Przejdź do treści

Subkliniczna niedoczynność tarczycy – przyczyny i leczenie

Graficzne przedstawienie miejsca występowania subklinicznej niedoczynności tarczycy
Subkliniczna niedoczynność tarczycy/stock.adobe.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Subkliniczna niedoczynność tarczycy jest chorobą, która daje niezwykle skąpe objawy. Wczesne rozpoznanie jest trudne, a zbyt późne rozpoczęcie leczenia może przynieść powikłania w postaci chorób serca lub rozwoju pełnoobjawowej niedoczynności tarczycy. Jak rozpoznać utajoną niedoczynność tarczycy? I jakie są metody jej leczenia?

Czym jest subkliniczna niedoczynność tarczycy?

Subkliniczna niedoczynność tarczycy (ICD – 10) znana jest także jako ukryta niedoczynność tarczycy. Objawy towarzyszące tej chorobie są bardzo skąpe lub nie występują w ogóle. Stwierdza się natomiast zaburzenia pracy tarczycy na podstawie dużego poziomu tyreotropiny (TSH) przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowych stężeń tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3). Subkliniczna niedoczynność tarczycy to najlżejsza postać niedoczynności tarczycy. Znane są jeszcze formy umiarkowana i ciężka.

Przyczyny subklinicznej niedoczynności tarczycy

Subkliniczna niedoczynność tarczycy może rozwinąć się w efekcie wrodzonego zaburzenia biosyntezy hormonów tarczycy. Inne przyczyny utajonej niedoczynności tarczycy to:

  • schorzenia autoimmunologiczne (cukrzyca typu 1, anemia złośliwa, łysienie plackowate, bielactwo)
  • leczenie nadczynności tarczycy jodem radioaktywnym lub na drodze chirurgicznego usunięcia tarczycy
  • atrofia tarczycy
  • stosowanie niektórych leków (pochodnych litu, leków przeciwpadaczkowych)

Czynnikami ryzyka jest także wiek powyżej 60 lat oraz płeć żeńska.

Subkliniczna niedoczynność tarczycy – objawy

Warto zaznaczyć, że termin subkliniczna niedoczynność tarczycy oznacza, że nie daje ona objawów klinicznych, w związku z czym najczęściej schorzenie wykrywane jest przypadkowo i nie wymaga leczenia. Zdarza się jednak, że subkliniczna niedoczynność tarczycy daje objawy bardziej nasilone, ale mimo to nadal hormony tarczycy pozostają w normie.

Mimo że choroba jest ukryta, w niektórych sytuacjach można zauważyć jej pewne symptomy. Wiele osób wini za złe samopoczucie warunki środowiskowe i codzienny stres. Tymczasem może to być objaw subklinicznej niedoczynności tarczycy. U zdrowego człowieka odczuwane niekiedy zmęczenie jest naturalną reakcją organizmu np. na zwiększony wysiłek fizyczny czy stres. Zdarza się jednak, że pojawiają się bardzo delikatne, trudno uchwytne objawy niedoczynności tarczycy, które bardzo łatwo można przeoczyć lub bagatelizować.

U chorych, u których występuje ukryta niedoczynność tarczycy, objawy mogą być mało charakterystyczne:

Jak widać, objawy subklinicznej niedoczynności tarczycy są znacznie bardziej ubogie niż te towarzyszące jawnej niedoczynności tarczycy. W przypadku wystąpienia i częstego nawracania takich objawów nie należy ich bagatelizować – należy udać się do lekarza w celu przeprowadzenia diagnostyki. Może to być subkliniczna niedoczynność tarczycy.

Jak rozpoznać subkliniczną niedoczynność tarczycy?

