Mediastinoskopia – wskazania. Jakie powikłania mogą wystąpić po zabiegu?

Mediastinoskopia, czyli wziernikowanie śródpiersia to inwazyjne badanie przeprowadzane m.in. u osób chorujących na raka płuc. Zabieg umożliwia pobranie tkanek, które potrzebne są do wykonania badania histopatologicznego. Kiedy trzeba wykonać zabieg i co warto o nim wiedzieć? 

Mediastinoskopia – co to jest? 

Mediastinoskopia nazywana jest także wziernikowaniem śródpiersia. Jest to inwazyjny zabieg, który pozwala dokładnie zobrazować oraz ocenić śródpiersie. Badanie jest przeprowadzane przez lekarza – specjalistę w szpitalu, w znieczuleniu ogólnym.  

Podczas mediastinoskopii pobierane są wycinki tkanek potrzebne do badania histopatologicznego oraz do stwierdzenia, z jakim stopniem zaawansowania choroby mamy do czynienia. 

Na badanie kieruje pulmonolog. Zabieg może być wykonany u osób w każdym wieku.  

Mediastinoskopia – kto powinien poddać się zabiegowi? 

Mediastinoskopię zaleca się wykonać u osób, u których dotychczas przeprowadzone badania, w tym m.in. badanie radiologiczne RTG, wskazują na zmiany w obrębie klatki piersiowej.  

Najczęściej mediastinoskopia przeprowadzana jest u chorych na nowotwory w obrębie klatki piersiowej. Badanie to pozwala lekarzowi na podjęcie decyzji dotyczącej dalszego leczenia. Dzięki niemu stwierdza, czy pacjent powinien poddać się radioterapii, czy chemioterapii. 

Zbieg jest wskazany dla tych pacjentów, u których istnieje podejrzenie, że dochodzi do nacieku nowotworowego na duże naczynia bądź tchawicę.  

Badanie wielokrotnie przeprowadza się u osób, u których są powiększone śródpiersiowe węzły chłonne, co może świadczyć o wystąpieniu poważnych chorób różnego rodzaju.  

Mediastinoskopia – przeciwskazania do zabiegu 

Zabiegu nie wolno wykonywać u osób z tętniakiem rozwarstwiającym aorty.   

Przeciwskazaniem są także: 

• duże, zaawansowane wady kręgosłupa,  
• zespół żyły głównej (choroba polegająca na utrudnionym przepływie krwi przez żyłę główną), 
• niewłaściwa budowa tchawicy, 
• choroby, które uniemożliwiają zastosowanie u pacjenta znieczulenia ogólnego (lub które byłyby dla niego zbyt niebezpieczne).  

Zabiegu nie wykonuje się także u kobiet w ciąży. 

W jaki sposób przeprowadza się zabieg mediastinoskopii? 

Pacjent, u którego jest wykonywana mediastinoskopia, musi być na czczo. Wszystko odbywa się w znieczuleniu ogólnym. Chory podczas mediastinoskopii leży na plecach i jest przykryty prześcieradłami jałowymi (chirurgicznymi). 

Lekarz specjalista wprowadza mediastinoskop między mostek a tchawicę – do śródpiersia. W miejscu wprowadzenia urządzenia wykonywane jest niewielkie nacięcie skalpelem (średnio ma od 3 do 5 cm). 

W trakcie badania pobierane są węzły chłonne lub ich fragmenty, które potrzebne są do oceny histopatologicznej oraz bakteriologicznej. 

Po zabiegu, w miejscu, w którym zostało zrobione nacięcie, zakładane są szwy i opatrunek. Całe badanie trwa zazwyczaj około 30-45 minut. Po wybudzeniu chory może mieć chrypkę, problemy z przełykaniem i kaszel, jednak te objawy powinny dość szybko ustąpić.

Jak wygląda mediastinoskop? 

Urządzenie, którego używa się do mediastinoskopii nazywa się mediastinoskopem. Ma on postać metalowej rurki, wyposażony jest w światło i kamerkę. Dzięki temu lekarz przeprowadzający zabieg jest w stanie ocenić strukturę klatki piersiowej. 

Mediastinoskop jest też wyposażony w części, które pozwalają pobrać od pacjenta materiał niezbędny do dalszych badań.  

Mediastinoskopia – powikłania 

Mediastinoskopia jest badaniem inwazyjnym i może przyczynić się do różnego rodzaju powikłań czy zdarzeń niepożądanych. Może dojść do odmy płucnej, wówczas powietrze przedostaje się do jamy opłucnowej, czego następstwem są zaburzenia oddychania czy niewydolność oddechowa.  

Na skutek zabiegu mogą też wystąpić następujące powikłania: 

• porażenie nerwów (krtaniowego lub przeponowego);  
• infekcja w miejscu, gdzie doszło do nacięcia;  
• uszkodzenia naczyń krwionośnych, czego następstwem będzie krwawienie, zdarza się, że uszkodzeniu ulegają duże naczynia, które znajdują się w obrębie śródpiersia; 
• uszkodzenia ścian przełyku; 
• zaburzenia pracy serca;  
• przebicie ścian przełyku.  

Do powikłań dochodzi rzadko, te poważne występują u około 2% pacjentów. Z kolei ryzyko śmierci na skutek zabiegu wynosi niecały 1%. Badanie jest jednak konieczne, by móc podjąć odpowiednie leczenie w przypadku np. raka płuc. 

Kiedy zalecane jest wykonanie mediastinoskopii?

Po wykonaniu mediastinoskopii pacjent musi leżeć przynajmniej kilkanaście godzin, najczęściej jest pozostawiany w szpitalu jeszcze na około dobę. Wstać może dopiero następnego dnia. Zgodnie z zaleceniami lekarza (zazwyczaj w ciągu 7-10 dni) musi się zgłosić w celu zdjęcia szwów. Później należy postępować zgodnie z zaleceniami i dbać o miejsce nacięcia, by nie doszło do zakażenia bakteryjnego.  

 Źródła: