Lekomania – czym się objawia. Jakie objawy należy uznać za alarmujące?

Lekomania często rozwija się bardzo niepozornie, ostatecznie jednak może prowadzić do poważnego uzależnienia, które w swoich skutkach może być porównywalne z uzależnieniem od środków psychoaktywnych. Lekomania jest tak samo niebezpieczna, jak alkoholizm, narkomania lub uzależnienie od dopalaczy.

Lekomania może wpływać na zmianę zachowania, wywoływać określone objawy fizyczne i psychiczne. W przypadku niedostarczenia organizmowi określonych substancji wiąże się też z dolegliwościami przypominającymi zespół abstynencyjny.

Lekomania – co to jest?

Lekomania określana jest również mianem zależności lekowej oraz lekozależności. Jest to choroba polegająca na uzależnieniu się organizmu od substancji lekowych. Obejmuje ona coraz więcej osób. W XXI wieku zdecydowanie rośnie grupa osób, które nadużywają leków. Nałóg ten może prowadzić do niebezpiecznych dla ludzkiego zdrowia i życia skutków fizycznych oraz psychicznych.

Lekarze podkreślają, że choroba wyniszcza ludzki organizm podobnie jak narkomania lub alkoholizm. Jest równie groźna, jak uzależnienie od dopalaczy. I analogicznie do wszystkich wymienionych uzależnień wymaga pomocy lekarskiej oraz wsparcia psychoterapeutycznego.

Przyczyny lekomanii

Lekomania często dotyczy osób, które wcześniej zmagały się lub aktualnie zmagają się z problemami psychicznymi. Skłonność do uzależnienia od leków wykazują osoby cierpiące na depresję, stany lękowe, nerwice, fobie, a także zaburzenia odżywiania.

Podobnie jak w przypadku narkomanii, alkoholizmu czy uzależnienia od dopalaczy, na lekomanię narażone są również osoby o niskiej samoocenie, które mają problem z funkcjonowaniem w grupie, nie potrafią odnaleźć się w życiu społecznym.

Lekomania może jednak dotknąć każdego. Uważa się, że jedną z głównych jej przyczyn jest zbyt łatwy dostęp do leków. Powszechnie dostępne środki, szczególnie te, które można zakupić bez recepty, przy dłuższym i zbyt intensywnym stosowaniu również mogą uzależniać i wywoływać szkodliwe dla organizmu skutki. Producenci leków nie przypominają o tym fakcie zbyt często, a pacjenci z kolei wielokrotnie lekceważą informacje i ostrzeżenia zawarte na ulotkach.

Częstą przyczyną lekomanii jest także poszukiwanie przyjemności. Wiąże się to często z nadmierną koncentracją na własnym zdrowiu i poszukiwaniem cudownego leku. Spora część najbardziej popularnych leków przeciwbólowych przyjmowana w nadmiarze może grozić uzależnieniem.

Szczególnie niebezpieczne są:

• opioidy,
• benzodiazepiny,
• barbiturany,
• inne substancje psychoaktywne.

Wszystkie one wykazują bowiem bardzo silne działanie uzależniające.

Lekomania – objawy uzależnienia

Objawy lekomanii przez wielu pacjentów są lekceważone, natomiast rodziny często ich po prostu nie zauważają. Lekomania jest trudna do zdiagnozowania także z tego powodu, że chorzy często skrzętnie ukrywają przed najbliższymi swój problem. Istnieje jednak szereg zachowań, które powinny wzbudzić niepokój. Do najbardziej wyrazistych objawów lekomanii należą:

• sięganie po leki bez konkretnych wskazań medycznych,
• samowolne zwiększanie dawek leku,
• przyjmowanie leków po ustąpieniu objawów choroby, bez powodu,
• mieszanie kilku leków o podobnym działaniu (np. środków uspokajających, przeciwbólowych),
• niepokój związany z kończącymi się zapasami leków,
• problemy ze snem, skłonność do płaczu,
• problemy z koncentracją, otępienie,
• umawianie wielu wizyt u specjalistów z tej samej dziedziny w celu otrzymania większej ilości recept na konkretny lek,
• zwiększona częstotliwość wizyt u lekarza (również w celu uzyskania recepty).

Jednym z bardziej charakterystycznych objawów lekomanii jest tzw. zespół abstynencyjny. Jest to zespół objawów, które pojawiają się u osób uzależnionych (od alkoholu, narkotyków, dopalaczy, leków) w momencie, gdy organizmowi nie zostanie dostarczona odpowiednia dawka pożądanych substancji. Do typowych objawów zespołu abstynencyjnego należą:

• bóle głowy i mięśni,
• drgawki,
• zawroty głowy,
• problemy z apetytem,
• bezsenność lub ospałość,
• lęki,
• nerwowość,
• objawy depresyjne,
• w przypadku silnego uzależnienia: urojenia, halucynacje i omamy.

Jak skutecznie leczyć lekomanię?

Skutki lekomanii mogą mieć ogromny wpływ na zdrowie i życie chorego, a także na sposób jego społecznego funkcjonowania. Długotrwałe przyjmowanie leków może prowadzić do stopniowego wyniszczania wątroby, żołądka, trzustki oraz jelit. Chory może mieć problemy z koncentracją, snem, często jest w stanie permanentnego rozdrażnienia.

Leczenie lekomanii bardzo często wymaga dwutorowego działania. Wdraża się zarówno leczenie oparte na detoksie, jak i psychoterapię. Leczeniem lekomanii zajmują się specjaliści pracujący w ośrodkach leczenia uzależnień.

Skutki lekomanii mogą być bardzo poważne i wymagać długotrwałego, żmudnego leczenia. Kluczowe jest zarówno wsparcie ze strony rodziny chorego, jak i jego gotowość do zmiany i akceptacja istnienia problemu, z którym trzeba walczyć.