Przejdź do treści

Badanie histopatologiczne – kluczowy element w diagnostyce nowotworów oraz zmian o charakterze zapalnym i zwyrodnieniowym

badanie histopatologiczne - badanie pod mikroskopem
Fot. Hoda Bogdan / Adobe
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Badanie histopatologiczne jest badaniem mikrobiologicznym pozwalającym na ocenę tkanek. Tym samym jest to jedno z najważniejszych badań w diagnostyce nowotworów, stanów zapalnych tkanek oraz zmian zwyrodnieniowych.

lek. Marta Dąbrowska

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

Marta Dąbrowska

lekarz

Zmienione tkanki można pobrać podczas biopsji, badań endoskopowych oraz zabiegów chirurgicznych. Przy badaniu histopatologicznym czas oczekiwania na wynik wynosi od kilku do kilkunastu dni. Uzyskana ocena jest kluczowym elementem do wdrożenia leczenia.

Co to jest badanie histopatologiczne?

Badanie histopatologiczne umożliwia przestrzenną ocenę chorobowo zmienionych tkanek w organizmie człowieka. Pobrany materiał bada się pod mikroskopem, a uzyskane wyniki bardzo często są decydujące, jeśli chodzi o wdrożenie leczenia.

Badania histopatologiczne wykonuje się, gdy badania podstawowe okazują się niewystarczające do oceny charakteru zmian. Ma ono ogromne znaczenie w przypadku diagnostyki nowotworów, stanów zapalnych i zmian zwyrodnieniowych. Jest też pomocne w monitorowaniu postępów leczenia lub ustaleniu przyczyny zgonu chorego.

usg

Na czym polega badanie histopatologiczne?

Badanie histopatologiczne polega na pobraniu chorobowo zmienionej tkanki i zbadaniu jej pod mikroskopem. Materiały do badań można pobrać podczas:

  • biopsji cienkoigłowej lub gruboigłowej – w ten sposób wykonuje się np. badanie histopatologiczne tarczycy, tkanek miękkich, ślinianek lub piersi;
  • badań endoskopowych takich jak gastroskopia (materiał do badania histopatologicznego żołądka) lub kolonoskopia, dzięki której możliwe jest pobranie materiału do badania histopatologicznego jelita grubego;
  • krótkich zabiegów chirurgicznych, np. dermatologicznych, które pozwalają na badania histopatologiczne znamion (lub ogólnie skóry);
  • zabiegu abrazji macicy (łyżeczkowanie) – badanie histopatologiczne po łyżeczkowaniu pozwala na rozpoznanie nowotworów dróg rodnych u kobiet. Jeśli abrazja była wykonywana u ciężarnej, która poroniła, badania histopatologiczne płodu i popłodu są niezbędne.

Badaniom histopatologicznym jest poddawany także każdy usunięty narząd zmieniony chorobowo. Jego usunięcie przeprowadza się operacyjnie metodą laparoskopową lub tradycyjną.

Ile trwa badanie histopatologiczne?

Czas trwania pobrania materiału biologicznego do badania histopatologicznego jest uwarunkowany rodzajem zabiegu przeprowadzonym u chorego. Jeśli jest to biopsja lub krótki zabieg chirurgiczny, trwa zaledwie kilka minut. W podobnym czasie pobiera się próbkę do badania histopatologicznego endometrium macicy. Przy endoskopii czas ten może się wydłużyć do około 30 minut, a przy większych operacjach nawet do kilku godzin.

Jak wykonuje się badanie histopatologiczne?

Ważnym elementem tego badania jest pobranie materiału biologicznego. Zmienioną chorobowo tkankę umieszcza się zazwyczaj w plastikowym pojemniku z 4% roztworem zbuforowanej formaliny, aby ją utrwalić przed badaniem mikrobiologicznym. Pojemnik musi być szczelnie zamknięty – płyn utrwalający nie może wyciekać. Naczynie z próbką powinno trafić do laboratorium najpóźniej 24 godziny od momentu pobrania. Dzięki temu materiał będzie dobrej jakości, a antygenowość tkanki zostanie zachowana. Na każdym pojemniku powinny być zapisane szczegółowe dane pacjenta.

Pierwszym etapem badania jest obróbka histopatologiczna. Pobrany materiał umieszcza się w etanolu, ponieważ próbka musi być odwodniona zanim dojdzie do badania właściwego. Po odwodnieniu jest ona utwardzana i zalewana parafiną. Dopiero później kroi się ją na drobne kawałki i przekazuje do patomorfologów, którzy zajmują się finalnym etapem badania.

Badanie histopatologiczne pozwala określić rodzaj nowotworu, jego stopień zaawansowania (w tym stopień złośliwości oparty na rekomendacjach Światowej Organizacji Zdrowia, WHO), oraz rokowania. Dzięki niemu możliwe jest także wytypowanie leku, który może zagwarantować pozytywne efekty terapii.

Zobacz także

Badanie histopatologiczne – wyniki

Czas oczekiwania na wynik badania histopatologicznego to zwykle kilka dni, choć bywa, że proces przygotowywania i zbadania próbki trwa nawet do 2 tygodni. Jest to zależne od placówki, w której przeprowadzane jest badanie. Czasu nie przyspieszy nawet wykonanie badania histopatologicznego prywatnie.

Jedyną metodą na szybką ocenę materiału jest tzw. badanie śródoperacyjne, ale wykorzystuje się wtedy inne techniki przygotowania materiału biologicznego do badania. Wykonuje się je w momencie, gdy jest pewność, że wynik może zmienić bieg operacji przeprowadzanej u chorego.

Ile kosztuje badanie histopatologiczne?

W przypadku badania histopatologicznego cena jest zależna od miasta i placówki wykonującej badanie. Koszt pojedynczej próbki waha się między 45 a 60 złotych. Badania śródoperacyjne są nieco droższe – kosztują około 100 zł.

Bibliografia

A. Szczeklik, Choroby wewnętrzne, tom I, Kraków 2005, s. 500.

Najnowsze w naszym serwisie

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.