5 min.
Zespół Cushinga – choroba endokrynologiczna o wielu objawach

s_l/ AdobeStock
12.08.2022
Masz problemy z jelitami? Wypróbuj „Metodę 5R”, czyli plan naprawczy polecany przez dietetyka
12.08.2022
5 razy TAK dla wakacyjnego seksu
12.08.2022
„Treść, która ma trafić do polskich szkół, krzywdzi, szkaluje i poniża”. Małgorzata Rozenek-Majdan o nowym podręczniku HiT
12.08.2022
Łódzcy lekarze uratowali bliźniaki z syndromem podkradania. Ich matka uciekła przed wojną
11.08.2022
Ziewasz, swędzi cię skóra, masz zimne dłonie? To mogą być objawy zaburzeń lękowych
Zespół Cushinga charakteryzuje się przede wszystkim tzw. otyłością centralną. Jej objawem jest przemieszczanie się tkanki tłuszczowej na obręcz barkową i biodrową. Tkanka tłuszczowa może się gromadzić także w dołach nadobojczykowych i karku.
Spis treści
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Marta Dąbrowska
lekarz
Zespół Cushinga to schorzenie endokrynologiczne związane z zaburzeniami hormonalnymi. U chorych na zespół Cushinga otyłość centralna, zanik mięśniowy lub nadciśnienie tętnicze pojawiają się w wyniku nadmiernej ilości kortyzolu w organizmie.
Na czym polega zespół Cushinga?
Zespół Cushinga to schorzenie pojawiające się w wyniku przewlekłego, podwyższonego stężenia kortyzolu w organizmie.
Mianem zespołu Cushinga określa się tzw. hiperkortyzolizm, czyli pierwotną nadczynność kory nadnerczy. Polega ona na wytwarzaniu przez nadnercza hormonów sterydowych (glikokortykosteroidów) w nadmiernych ilościach. Permanentne utrzymywanie się w organizmie podwyższonego poziomu kortyzolu prowadzi z kolei do szeregu bardzo złożonych objawów.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Choroba a zespół Cushinga
Zespół Cushinga to pojęcie szersze aniżeli choroba Cushinga. Zespół to szereg objawów związanych z podwyższonym poziomem kortyzolu w organizmie, który może jednak wynikać z różnych przyczyn. Zespół Cushinga może być uwarunkowany:
- czynnikami endogennymi – tzw. zespół Cushinga zależny od ACTH (kortykotropiny); przyczyną jest choroba Cushinga związana z obecnością gruczolaka przysadki produkującej ACTH; możliwą przyczyną jest także zespół ektopowego wydzielania ACTH i CRH związany z drobnokomórkowym rakiem płuca, guzami neuroendokrynnymi, guzami chromochłonnymi, rakiem rdzeniastym tarczycy oraz rakiem neuroendokrynnym trzustki;
- autonomiczną nadczynnością kory nadnerczy – zespół Cushinga niezależny od ACTH, niezwiązany z chorobą Cushinga, a z obecnością pierwotnego guza nadnercza (rak lub gruczolak) albo obustronnym rozrostem kory nadnerczy;
- czynnikami egzogennymi – jatrogenny zespół Cushinga może wynikać z długotrwałego przyjmowania glikokortykosteroidów (farmakologia stosowana w leczeniu astmy i reumatoidalnego zapalenia stawów).
Zespół Cushinga – objawy
Zespół Cushinga wiąże się z szeregiem objawów. Wyróżnia się zarówno zmiany skórne, dolegliwości ze strony układu kostnego, mięśniowego, jak i zmiany psychiczne.
Istnieją jednak 4 podstawowe objawy zespołu Cushinga:
- otyłość typu centralnego – przemieszczanie się tkanki tłuszczowej na barki, obręcz miedniczną, kark, czasami pojawianie się jej nadmiaru w dołach nadobojczykowych, tzw. twarz księżycowata; u niektórych chorych niewidoczność małżowin usznych przy ustawieniu en face;
- zaniki mięśniowe – kończyny dolne i górne są bardzo szczupłe, jako jeden z pierwszych zanika mięsień pośladkowy (następnie mięśnie obręczy biodrowej i barkowej);
- skłonność do powstawania podbiegnięć krwawych – rany trudno się goją, powstają nawet przy niewielkich urazach;
- nadciśnienie tętnicze.
To jednak nie wszystkie objawy zespołu Cushinga. Oprócz wymienionych powyżej, które tworzą najbardziej typową odmianę schorzenia, wskazuje się także na inne objawy:
- objawy skórne – trądzik, rumień na twarzy, plethora, fioletowe, szerokie na około 1 cm rozstępy na brzuchu oraz pod pachami, infekcje skóry, cienka, papierowa skóra;
- objawy ze strony układu kostnego – ból kości, ból pleców, złamania żeber i kręgosłupa;
- słabe mięśnie;
- ogólne zmęczenie, zła tolerancja wysiłku;
- zaburzenia snu;
- objawy psychiczne – depresja, lęk, chwiejność emocjonalna, zaburzenia funkcji poznawczych, stany psychotyczne.
Zobacz także
Zespół Cushinga – diagnostyka i leczenie
Zespół Cushinga teoretycznie jest bardzo prosty do zdiagnozowania. Do wstępnej diagnozy wystarczą podstawowe badania laboratoryjne, które mogą w zespole Cushinga wskazać na:
- zaburzenia gospodarki węglowodanowej (jak w cukrzycy),
- wzrost poziomu cholesterolu (przy tym wzrost LDL i spadek HDL),
- badania hormonalne ilustrują wzrost poziomu kortyzolu przy wzroście lub spadku ACTH (w zależności od przyczyny zespołu Cushinga).
W przypadku podejrzenia zespołu Cushinga wykonuje się badania na:
- wydalanie wolnego kortyzolu z moczem,
- test hamowania małą dawką deksametazonu,
- późnowieczorne stężenie kortyzolu w ślinie,
- rytm dobowy kortyzolu – stężenie kortyzolu w osoczu o północy,
- test hamowania 2 mg deksametazonu,
- pomiar stężenia ACTH,
- test stymulacyjny z CRH.
Problem polega jednak na tym, że pacjenci zgłaszający się do lekarzy różnych specjalizacji (diabetologów, ortopedów, ginekologów i dermatologów) wskazują najczęściej na jeden konkretny problem, a lekarze nie patrzą na pacjenta holistycznie, leczą go natomiast wyłącznie pod kątem dolegliwości związanych z ich specjalizacją. Zespół Cushinga u człowieka daje szereg niepowiązanych ze sobą na pierwszy rzut oka objawów, natomiast nieuzasadniona otyłość, cukrzyca, nieadekwatne do wieku nadciśnienie tętnicze – wszystko to powinno lekarza prowadzącego skłonić do refleksji.
Leczenie zespołu Cushinga polega na farmakologii lub leczeniu operacyjnym (jeśli przyczyną jest guz bądź nowotwór).
Zespół Cushinga – dieta
Zespół Cushinga cechuje się tendencją do nadwagi. Konieczne jest więc wyznaczenie dziennego zapotrzebowania energetycznego o obniżonej kaloryczności. Dietę osoby chorej należy obniżyć o 500–1000 kcal oraz zaproponować aktywność fizyczną dostosowaną do jej możliwości. W ten sposób można zaplanować redukcję wagi o 0,5–1 kg.
Najnowsze w naszym serwisie

