Jak poprawić pamięć i koncentrację u dzieci? Trening pamięci dla najmłodszych

Problemy z koncentracją są typowe dla większości dzieci w wieku przedszkolnym. Nie powinny budzić obaw. Warto jednak wykonywać z dzieckiem ćwiczenia na koncentrację i pamięć, które ułatwią mu naukę i zwiększą zdolność zapamiętywania.

Zarówno koncentrację, czyli umiejętność skupienia uwagi na zadaniu, jak i pamięć da się wyćwiczyć i udoskonalić za pomocą regularnych ćwiczeń. Trening pamięci i poszczególne ćwiczenia na pamięć dla dzieci powinny być jednak rozsądnie wplecione w ich codzienny tryb zajęć i nie stanowić dla nich dodatkowego obciążenia. Jakie ćwiczenia warto stosować?

Dlaczego dzieci mają problemy z koncentracją?

Koncentracja polega na świadomym kierowaniu i dłuższym utrzymywaniu uwagi na określonym zadaniu lub zagadnieniu. Umiejętność skupienia uwagi nie tylko pomaga dziecku w efektywnej nauce, lecz także w rozwiązywaniu codziennych problemów i lepszym rozumieniu komunikatów. Dlaczego dzieci mają problemy z koncentracją? Umiejętność skupienia uwagi rozwija się u dzieci stopniowo – w wieku 2–4 lat potrafią skoncentrować się jedynie na 5–15 minut, w wieku 5–6 lat na 20–30 minut, wraz z rozpoczęciem nauki szkolnej okres ten stopniowo wydłuża się. Do 3 roku życia dzieci kierują swoją uwagę mimowolnie na przedmioty, które ją przyciągają – takie jak szczekanie psa lub ruchomy obraz telewizora. Na każdym etapie rozwoju warto wykonywać ćwiczenia usprawniające pamięć i inne funkcje poznawcze dziecka, pamiętając jednak, aby dobrać je odpowiednio do wieku i możliwości malucha.

Sposób koncentracji zależy też od temperamentu dziecka. Jeśli to typ kinestetyczny i wciąż jest w ruchu, może być mu ciężko utrzymać uwagę, siedząc. Takiemu dziecku zdecydowanie łatwiej będzie wykonywać ćwiczenia usprawniające pamięć i koncentrację przez ruch lub zabawę. Poznanie własnego dziecka i zrozumienie jego potrzeb jest więc kluczowe przy wyborze odpowiednich ćwiczeń na pamięć i koncentrację, które najlepiej pomogą mu w rozwoju.

Ćwiczenia rozwijające pamięć i koncentrację dla najmłodszych dzieci

Problemy z koncentracją uwagi u dzieci w wieku wczesnoprzedszkolnym są zupełnie normalne i nie powinny budzić obaw rodziców. Dziecko poniżej 4 roku życia potrafi skoncentrować się maksymalnie na 15 minut. Już we wczesnym etapie rozwoju warto jednak wykonywać z dzieckiem proste ćwiczenia usprawniające pamięć i inne procesy myślowe. Ułatwi mu to w przyszłości naukę i świadome skupienie uwagi na zadaniu. Najlepszym treningiem pamięci i koncentracji dla dzieci w wieku wczesnoprzedszkolnym jest zabawa. Oto kilka pomysłów:

• układanie puzzli – doskonały trening koncentracji dla najmłodszych dzieci. Warto zacząć od prostych wzorów, aby nie zniechęcić malucha i sukcesywnie zwiększać trudność obrazka i ilość elementów;
• gry typu memory – na rynku dostępne są różne wersje gry dostosowane do możliwości dzieci w różnym wieku. Dla najmłodszych można wybrać wersję z obrazkami, które należy łączyć w pary. Memory to doskonały przykład ćwiczenia na pamięć krótkotrwałą dla najmłodszych;
• porównywanie (znajdź różnicę) – na rynku dostępne są również gry polegające na szukaniu różnic w obrazkach. Najczęściej zabawa ma kilka etapów o różnym stopniu trudności. To świetny sposób na ćwiczenie koncentracji i pamięci fotograficznej dziecka;
• zabawa w grajka – wymaga dokładnego wysłuchania przez dziecko dźwięków, ich zapamiętania i ponownego odtworzenia. Można użyć do tego dowolnych instrumentów, w tym ręcznie wykonanych (np. z pudełek wypełnionych nasionami). Ćwiczenia na pamięć słuchową pomagają dzieciom utrzymywać uwagę i rozwijają poczucie rytmu.

Ćwiczenia poprawiające pamięć i koncentrację dla starszaków

Im dziecko jest starsze, tym łatwiej przychodzi mu świadome koncentrowanie uwagi na zadaniach. Umiejętność ta staje się niezbędna, gdy idzie do szkoły i musi przez dłuższy czas wytrzymać na lekcji w jednej pozycji, słuchając nauczyciela. Dlatego jeszcze przed rozpoczęciem nauki warto rozwijać w nim zdolność koncentracji i zapamiętywania. Jakie ćwiczenia na pamięć warto wykonać ze starszym dzieckiem? Oto kilka pomysłów:

• czytanie bajek – świetnie sprawdza się w każdym wieku; pomaga skoncentrować się na jednej historii i zaangażować w narrację opowieści;
• żonglowanie – doskonałe ćwiczenie na koncentrację uwagi i wyciszenie umysłu – wystarczy 1 lub 2 piłeczki (ewentualnie zwinięte w kłębek skarpetki lub woreczki z grochem). Przy przerzucaniu piłeczek obie półkule mózgu muszą ze sobą współpracować, dzięki temu powstają między nimi nowe połączenia, a ich praca synchronizuje się;
• wymyślanie historii – osoba dorosła rozpoczyna bajkę pierwszym zdaniem, kolejne zdanie dopowiada dziecko. Historię można kontynuować aż do wymyślonego zakończenia;
• zapamiętywanie – spośród 10 podanych przez rodzica rzeczowników dziecko musi zapamiętać wszystkie owoce/pojazdy/kolory. To doskonały trening pamięci słuchowej oraz umiejętności kategoryzacji.