Trzustka jest pojedynczym narządem, warunkującym różne procesy metaboliczne w organizmie. Chorób trzustki jest wiele, z czego najczęściej spotykamy zapalenia o przebiegu ostrym i przewlekłym. Objawy chorej trzustki mogą pojawiać się nagle, przebiegać burzliwie i stanowić zagrożenie dla życia.
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Trzustka to pojedynczy organ gruczołowy, położony w obrębie górnej części jamy brzusznej. Jej wymiary to około 20 cm na 5 cm. Najważniejszą funkcję w narządzie pełnią komórki zgrupowane w tzw. wyspy Langerhansa, które rozlokowane są w obrębie całego narządu. Bez trzustki niemożliwe są procesy metaboliczne. Bez niech nie doszłoby do trawienia białek, tłuszczów i węglowodanów oraz regulacji poziomu cukru we krwi. Chora trzustka może dawać objawy w zasadzie w każdym wieku. Często do jej schorzeń przyczyniamy się sami poprzez nieodpowiednią dietę i niehigieniczny tryb życia (nadużywanie alkoholu, palenie papierosów). Przy chorej trzustce objawy mogą pojawić się nagle, mieć bardzo gwałtowny przebieg i prowadzić nawet do zgonu.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Chora trzustka: jakie choroby najczęściej dotyczą trzustki?
Najczęstszymi schorzeniami trzustki są stany zapalne. Wyróżniamy ostrą i przewlekłą postać zapalenia trzustki. Do ich wystąpienia przyczyniają się: nadmierne spożywanie alkoholu, palenie papierosów, przebycie kamicy żółciowej oraz obciążenie genetyczne schorzeniami trzustki. Czynnikiem wyzwalającym ostre zapalenie trzustki jest najczęściej alkohol. Choroba polega na aktywacji enzymów trzustkowych, prowadzących do samostrawienia narządu, który ulega zniszczeniu. Poza narządem enzymy niszczą także struktury otaczające, takie jak naczynia krwionośne, żołądek czy jelita, co może prowadzić do ich uszkodzenia. Proces samotrawienia enzymatycznego wywołuje także miejscowe i uogólnione zapalenie tkanek, co powoduje wielonarządową niewydolność i może prowadzić do sepsy.
Przewlekłe zapalenie trzustki rozwija się przez długi czas. Jest to schorzenie podstępne, gdyż jego objawy są bardzo niespecyficzne i trudne do zdiagnozowania. W trakcie trwania choroby dochodzi do powolnego niszczenia komórek trzustki, które tracą swoje funkcje i wywołują postępujące problemy zdrowotne. Przyczynami stanu zapalnego są: picie alkoholu, otyłość, uwarunkowania genetyczne i choroby autoimmunologiczne.
W obrębie trzustki mogą rozwijać się torbiele, które powodują ucisk miąższu upośledzający funkcjonowanie komórek. Ponadto występują nowotwory złośliwe i niezłośliwe trzustki, które sprawiają wiele trudności diagnostycznych i terapeutycznych. W przypadku rozpoznania nowotworu złośliwego trzustki rokowania z reguły są złe, a 5-letnie przeżycie bardzo niskie.
Zobacz także
Jakie badania wykonać przy podejrzeniu chorej trzustki?
Przy chorobach trzustki badanie palpacyjne w zasadzie nie ma znaczenia ze względu na głębokie położenie organu. W diagnostyce stosowane są głównie badania obrazowe. Najczęściej wykonywana jest ultrasonografia (USG). Jeżeli są wskazania, lekarz może zalecić także tomografię komputerową (TK). Przy schorzeniach trzustki ważne są również badania hormonalne – określenie poziomu lipazy i amylazy we krwi i moczu.
Chora trzustka – objawy
Jednym z objawów chorób trzustki są dolegliwości bólowe w obrębie jamy brzusznej. Zlokalizowane są one najczęściej w śródbrzuszu po stronie lewej. Bóle nasilają się po spożyciu alkoholu albo ciężkich, tłustych posiłków. Do objawów zaliczamy też zaburzenia procesów metabolicznych, których wynikiem jest utrata masy ciała. Często występują tzw. tłuszczowe stolce – mają nieprzyjemny zapach i oleistą konsystencję. Ponadto u pacjentów z czasem rozwija się cukrzyca typu 2, która jest efektem niszczenia komórek wydzielających insulinę i glukagon.
Konieczność dopasowania leczenia do schorzenia podstawowego
Przy chorej trzustce leczenie zależy przede wszystkim od przyczyny dolegliwości, czyli schorzenia podstawowego. W przypadku torbieli stosuje się obserwację lub leczenie operacyjne. Jeżeli rozpoznany został nowotwór trzustki, lekarz zaproponować może operacyjne usunięcie, radioterapię lub chemioterapię, w zależności od zaawansowania guza oraz jego histopatologicznego typu.
Leczenie zapaleń trzustki najczęściej bywa zachowawcze. Wśród leków stosowane są preparaty suplementujące enzymy wydzielane przez komórki trzustki. Niezwykle ważnym elementem leczenia jest rezygnacja z alkoholu, papierosów oraz właściwa dieta. Przy chorej trzustce dieta nazywana jest dietą trzustkową i opiera się głównie na produktach białkowych z jednoczesnym ograniczeniem tłuszczów.
Leczenie chorób trzustki musi być prowadzone pod kontrolą specjalisty, gdyż zaburzenia funkcjonowania narządu mogą mieć wiele niekorzystnych skutków i prowadzić do zgonu.
Najnowsze w naszym serwisie
Ile ważna jest recepta? Czym różni się recepta papierowa od e-recepty?
Melasma. Jak pozbyć się ciemnych plam na skórze?
Diureza – co to takiego i jaka jest norma? Czym różni się diureza osmotyczna od godzinowej?
Badanie fizykalne – co to jest i na czym polega?
Udostępnij
Podoba Ci się ten artykuł?
Polecamy
Gdy ich bliscy chorują, oni sami są cichymi pacjentami. Tak w Polsce wygląda opieka nad osobami ze schizofrenią
„Budzę się i jem, by móc znowu zasnąć”, czyli czym jest zespół nocnego jedzenia (NES). Rozmowa z psycholożką zdrowia Agnieszką Węgiel
„Nie jesteśmy w stanie odróżnić klinicznie depresji poporodowej od fazy niedoczynności poporodowego zapalenia tarczycy” – mówi dr Dorota Wakuła
