczep kręgosłupa jest wielosegmentową wadą rozwojową rdzenia kręgowego i wychodzących z niego struktur rdzeniowych, a także wszystkich jego osłon, takich jak opony mózgowo-rdzeniowe, kręgi kręgosłupa, mięśnie i tkanki podskórne oraz skóra. Rozszczep kręgosłupa powstaje w życiu płodowym na etapie kształtowania się struktur rdzenia kręgowego i kręgosłupa. Rozszczep kręgosłupa polega na niedorozwoju zamknięcia kanału kręgowego, łączenia punktów kostnienia trzonów i łuków kręgów, wspólnie prowadzących do powstania szczeliny w grzbietowej części struktur kręgosłupa. Obraz i objawy rozszczepu kręgosłupa u noworodka uzależnione są od bezpośredniej przyczyny oraz obszaru rozwinięcia wady, np. w okolicy szyjnej, piersiowej, lędźwiowej i krzyżowej kręgosłupa.

Rozszczep kręgosłupa – przyczyny

Rozszczep kręgosłupa u płodu powstaje na skutek czynników genetycznych bądź środowiskowych, działających na płód, np. infekcji matki, nadmiernej ekspozycji na promienie rentgenowskie, zanieczyszczenia środowiska i wpływu toksycznych substancji, niedoboru kwasu foliowego i witamin z grupy B.

usg połówkowe - lekarz wykonujący badanie usg brzucha

Rodzaje rozszczepu kręgosłupa

Kiedy widać na USG rozszczep kręgosłupa oraz po uzupełnieniu diagnozy dodatkowymi badaniami, można dokonać klasyfikacji zmiany na:

  • jawny rozszczep kręgosłupa, czyli rozszczep kręgosłupa z niedorozwojem rdzenia kręgowego i jego osłon, które wspólnie tworzą zewnętrzny worek, wypełniony płynem mózgowo-rdzeniowym. Do grupy tego rozszczepu zalicza się przepuklinę oponową i przepuklinę oponowo-rdzeniową. Z kolei najcięższą postacią tego typu rozszczepu kręgosłupa jest tzw. całkowity rozszczep kręgosłupa, bez worka przepuklinowego, z dodatkowym rozszczepem czaszki, podniebienia, wargi, zrośnięciem palców i licznymi guzami, łączącymi się z rozszczepem w okolicy lędźwiowej, wnikający do wnętrza kanału;
  • rozszczep kręgosłupa ukryty, tzw. utajony rozszczep kręgosłupa lub rozszczep kręgosłupa zamknięty, to wada tylko układu kostnego, bez zmian tkanki nerwowej, opon i innych osłon.

Rozszczep kręgosłupa – objawy

Objawy rozszczepu kręgosłupa zależne są od rodzaju, stopnia zaawansowania i lokalizacji zmian. Ukryty rozszczep kręgosłupa często przebiega bezobjawowo, a jego rozpoznanie może nastąpić przez przypadek w wyniku badań obrazowych pod kątem diagnostyki innych chorób i zaburzeń. Rozszczepy kręgosłupa innych kategorii widoczne są już w życiu płodowym, a po narodzinach obserwuje się charakterystyczny obraz wady i objawy neurologiczne, np.:

  • worek przepuklinowy w miejscu rozszczepu, otoczony zmienioną lub niezmienioną fakturą skóry bądź zagłębienia, mniej lub bardziej zarysowane odgraniczenia od prawidłowej powierzchni skóry;
  • objawy neurologiczne zależą od umiejscowienia zmian i rozległości rozszczepu, np. rozszczep kręgosłupa lędźwiowego u dorosłych i dzieci ze znacznym stopniem zmian, charakteryzuje się niedowładem lub porażeniem mięśni kończyn dolnych, deformacjami stawów kończyn dolnych w szczególności: stopa końsko-szpotawa, koślawa i końska, zaburzenia chodu, zaburzenia ze strony zwieraczy w postaci nietrzymania moczu i kału oraz liczne infekcje dróg moczowych z tego tytułu, a także zmiany troficzne i zaburzenia czucia powierzchniowego i głębokiego. Z kolei rozszczep kręgosłupa u niemowlaka na poziomie piersiowym i szyjnym objawia się poprzez: wiotkość kończyn dolnych, tzw. żabie nogi, czyli ustawienie w odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej i zgięciu w stawach kolanowych i biodrowych oraz stopę końską.