09.08.2022
Ćwiczenia na pelikany – 8 ćwiczeń na ramiona, dzięki którym wyrzeźbisz mięśnie i pozbędziesz się obwisłych ramion

09.08.2022
Jak zagęścić brwi? Profesjonalne zabiegi, naturalne sposoby, makijażowe triki

09.08.2022
Odparzenia pod piersiami. Maść, krem – co stosować, kiedy boli, swędzi i piecze?

06.08.2022
Depilacja wąsika – plastry do depilacji, pasta cukrowa czy wosk?
Udostępnij
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Powiązane tematy:
Polecamy

12.08.2022
Katarina Hellstrom: „Obecnie modne jest posiadanie twardego, wciągniętego i płaskiego brzucha. Przepraszam za mocne słowa, ale to powolne samobójstwo”

11.08.2022
„Jeśli kobieta opowiada koleżankom, że jej partner dochodzi wyłącznie, kiedy się masturbuje, zwykle nie kojarzy tego z przemocą. A powinna” – mówi Anna Jastrzębska

10.08.2022
Miażdżące wyniki monitoringu gabinetów ginekologicznych. „W Polsce lekarze zdają się mieć bardzo dużą władzę nad kobietami” – alarmuje Aleksandra Magryta z Fundacji FEDERA

09.08.2022