Test Amslera – badanie ratujące wzrok, które możesz wykonać w domu 

Czy wiesz, że nie tylko badania u okulisty pozwalają wykryć rozwijające się wady w oczach? Test Amslera jest narzędziem, które pozwala przeprowadzić samodzielną diagnostykę w domu – wykrywa postępujące zwyrodnienie plamki żółtej. Dowiedz się, jak wykonać ten test i kiedy warto sięgać po narzędzie regularnie.

Czym jest test Amslera? 

Test Amslera jest prostą i nieinwazyjną metodą wstępnej diagnostyki zwyrodnienia plamki żółtej, zwłaszcza tego związanego z wiekiem (AMD, ang. age-related macular degeneration). W istocie jest to poważny problem w przypadku osób po 50. roku życia, co nie znaczy, że nieprawidłowość nie może rozwinąć się wcześniej. Wedle szacunków, zmaga się z nią 25 milionów ludzi na całym świecie. U nawet 80 proc. osób niewidzących w wieku 65-84 lata, to właśnie zwyrodnienie plamki żółtej jest przyczyną ślepoty.  

Ryzyko wystąpienia choroby wzrasta przede wszystkim wraz z wiekiem. Ponadto przyczyniają się do tego czynniki genetyczne i styl życia – zwłaszcza niezdrowe odżywianie i kiepski styl życia: 

• znikoma aktywność fizyczna,  
• palenie tytoniu,  
• nadużywanie alkoholu,  
• niewłaściwa ochrona oczu przed promieniowanie UV.  

Przez zachodzące w oku patologiczne zmiany, w plamce żółtej zaczynają się wytwarzać nowe naczynia krwionośne, a z tych już istniejących uciekają elementy morfotyczne oraz białka, co doprowadza do rozwoju stanów zapalnych. Finalnie powstają uszkodzenia w miejscu, które jest centrum siatkówki i odpowiada za wyraźne widzenie. Dlatego właśnie przy zwyrodnieniu plamki żółtej obraz zostaje zniekształcony. Może to wykryć prosty test Amslera. 

Na czym polega test Amslera? 

Aby przeprowadzić test Amslera, nie musisz odwiedzać lekarza. Jest to całkowicie bezbolesne i nieinwazyjne badanie. Jedyne co musisz zrobić to… ocenić, jak widzisz zaprezentowaną grafikę. Możesz więc skorzystać z dostępnego online narzędzia, aby sprawdzić, czy twoja plamka żółta funkcjonuje prawidłowo. 

Przestrzegamy jednak przed rezygnowaniem z regularnych wizyt okulistycznych tylko ze względu na to, że test Amslera wyszedł prawidłowo. Zwyrodnienie plamki żółtej to zaledwie jedna z wielu patologii, jakie mogą rozwinąć się w oku. Dzięki badaniom, okulista może je wykryć we wczesnym stadium, gdy leczenie jest łatwiejsze, rodzi mniej powikłań i szanse na wyeliminowanie wady są większe. 

W przypadku pacjentów po 50. roku życia, gdy wzrasta znacząco ryzyko rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej, specjaliści zalecają regularne przeprowadzania testu Amslera w domu. Dzięki temu można umówić się na wizytę u specjalisty i rozpocząć leczenie, gdy patologia jest w początkowym stadium. 

Czy mogę samodzielnie wykonać siatkę do testu Amslera? 

Możesz samodzielnie przygotować narzędzie do przeprowadzenia testu Amslera. Miej jednak na uwadze, że nie jest to dowolna siatka. Nie sprawdzi się tu np. kartka z zeszytu czy odręcznie narysowana grafika. Test Amslera to kwadrat o wymiarach 10 x 10 cm. Może być biały na czarnym lub czarny na białym tle. Kwadraty wewnątrz figury powinny mieć wymiar 0,5 x 0,5 cm. W samym centrum nakreślony zostaje punkt (najczęściej kropka) w kolorze tła kartki.

Standardowy test Amslera, siatka zaprojektowana przez Marc’a Amslera.

Jak wykonać test Amslera? 

1. Wydrukuj kartkę z grafiką do testu Amslera. 
2. Powieś kartkę w dobrze oświetlonym pomieszczeniu na wysokości twarzy. 
3. Jeśli stosujesz na co dzień okulary korekcyjne lub soczewki, włóż je na czas wykonywania testu. 
4. Odsuń twarz na odległość 30-40 cm od grafiki z siatką do testu Amslera (jest to typowa odległość, jaką utrzymuje się od tekstu podczas czytania). 
5. Zakryj prawe oko i spójrz lewym na czarny punkt w centrum siatki. 
6. Jeśli zauważysz miejsca, gdzie linie wykrzywiają się, załamują, pojawiają się plamy, pola siatki mają zmienione wymiary, znikają brzegi lub rogi siatki – zaznacz je długopisem. 
7. Wykonaj test na prawe oko. 

Jeśli cokolwiek wzbudzi twój niepokój, nie ignoruj tego sygnału. Umów się na wizytę u okulisty, który wykona wszystkie niezbędne badania i postawi diagnozę.  

Jak interpretować wyniki test u Amslera? 

Jeśli patrząc w punkt na środku grafiki z siatką nie zauważysz, żeby linie falowały, wyginały się, ani nie pojawiają się białe, szare czy czarne plamy, to wynik jest prawidłowy. Pamiętaj, żeby wykonać badanie osobno dla lewego i prawego oka. Test obuoczny nie da ci miarodajnych wyników. Jeśli jednak podczas wykonywania testu Amslera krzywe linie pojawią się podczas badania prawego lub lewego oka, jest to sygnał, że rozpoczął się proces zwyrodnienia plamki żółtej. 

Bibliografia: 

1. Pawlicka I., Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem jako główna przyczyna utraty wzroku u starszych osób, Gerontologia Polska 2006, t. 14, nr 2, s. 53-56. 
2. Jankowska-Lech I., Grabska-Liberek I., Krzyżewska-Niedziałek A., Pietruszyńska M., Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD) – choroba starzejących się społeczeństw, Postępy Nauk Medycznych 2013, t. XXVI, nr 12, s. 868-873. 
3. Kostrzewa B., Rojek A., Gabryś J. Karuga-Kuźniewska E., Staszuk A., Rybak Z., Starcze zwyrodnienie plamki żółtej – choroba cywilizacyjna XXI wieku, Acta Bio-Optica et Informatica Medica Inżynieria Biomedyczna 2015, vol. 21, nr 2, s. 77-85.