Rozszczep kręgosłupa może również objawiać się łagodnymi dolegliwościami bólowymi, nieznacznymi trudnościami w poruszaniu się, wywołanymi wzmożoną męczliwością i osłabieniem mięśni.

Zobacz także

Rozszczep kręgosłupa – leczenie

Leczenie rozszczepu kręgosłupa możliwe jest już u płodu, jednak nie jest to powszechnie stosowana metoda i wiąże się z zagrożeniem dla zdrowia matki. Operacja w łonie matki rozszczepu kręgosłupa i ta po narodzinach dziecka, polega na pokryciu ujścia rdzenia i skóry na plecach. W przebiegu rozszczepu kręgosłupa u noworodka i dzieci stosuje się okresowe cewnikowanie, a wodogłowie z rozszczepem kręgosłupa zabezpiecza się zastawkami, zapobiegającymi narastaniu zmian i postępowi niszczenia struktur mózgu. Rehabilitacja rozszczepu kręgosłupa wykorzystuje zaopatrzenie ortopedyczne w zależności od potrzeb, jak kule łokciowe, wózki inwalidzkie, chodziki, wkładki ortopedyczne, ortezy. Ponadto prowadzi się ćwiczenia na rozszczep kręgosłupa, głównie gimnastykę korekcyjną. Wszystkie osoby z rozszczepem kręgosłupa wymagają stałej specjalistycznej kontroli lekarskiej i fizjoterapeutycznej.

Bibliografia

Przytrzymaj
i odkryj

Herman-Sucharska I. i inni, Wady rozszczepowe kręgosłupa - od diagnostyki do terapii, Dysraphic spinal defekt, 2013.

Najnowsze w naszym serwisie

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Dwie kobiety konsultują wynik anoskopii odbytu Hello Zdrowie

Anoskopia – badanie, cena. Czym się różni od rektoskopii?

Mycie rąk przez dziecko by była ochrona przed pasożytami w kale i tasiemczycą Hello Zdrowie

Tasiemiec w kale – jak go rozpoznać?

Przepuklina udowa u kobiety Hello Zdrowie

Przepuklina udowa – jakie leczenie podjąć w jej przypadku?

Badanie tympanogram kobieta u lekarza Hello Zdrowie

Tympanometria – na czym polega badanie? Czy jest bolesne?

Przedawkowanie magnezu – czy jest możliwe? Jak się objawia?

Gert-Jan Oskam

Sparaliżowany mężczyzna po 12 latach zaczął chodzić. Pomogła pionierska operacja w Szwajcarii

Stopa kobiety na mchu modzele i nagniotki Hello Zdrowie

Czym są nagniotki i jak się ich pozbyć?

Kobieta dostaje zastrzyk z heparyny.

Heparyna – zastosowanie, przeciwwskazania i skutki uboczne

Kobieta cierpi na zatrucie pokarmowe

Zatrucie pokarmowe – objawy, leczenie, pierwsza pomoc

mierzenie ciśnienia krwi hipotensja

Hipotensja – zbyt niskie ciśnienie, które utrudnia funkcjonowanie

Kobieta leży chora w łóżku z chusteczkami, obok niej stoją lekarstwa

Stan zapalny w organizmie – o czym może świadczyć?

stopy i palce młotkowate na mokrym piasku

Czym są palce młotkowate? Jak je leczyć?

Obsesja to zaburzenie u kobiety Hello Zdrowie

Czym jest obsesja? Jak można ją leczyć?

Kobieta w czasie terapii behawioralnej

Czym jest terapia behawioralna i jakie niesie korzyści?

Ręka chorej na białaczkę osoby na szpitalnej pościeli_leukemia/HelloZdrowie

Leukemia, czyli białaczka – śmiertelnie niebezpieczny nowotwór

Traumatolog – czym się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać?

Jakie są przyczyny zgagi? Jak sobie z nią radzić na co dzień?

Co to jest szpiczak mnogi? Objawy, rokowania, diagnostyka 

Cholesterol całkowity – co to? Kiedy jego poziom jest niebezpieczny?

Skąd się biorą pryszcze? Jak skutecznie się ich pozbyć?

Czym jest kolposkopia? Na czym polega? Interpretacja wyników

noworodek

Czym jest zespół kociego krzyku i jak leczyć to zaburzenie?

Podniebienie gotyckie – co to? Przyczyny, objawy, leczenie

Opryszczka w nosie. Jakie są jej przyczyny i sposoby leczenia?