Jak działa aparat na zęby? Koszt i rodzaje aparatów ortodontycznych

Aparat na zęby służy do prawidłowego ustawienia uzębienia i wyleczenia wad zgryzu. Wybór aparatu i czas trwania terapii są dobierane indywidualnie. Niektóre osoby wstydzą się leczenia ortodontycznego z powodu kompleksów. Dlatego coraz większą popularnością cieszą się aparaty kosmetyczne, które są prawie niewidoczne.

Wady zgryzu są nie tylko problemem estetycznym. Bardzo często prowadzą do dolegliwości bólowych i nieprawidłowej wymowy oraz utrudniają higienę jamy ustnej, co przyczynia się do nawracających infekcji, próchnicy i paradontozy. Stanowią także źródło kompleksów i obniżonego poczucia własnej wartości. Leczenie zębów za pomocą aparatu ortodontycznego jest ważne nie tylko dla urody, ale przede wszystkim dla zdrowia i dobrego samopoczucia.

Na czym polega działanie aparatu na zęby?

Aparat ortodontyczny składa się z odpowiednio wyregulowanego łuku, który wywiera na poszczególne zęby nacisk i powoduje ich stopniowe przemieszczanie się na boki, do przodu lub w tył. W zębodołach dochodzi do zmian w tkance kostnej – w miejscu, na które przesunął się ząb, dochodzi do jej zaniku, a w starym do odbudowy. Dlatego proces leczenia jest długotrwały i wymaga regularnych wizyt u ortodonty. Z leczenia ortodontycznego mogą skorzystać dzieci i dorośli. Na pierwszej wizycie lekarz ustala szczegółowy plan terapii i dobiera odpowiedni rodzaj aparatu na zęby w oparciu o zdjęcie rentgenowskie i gipsowy odcisk szczęki. Niekiedy najpierw trzeba wyleczyć lub usunąć ząb, co opóźnia cały proces.

Rodzaje aparatów ortodontycznych

Do leczenia ortodontycznego wykorzystuje się ruchome lub stałe aparaty na zęby. Ich wybór zależy od rodzaju wady, ustalonego przebiegu terapii oraz wieku pacjenta. Oba rodzaje różnią się od siebie wyglądem i mechanizmem działania. Aparat ruchomy (zdejmowany) stosuje się najczęściej u dzieci między 4. a 12. rokiem życia, kiedy jeszcze trwa wymiana zębów mlecznych na stałe. Zbudowany jest z akrylowej płytki, do której przymocowane są dopasowane do uzębienia klamry i druty. Terapia trwa kilka lub kilkanaście godzin dziennie i po tym czasie pacjent może go samodzielnie zdjąć, co pozwala na zachowanie większej higieny. Ten rodzaj aparatu wymaga od pacjenta systematyczności i sumienności. Trzeba ściśle przestrzegać zaleceń lekarza, aby terapia przyniosła oczekiwany efekt. Stały aparat na zęby może zostać wykorzystany w terapii większości wad zgryzu u dorosłych i dzieci, które przeszły już wymianę uzębienia. Składa się z pierścieni i zamków, które mocuje się do szkliwa za pomocą specjalnego kleju dentystycznego. Za pomocą ligatur umieszcza się w nich sprężysty drut. Niekiedy w trakcie leczenia konieczne jest czasowe przymocowanie do aparatu łańcuszków, gumek lub drucików, które istotnie wpływają na proces przemieszczania się zębów. Wyróżnia się kilka rodzajów stałych aparatów ortodontycznych:

• aparat metalowy (standardowy) – zamki są wykonane z tytanu lub z niklu,
• estetyczny aparat na zęby – posiada ceramiczne, kryształowe lub porcelanowe elementy, dlatego jest prawie niewidoczny,
• samoligaturujący aparat – drut utrzymywany jest za pomocą specjalnych klapek, a nie ligatur; jego cena jest wysoka, jednak czas leczenia jest zdecydowanie krótszy,
• aparat lingwalny – jest to niewidoczny aparat na zęby, ponieważ łuk umocowany jest na ich tylnej ścianie; efekty terapii są bardzo szybkie, jednak cena jest bardzo wysoka.

Zakładanie aparatu na zęby

Zakładanie stałego aparatu na zęby nie jest bolesnym zabiegiem i zwykle trwa około 1,5 godziny. Ortodonta w pierwszej kolejności oczyszcza zęby, następnie mocuje na trzonowcach pierścienie, a na pozostałe zęby za pomocą specjalnego kleju przykleja pojedyncze zamki. Ostatnim etapem jest przymocowanie drutu ligaturami – małymi gumkami, których kolor można zmieniać w zależności od preferencji. Po założeniu aparatu ortodontycznego przez około 7 dni pacjent może odczuwać dyskomfort, a nawet niewielki ból podczas gryzienia, dlatego w tym czasie zaleca się spożywanie rozdrobnionych lub półpłynnych pokarmów. Niekiedy zdarza się, że poszczególne elementy mogą obcierać policzki. Należy wtedy zabezpieczyć je specjalnym woskiem.

Ile kosztuje leczenie aparatem na zęby?

Cena aparatu na zęby zależy od jego rodzaju, a także cennika obowiązującego w danym gabinecie ortodontycznym. Średni koszt aparatu standardowego (metalowego) mieści się w granicach 1500–1700 zł za jeden łuk, natomiast za ceramiczne lub kryształowe zamki należy zapłacić 2000–3000 zł. Cena jednego łuku niewidocznego aparatu lingwalnego przekracza 6000 zł. Do ceny aparatu należy doliczyć 100–300 zł za każdą wizytę kontrolną. Ich częstotliwość zależy od indywidualnego planu leczenia, jednak zwykle odbywają się co 4–5 tygodni.