Jakie są objawy hipoglikemii? Jak pomóc osobie z niedocukrzeniem?

Hipoglikemia zwana jest także niedocukrzeniem. Istotą zaburzenia jest spadek poziomu glukozy we krwi. Hipoglikemii towarzyszą charakterystyczne objawy, które początkowo są mało nasilone (objawy zwiastujące), następnie ulegają intensyfikacji aż do najgroźniejszego stanu, jakim jest śpiączka hipoglikemiczna, która może prowadzić do śmierci.

Hipoglikemia inaczej nazywana bywa niedocukrzeniem. Mówimy o niej wtedy, kiedy stężenie glukozy we krwi obniża się poniżej poziomu normy. Prawidłowe stężenie cukru we krwi to 70 mg/dl. Hipoglikemia najczęściej towarzyszy osobom chorującym na cukrzycę, jednakże zdarza się hipoglikemia bez cukrzycy. Przykładem może być chociażby hipoglikemia u zdrowej osoby, np. po dużym wysiłku fizycznym, którego nie poprzedzał odpowiedni posiłek.

Co to jest hipoglikemia?

Zapewne każdy z nas doświadczył hipoglikemii choćby raz w życiu i wcale nie musi to świadczyć o zaburzeniach gospodarki węglowodanowej. Jednakże niedocukrzenie może być bardzo groźne dla organizmu. Jeżeli w porę nie zostanie podniesiony poziom cukru we krwi, może dojść do wstrząsu hipoglikemicznego, następnie do śpiączki hipoglikemicznej i śmierci. Hipoglikemia (z łac. hypoglycaemia) nie jest jednostką chorobową ani objawem w ściśle medycznym rozumieniu tego słowa. Jest to określenie wyniku badania pomiaru glukozy we krwi, którego wartość jest niższa niż 70 mg/dl. Taki wynik badania nie zawsze świadczy o patologii gospodarki węglowodanami. W niektórych sytuacjach może wystąpić u osób zdrowych. Nie zawsze też wywołuje objawy. Czasami możemy nawet nie być świadomi, że jesteśmy w stanie hipoglikemii. Jeżeli hipoglikemia pojawia się często i towarzyszą jej charakterystyczne objawy, powinno być to bezwzględnym wskazaniem do konsultacji lekarskiej.

Hipoglikemia – przyczyny

Przyczyny hipoglikemii są bardzo różne i dzielimy je na kilka grup, w zależności od tego, kiedy występuje hipoglikemia i jakie czynniki (zewnętrzne czy wewnętrzne) mają na nią wpływ. Do przyczyn zewnętrznych (egzogennych) należą nieprawidłowe przerwy między posiłkami albo niepełnowartościowe pod względem cukru posiłki (może mieć to miejsce przy niedożywieniu lub odchudzaniu), nadmierny wysiłek fizyczny, spożycie alkoholu, stosowanie niektórych leków. Największe znaczenie mają leki hipoglikemiczne (insulina i preparaty doustne), które w zbyt dużej dawce mogą nadmiernie obniżyć poziom glukozy. Ważne jest również, kiedy do hipoglikemii dochodzi, gdyż to wskazuje nam na konkretne schorzenia. W przypadku pojawienia się hipoglikemii na czczo możemy mówić o niewydolności wątroby, kory nadnerczy, przysadki mózgowej, schorzeniach nerek, czy zmianach nowotworowych (np.insulinoma). Jeżeli niedocukrzenie pojawia się po posiłkach (hipoglikemia reaktywna) możemy przypuszczać rozwijającą się cukrzycę lub zaburzenia opróżniania żołądka. Możemy mieć również do czynienia z hipoglikemią nocną. Dotyczy ona głównie chorych na cukrzycę, którzy leczeni są insuliną. Nocna hipoglikemia to obniżenie poziomu cukru w godzinach nocnych w czasie snu chorego, powodujące wybudzenie. Jej objawy są zauważalne głównie dla otoczenia.

Objawy hipoglikemii

Objawów hipoglikemii jest wiele. Różnią się one między sobą, różne jest także ich nasilenie. Wśród najczęstszych objawów wyróżniamy nagłe silne uczucie głodu, któremu towarzyszy osłabienie, zmęczenie, czasem senność. Jednocześnie pojawić się mogą nudności i wymioty. Dolegliwościom towarzyszy niepokój, poty, przyspieszone tętno, drżenie rąk i rozszerzenie źrenic. Jeżeli przy takich objawach hipoglikemii postępowanie mające na celu podniesienie poziomu glukozy we krwi nie zostanie wdrożone, dolegliwości nasilają się. Pojawiają się objawy ze strony układu nerwowego: splątanie, zaburzenia koordynacji, niewyraźna mowa, trudności w skupieniu myśli – chory zachowuje się jak pijany. Jeżeli nadal nie zostaje wdrożone postępowanie, rozwija się wstrząs hipoglikemiczny.

Wstrząs hipoglikemiczny – objawy

Wstrząs hipoglikemiczny to najpoważniejsze powikłanie hipoglikemii. Objawy są podobne do symptomów wstrząsu o innej przyczynie. Pojawia się senność, zaburzenia krążenia i oddychania (spada ciśnienie krwi, rośnie tętno), drgawki, w końcu dochodzi do utraty przytomności, rozwoju śpiączki, która może prowadzić do zgonu chorego.

Leczenie hipoglikemii

Leczenie hipoglikemii ma na celu szybkie podniesienie stężenia glukozy we krwi, co łagodzi objawy. Dopiero później powinno się skupić na przyczynie zaistniałego stanu. Najprostszym sposobem jest podanie czegoś do jedzenia lub picia. Co jeść przy hipoglikemii? Coś, co ma dużo cukru – z napojów colę, słodzone soki, można też podać kostkę cukru do ssania, batonika, czekoladę. Ważne jest także uspokojenie się, zaprzestanie wysiłku i położenie się. Następny posiłek powinien zawierać cukry złożone – może to być banan, kanapka lub pełnowartościowy obiad. Jeżeli objawy nie ustępują po kilkunastu minutach, należy wezwać karetkę pogotowia, gdyż może być konieczne podanie glukozy i innych leków dożylnie, a także hospitalizacji chorego.