W celu zdiagnozowania subklinicznej niedoczynności tarczycy konieczne jest wykonanie odpowiednich badań laboratoryjnych. Mierzony jest poziom hormonów tarczycy oraz przeciwciał przeciwtarczycowych:

  • poziomu TSH, czyli hormonu tyreotropowego
  • poziomu T4, czyli tyroksyny
  • poziomu T3, czyli trójjodotyroniny
  • poziomu autoprzeciwciał przeciwko tyreoglobulinie oraz przeciwko tyreoperoksydazie.

 

Subkliniczna niedoczynność tarczycy u dzieci

Niedoczynność subkliniczna tarczycy może wystąpić u dziecka. Przyczyny niedoczynności są podobne jak u dorosłych, natomiast objawy mogą się nieco różnić. U starszych dzieci zaobserwować można zahamowanie wzrostu, opóźnienie dojrzewania płciowego, senność, zaparcia czy bóle głowy. Z kolei u noworodków charakterystyczne jest przedłużone występowanie żółtaczki noworodkowej, problemy z przyjmowaniem pokarmów czy osłabiona ruchliwość.

Subkliniczna niedoczynność tarczycy w ciąży

Postać subkliniczna niedoczynności tarczycy stwierdzana jest u około 2- 3 % kobiet w ciąży. Schorzenie może przebiegać bezobjawowo lub dawać takie niecharakterystyczne objawy jak zaparcia, senność czy zmęczenie. Subkliniczna niedoczynność tarczycy w ciąży zwiększa ryzyko powikłań ginekologicznych, stąd zalecane jest wdrożenie leczenia. Polega ono na substytucji hormonów tarczycy, do momentu osiągnięcia optymalnego poziomu TSH.

Powikłania subklinicznej niedoczynności tarczycy

Brak leczenia subklinicznej niedoczynności tarczycy prowadzi do wystąpienia wielu powikłań zdrowotnych. Wśród najważniejszych wymienić należy:

  • zaburzenia w profilu lipidowym krwi
  • schorzenia sercowo – naczyniowe
  • zaburzenia funkcji poznawczych
  • zaburzenia neurologiczne
  • powikłania położnicze (poronienia, porody przedwczesne)
  • obniżenie ilorazu inteligencji u dzieci matek, które w ciąży cierpiały na subkliniczną niedoczynność tarczycy.

Leczenie subklinicznej niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy subkliniczna nie zawsze wymaga leczenia. Wszystko zależy od poziomu hormonów tarczycy oraz ewentualnego występowania objawów subklinicznej niedoczynności. Jeśli leczenie jest konieczne – sprowadza się do stosowania niewielkich dawek tyroksyny, aż do momentu osiągniecia docelowych wartości TSH.

Dieta w subklinicznej niedoczynności tarczycy

Gdy zdiagnozowana zostanie subkliniczna niedoczynność tarczycy, dieta powinna koncentrować się na dostarczeniu takich składników pokarmowych jak:

  • selen (ryby, orzechy brazylijskie, owoce morza)
  • żelazo (czerwone mięso i podroby, natka pietruszki)
  • białko (ryby, mięsa, nabiał)
  • nienasycone kwasy tłuszczowe (oleje roślinne tłoczone na zimno, awokado, orzechy, ryby)
  • węglowodany o niskim indeksie glikemicznym (pełne ziarna zbóż, warzywa nieskrobiowe)
  • cynk (owoce morza, orzechy)
  • witaminy z grupy B (pełne ziarna zbóż, mleko, jaja, mięsa, zielone liście warzyw).

Bibliografia:

Rogala N. i in., Postępowanie w subklinicznej niedoczynności tarczycy u dorosłych; Family Medicine & Primary Care Review 2015, 17

Choroby wewnętrzne. Kompedium Medycyny Praktycznej pod red. A. Szczeklika i P. Gajewskiego; Medycyna Praktyczna 2010

Hubalewska – Dydejczyk A. i in., Postępowanie w chorobach tarczycy u kobiet w ciąży; Endokrynologia Polska vol. 62, nr 4/ 2011

Zobacz także

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.