się ten artykuł?
Gęsia stopka to określenie części anatomicznej, ale i stanu zapalnego… ścięgien kolan. Nie ma nic wspólnego z dolegliwością stóp. Jest to dość powszechna dolegliwość biegaczy, którzy poddają struktury okołostawowe ponadprzeciętnym wysiłkowi, jakiemu z kolei towarzyszy intensywne tarcie. Na szczęście gęsią stopkę można skutecznie leczyć, choć wymaga to trochę wyrzeczeń.
Co to jest gęsia stopka – anatomia
Co to jest gęsia stopka w kolanie? W ujęciu anatomicznym określenie to odnosi się do miejsca, do którego przyczepione są ścięgna mięśnia: smukłego, półścięgnistego i krawieckiego (in. hamstringi). Miejsce przyczepu znajduje się na kości piszczelowej około pięciu centymetrów poniżej szpary stawowej od strony przyśrodkowej kolana, czyli od strony wewnętrznej. Przyczep ten ma postać błony przypominającej tę pomiędzy palcami gęsi. Dlatego właśnie potocznie gęsią stopką nazywany jest stan zapalny spowodowany przeciążeniem powyższych struktur.
Nie jest to rzadka dolegliwość. Powszechne zmagają się z nią osoby:
- uprawiające sporty wyczynowe (a zwłaszcza biegi długodystansowe, pływanie, piłkę nożną i tenis),
- stosujące niewłaściwą technikę biegania czy chodu,
- z koślawością kolan,
- z niestabilnymi kolanami,
- z pronacją stóp (rotacja do wewnątrz),
- z płaskostopiem,
- z rotacją wewnętrzną bioder,
- z osłabionymi mięśniami miednicy, bioder, ud, pośladków,
- nadmiernie pochylające się do przodu.
Do rozwoju gęsiej stopki może dojść także przy wykonywaniu treningów bez odpowiedniej rozgrzewki i przy noszeniu źle dopasowanego obuwia. Nieprawidłowość może dać o sobie znać także po operacjach, gdy mięśnie są wciąż jeszcze mocno osłabione.
Zapalenie gęsiej stopki – objawy
Gęsia stopka w kolanie jest nieprawidłowością, której nie sposób przeoczyć. Najbardziej charakterystyczny jest ból poniżej kolana. Dyskomfort nasila się przy dotyku, co jest konsekwencją rozwijającego się stanu zapalnego w miejscu przyczepów ścięgien mięśni kulszowo-goleniowych. Może także pojawić się niewielka opuchlizna. Zwykle też po dłuższym bezruchu (np. po kilkugodzinnym odpoczynku) pojawia się sztywność, która mija po rozruszaniu kończyn.
W ostrym stadium zapalnym gęsiej stopki mięśnie są bardziej napięte, a miejsce przyczepu ścięgien mięśniowych może boleć do tego stopnia, że wyzwaniem staje się wstawanie czy wchodzenie po schodach.
Ile trwa zapalenie gęsiej stopki?
Zapalenie gęsiej stopki można wyleczyć w ciągu dwóch miesięcy, przy sprawnej regeneracji i efektywnej współpracy pacjenta z lekarzem i fizjoterapeutą. Niestety bywa i tak, że stan zapalny i ból przemijają dopiero po czterech miesiącach. Czas trwania zaburzenia zależy też od stopnia przeciążenia ścięgien oraz od tego, jak szybko podjęte zostało leczenie.
Gęsia stopka – leczenie i diagnostyka
Zwykle rozpoznanie gęsiej stopki nie stanowi dla lekarza wyzwania, choć bywa ona mylona początkowo z uszkodzeniem łąkotki. Pomocna dla specjalisty jest diagnostyka obrazowa, czyli badanie USG, zdjęcie rentgenowskie (RTG) i rezonans magnetyczny (MRI).
Podstawą leczenia jest złagodzenie stanu zapalnego. Stąd zalecenie stosowania leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych np. w formie maści na zapalenie gęsiej stopki czy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Dla uśmierzenia bólu możesz także stosować zimne okłady. Nie używaj jednak do tego kostek lodu, ponieważ to prosta droga do powstania odmrożeń. Zamiast nich sięgnij np. po chłodzący żel. W przypadku bardzo dużego bólu związanego z zapaleniem gęsiej stopki i braku efektów fizjoterapii rozwiązaniem mogą być zastrzyki z glikokortykosteroidami.
Aby przyspieszyć regenerację, lekarz może zalecić zabiegi wykonywane przez fizjoterapeutę:
- jonoforeza (przyspiesza wchłanianie środków przeciwzapalnych i przeciwbólowych dzięki zastosowaniu przepływów prądu stałego),
- laseroterapia (działa przeciwbólowo i regeneracyjnie),
- ultradźwięki (redukują obrzęki),
- terapia manualna (rozluźnia i rozciąga mięśnie),
- kinesiotaping (normalizuje napięcie mięśniowe i łagodzi ból).
Gęsia stopka – ćwiczenia
Podstawą udanego leczenia jest zapewnienie nadmiernie obciążonym strukturom czasu na regenerację. Właśnie dlatego w czasie rehabilitacji zrezygnuj z intensywnego sportu, aby nie pogłębić problemu. Na noc warto wsuwać pomiędzy kolana poduszkę, by zmniejszyć dyskomfort odczuwany tuż po przebudzeniu – przy próbie wstawania.
W celu wzmocnienia i rozciągnięcia mięśni warto rozpocząć samodzielne łagodne ćwiczenia w domu kluczowych struktur mięśniowych:
- grupa mięśni przywodzicieli (grzebieniowy, smukły, długi, wielki, krótki),
- rotatory zewnętrzne ud (w tym największy z nich – mięsień pośladkowy wielki),
- mięsień czworogłowy uda.
Ćwiczenia wzmacniające i rozciągające bez trudu wykonasz samodzielnie we własnym domu. Nie wymyślaj ich jednak samodzielnie, lecz zastosuj się do wskazań fizjoterapeuty.
Jakiekolwiek błędy treningowe mogą doprowadzić do nawrotu dolegliwości jeszcze zanim zostanie ona w pełni wyleczona.
Źródła:
- M. Drwięga, Co boli po wewnętrznej stronie kolana?, 2019, s. 5–6.
- W. Roczniak, Ból stawu kolanowego, „Lekarz” 2008, nr 3, s. 67–71.
- R. Hudák, D. Kachlík, O. Volný i in., Memorix Anatomia. Polsko-angielsko-łacińskie nazewnictwo anatomiczne, tłum. B. Ciszek, K. Krasucki, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2017
