się ten artykuł?
Staw ramienny stanowi największy staw kończyny górnej. Pełni naprawdę ważną funkcję, gdyż łącząc ramię z obręczą barkową, stwarza możliwość niemal nieograniczonego ruchu. Z tego względu jest to staw niestabilny i bardzo kontuzjogenny, a każde jego kontuzje i urazy objawiają się silnym bólem. Co szkodzi stawowi ramiennemu, w jaki sposób możemy ograniczać jego urazy i jak przebiega ich leczenie?
Staw ramienny – budowa
Na staw ramienny składa się główka stawowa będąca elementem kości ramiennej oraz – z drugiej strony – panewka będąca częścią łopatki. W skład tego układu wchodzi także wyrostek kruczy, szpara stawowa oraz wyrostek barkowy. To właśnie ta prosta budowa tego stawu, nieograniczona właściwie z żadnej strony umożliwia zakres ruchów w każdym kierunku i wychyleniu. Ze względu na tak dużą ruchomość jest on podatny na urazy, a więc musi być chroniony. Funkcję tę spełnia tzw. pierścień rotatorów, czyli grupa mięśni mająca podtrzymywać i stabilizować staw ramienny, a także ochraniać torebkę stawową oraz więzadła. Na grupę tę składają się mięsień obły mniejszy, obły podłopatkowy oraz podgrzebieniowy i nadgrzebieniowy.
Najczęstsze przyczyny urazów stawu ramiennego
Kontuzje stawu ramiennego wynikają zarówno ze wzmożonej aktywności fizycznej, jak i codziennych czynności. Co więcej, jest on bardzo podatny na wybicia i przeciążenia wynikłe z wielokrotnego, żmudnego powtarzania konkretnych czynności. Najczęściej są to czynności takie jak podnoszenie ciężkich przedmiotów, dźwiganie zakupów, nadmierne wyciągnięcie ręki (np. sięgając po coś lub myjąc okna), gwałtowne szarpnięcia kończyną.
Uszkodzeniu mogą ulec również przylegające do niego mięśnie lub ścięgna, których kontuzje mogą powodować na przykład gra w tenisa lub siatkówkę, podnoszenie ciężarów lub pływanie.
Oczywiście trzeba też uwzględnić wszystkie kontuzje powypadkowe – silne uderzenie w obręcz barkową i okolice stawu ramiennego, gwałtowne szarpnięcia, upadki. Te jednak są typowe dla wszystkich stawów, które w swojej naturze są delikatnymi i podatnymi na urazy okolicami.
Najczęstsze kontuzje stawu ramiennego
Do najczęstszych kontuzji stawu ramiennego należą: zwichnięcie, skręcenie, zerwanie lub zapalenie ścięgien oraz przeciążenie. Wszystkie mogą mieć poważne skutki, jeśli są nieleczone.
- Zwichnięcie. Panewka stawu ramiennego przemieszcza się w stosunku do kości ramiennej (czyli jedna część stawu wysuwa się ze swojego miejsca). Wraz z nim pojawia się silny ból, duży obrzęk, a często także deformacja stawu oraz krwiak.
- Skręcenie. Poruszanie kończyną jest uniemożliwione, powoduje dyskomfort i ból.
- Zerwanie ścięgien. Wynika głównie z dużej niestabilności stawu ramiennego spowodowanego mikrourazami i dużymi przeciążeniami, na który narażamy staw. Towarzyszy temu duży ból oraz odstawanie obojczyka.
- Konflikt podbarkowy. Pojawia się w przypadku zwężonej przestrzeni podbarkowej i częstym ruchom wykonywanym ponad głową. Podczas ruchu ścięgna ocierają się o wyrostek barkowy, przez co wywołują ból i obrzęki.
- Zapalenie ścięgien. W tym przypadku ból jest punktowy i bardzo łatwy do zlokalizowania. Pojawia się także opuchlizna nadająca „opór” ruchom.
- Przeciążenie – pojawia się ból utrudniający, ale nie uniemożliwiający poruszanie kończyną; towarzyszy temu także stan zapalny.
- Niestabilność stawu barkowego.
Leczenie urazów stawu ramiennego
W przypadku urazów stawu ramiennego, lekarz potrafi postawić trafną diagnozę po samym badaniu palpacyjnym i obserwacji objawów towarzyszących. By jednak uniknąć komplikacji, określić stopień kontuzji lub wykryć towarzyszące urazowi złamanie kości, w każdym wypadku wykonuje się prześwietlenie rentgenowskie. Dodatkowo, jeśli objawy wskazują na urazy więzadeł lub ścięgien, powinno być wykonane również badanie USG.
Sposób leczenia stawu ramiennego zależy natomiast od stopnia kontuzji. W przypadku urazów lżejszych wystarczy:
- unieruchomić staw
- zrezygnować z aktywności fizycznej
- przyjmować środki przeciwbólowe i przeciwzapalne (najczęściej diklofenak, ketoprofen lub naproksen)
- stosować zimne okłady
- miejscowo na skórę stosować żele i inne podobne preparaty
Przy zerwaniach ścięgien i więzadeł, a także zerwaniach mięśni, konieczny jest zabieg chirurgiczny, a leczenie może wydłużyć się nawet o kilka tygodni. W każdym wypadku etapem końcowym leczenia są zabiegi fizjoterapeutyczne oraz wspomagające je delikatne ćwiczenia rozciągające, odciążające staw i uelastyczniające tkanki. Często stosuje się także tzw. kinesiotaping, który polega na oklejeniu chorego miejsca elastycznymi plastrami, które mają odciążyć staw ramienny.
Polecamy
Czym jest artroskopia i kiedy się ją wykonuje?
Zdrowe stawy – co jeść, aby dobrze odżywić tę część układu ruchu?
Aneta Zatwarnicka: „Wiedziałam, że ja i tak będę chodzić, i ta świadomość bardzo mi pomogła szybko zaadaptować się do protez”
