Schizofrenia – jak chorują kobiety?

się ten artykuł?
Schizofrenia jest jedną z najczęściej występujących chorób psychicznych – i to zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Okazuje się jednak, że kobiety chorują inaczej niż mężczyźni. Dlaczego? Wcześniej miewają objawy, ale są diagnozowane później, dzięki czemu mogą zbudować wokół siebie większą sieć wsparcia. Wkładają też więcej wysiłku w to, aby nie poddać się chorobie. Jaka jest kobieca schizofrenia?
Schizofrenia – objawy
Objawy schizofrenii możemy podzielić na „pozytywne”, inaczej wytwórcze, oraz na „negatywne”, inaczej ubytkowe. Objawami pozytywnymi są: urojenia, omamy, zaburzenia mowy czy dezorganizacja zachowania. Chora odczuwa także dodatkowe doznania niemające odzwierciedlenia w rzeczywistości.
Jakie są objawy negatywne? Skutkują utratą zdolności do przeżywania i wyrażania emocji. Może to doprowadzać do wycofania się osoby chorej z życia lub jej izolowania się od innych. Schizofreniczki mają zmniejszoną motywację do działania, zmagają się z brakiem energii do życia oraz ograniczoną ekspresją emocjonalną i werbalną.
– Objawy negatywne to objawy deficytowe braku czegoś. Pacjenci często cierpią na blady afekt – ich emocje są spłycone, nie mają takiej intensywności emocjonalnej, mają alogię czyli zubożoną wypowiedź, przestają o siebie dbać. Przeważnie są smutni, wycofani społecznie, mało rzeczy cieszy ich na co dzień – wyjaśnia dr Piotr Wierzbiński, psychiatra, ekspert programu Zdrowa ONA.
Zdarza się, że objawy negatywne są bagatelizowane, tłumaczone lenistwem, charakterem osoby chorej. Mogą też występować w tzw. „formie przetrwałej” – obciążeni nimi pacjenci mogą już nigdy nie stać się osobami samodzielnymi.
– Z perspektywy mojej własnej, osobistej, jak zaczynałem pracę na psychiatrii, byłem zafascynowany objawami pozytywnymi – o nich się zawsze dobrze pisze, są fenomenalne, wszystkie książki jak pokazują pacjentów to pokazują w takich właśnie objawach. Jednak z perspektywy życia pacjenta chorującego na schizofrenię, objawy negatywne są kluczowe. Trudniej się je leczy, a pacjentowi bardzo ciężko jest wrócić do życia społecznego – dodaje psychiatra.
Schizofrenia u kobiet
Jaka jest schizofrenia kobieca? Według raportu „Schizofrenia z objawami negatywnymi. Obciążenie chorobą pacjentów i ich bliskich” obraz typowego pacjenta był częściej łączony z mężczyzną. W badaniach okazało się także, że kobiety chorują inaczej. Często dokonują bardzo dużego wysiłku, aby dzielnie walczyć ze schizofrenią.
U kobiet choroba rozpoczyna się nieco później (25–34 lata) niż u mężczyzn (15-24 lata), w związku z czym kobiety mają większą szansę na zbudowanie sieci wsparcia społecznego, która wymusza utrzymanie aktywności. Dzięki temu mogą np. dłużej pracować.
– Właśnie z powodu wsparcia społecznego, kobiety lepiej sobie radzą, bo zawsze obok jest ktoś, kto zwraca uwagę, chociażby na to czy pacjent bierze leki czy nie. W przypadku mężczyzn czasem jest widoczne jest, że jak dany pacjent zachorował wcześniej to jego linia życiowa zmienia się w sposób radykalny, a jego świat nie jest na tyle duży, żeby ktoś mu pomógł z zewnątrz. Wtedy rokowania są gorsze – tłumaczy dr Wierzbiński.
I dodaje, że presja społeczna jest zdecydowanie większa wobec kobiet. Kiedy w skutek choroby przestają o siebie dbać, jest to więc dużo bardziej zauważane.
– Jeżeli chodzi o objawy negatywne u kobiet czy u mężczyzn, trudno jednoznacznie powiedzieć, na ile one się różnią, natomiast u kobiet są one bardziej widoczne, ponieważ zwykle presja społeczna jest taka, że kobieta musi o siebie dbać, musi dobrze wyglądać, jest permanentnie oceniana.
W przypadku kobiety z przetrwałymi i przeważającymi objawami negatywnymi, od razu widać, że jest gorzej zadbana, ten afekt nie jest taki jak na co dzień, komunikacja społeczna jest słabsza. W związku z tym zwykle takie pacjentki są z tego powodu stygmatyzowane – dodaje psychiatra.
Pacjenci z negatywnymi objawami schizofrenii są dużo bardziej narażeni na posiadanie szeregu chorób współistniejących. W przypadku kobiet szczególnie dotyczy to chorób ginekologicznych. Zaledwie 58 proc. ankietowanych kobiet ze schizofrenią miało kiedykolwiek przeprowadzoną cytologię. USG narządów rodnych i piersi kiedykolwiek miało wykonane odpowiednio 17 i 25 proc. Żadna z kobiet nie miała przeprowadzonego USG piersi w ciągu ostatniego roku.
– Głównym powodem takiego stanu rzeczy jest to, że pacjentka z przeważającymi negatywnymi objawami schizofrenii będzie raczej unikać odwiedzania lekarzy sama z siebie, dopóki nie zmusi jej do tego stan zdrowia albo otoczenie. Wycofanie społeczne, depresyjność pacjentki, zubożenie kontaktów społecznych, powoduje, że te pacjentki jakoś umykają systemowi – wyjaśnia dr Wierzbiński.
Artykuł powstał we współpracy z programem „Zdrowa ONA”.
Polecamy

Czym jest abulia? Chorobliwy brak motywacji do działania to poważny problem

Czym są zaburzenia emocjonalne? Czy wymagają leczenia?

Czym zajmuje się psycholog? Dlaczego ten specjalista nie przepisuje leków?
