Przejdź do treści

Polisomnografia to złoty standard diagnozowania zaburzeń snu

Polisomnografia to złoty standard diagnozowania zaburzeń snu; na zdjęciu śpiąca kobieta- Hello Zdrowie
Polisomnografia to złoty standard diagnozowania zaburzeń snu Adobe Stock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Polisomnografia, nazywana potocznie badaniem snu, to najlepszy sposób na diagnozowanie zaburzeń w tej sferze. Polega na monitorowaniu aktywności wielu narządów oraz układów od chwili zasypiania do wybudzenia się. Jakie są wskazania do wykonania polisomnografii? Czy można przeprowadzić ją w domu?

Co to jest polisomnografia? Wskazania do badania 

Polisomnografia (PSG) to technika pozwalająca na wykrycie zaburzeń snu poprzez rejestrację procesów, jakie zachodzą w twoim organizmie, kiedy śpisz. Najczęściej wykonywana jest jako tzw. polisomnografia klasyczna, czyli nadzorowane badanie w placówce medycznej, trwające całą noc. 

Wskazaniem do polisomnografii jest podejrzenie zaburzeń oddychania podczas snu, w tym obturacyjnego bezdechu sennego, który polega na powtarzających się bezdechach lub spłyceniach oddechu. Nie jest to jednak jedyna patologia diagnozowana w trakcie badania. Jakie objawy powinny zwrócić twoją szczególną uwagę? Są to m.in.: 

  • chrapanie, 
  • przerwy w oddychaniu podczas snu, 
  • problemy z wybudzaniem się i poranne bóle głowy, 
  • nadmierna senność w ciągu dnia.

Częstość występowania OSA (obstructive sleep apnea) określana w różnych populacjach, waha się od 2% do ponad 10%. W Polsce jego częstość szacuje się na 11,2% u mężczyzn i 3,4% kobiet. W stosunkowo niedawno opublikowanym badaniu HypnoLaus, w którym przeprowadzono analizę wyników badań polisomnograficznych (PSG, polysomnography) wykonanych w grupie 2121 pacjentów, OSA o stopniu umiarkowanym lub ciężkim stwierdzono u 23,4% kobiet i 49,7% mężczyzn. Tak wysoką częstość autorzy tłumaczą nowszymi i dużo dokładniejszymi metodami diagnostyki i analizy.

Donat Domaradzki, Obturacyjny bezdech senny — diagnostyka i postępowanie terapeutyczne

Jak wygląda badanie polisomnograficzne? 

W trakcie badania polisomnograficznego czujniki, które podłączone są do ciała pacjenta, rejestrują: 

  • aktywność mózgu (elektroencefalogram EEG), 
  • ruchy gałek ocznych (elektrookulogram EOG), 
  • czynność serca (elektrokardiogram EKG), 
  • czynność mięśni (elektromiogram EMG), 
  • ruchy klatki piersiowej i brzucha, 
  • saturację krwi, 
  • zmiany pozycji ciała. 

Przyjmuje się, że aby wynik polisomnografii był wiarygodny, konieczne jest monitorowanie snu przez co najmniej sześć do ośmiu godzin. To dlatego wykonywana jest ona w placówce medycznej – na ogół w szpitalu, do którego pacjent zgłasza się kilka godzin przed wyznaczoną godziną badania.  

W dniu poprzedzającym polisomnografię należy powstrzymać się od spożywania napojów alkoholowych, kawy, mocnej herbaty i innych płynów zawierających kofeinę. Do szpitala warto zabrać ze sobą rozpinaną piżamę, która umożliwi swobodne podłączenie niezbędnej aparatury. Nie ma ponadto przeciwwskazań, aby pacjent miał ze sobą prywatną pościel – poduszkę, kołdrę, koc.  

Warto podkreślić, że polisomnografia wykonywana jest pod kontrolą specjalisty. Sprowadza się do jego obecności w pokoju, w którym przebywa pacjent. Dzięki temu możliwe jest przerwanie badania w razie konieczności. Alternatywą jest przeprowadzenie badania w pokoju z kamerami.

bezdech senny - kobieta śpi z otwartymi ustami

Polisomnografia w domu – czy to możliwe? 

Polisomnografia zaliczana jest do niezwykle skutecznych metod diagnostyki zaburzeń snu. Ze względu na konieczność przeprowadzenia jej w placówce medycznej, a także procedury towarzyszące, może być ona jednak mało komfortowa dla pacjenta. Rozwiązaniem staje się przeprowadzenie badania snu w domu, czyli tzw. poligrafii. Jest to diagnostyka uproszczona, bo nie obejmuje oceny aktywności mózgu, ruchów gałek ocznych i napięcia mięśni, ale pozwala na postawienie diagnozy u chorych na obturacyjny bezdech nocny. 

W literaturze podkreśla się jednak, że poligrafia nie powinna być metodą diagnostyki w przypadku pacjentów, u których zdiagnozowane zostały choroby współistniejące, takie jak przewlekła choroba płuc, niewydolność krążenia czy wszelkie schorzenia nerwowo-mięśniowe.

Od 31 grudnia 2015 roku, na terenie Unii Europejskiej, obowiązuje nowa dyrektywa dotycząca kierowców z rozpoznanym OSA (Obturacyjny bezdech senny), jak również podejrzanych jego występowanie. Zaleca się diagnostykę w kierunku OSA u wszystkich aplikujących bądź przedłużających prawo jazdy, u których podejrzewa się umiarkowaną lub ciężką postać OSA, a także okresową kontrolę terapii u pacjentów ze zdiagnozowanym schorzeniem.

Donat Domaradzki, Obturacyjny bezdech senny — diagnostyka i postępowanie terapeutyczne

Polisomnografia – skierowanie i cena 

Polisomnografia jest badaniem objętym refundacją NFZ i wykonywanym na podstawie skierowania od lekarza rodzinnego lub specjalisty – najczęściej pulmonologa. Można wykonać ją też prywatnie. Poprzedza je wówczas konsultacja, której koszt wynosi od 300 zł do nawet 500 zł.  

Ceny polisomnografii wahają się zaś od 1000 zł wzwyż, w zależności od tego, czy badanie będzie wykonywane w placówce medycznej, czy w warunkach domowych. Należy jednak zaznaczyć, że gabinety prywatne często nie dokonują rozróżnienia na polisomnografię i poligrafię. 

 

Bibliografia: 

  1. Domaradzki D., Stryjewski P., Konieczyńska M., Lelakowskii J., Obturacyjny bezdech senny – diagnostyka i postępowanie terapeutyczne, Folia Cardiologica 2016, Tom 11, nr 3.  
  2. Polisomnografia – opis dla pacjentów (broszura dostępna na stronie Szpitala im. prof. W. Orłowskiego w Warszawie, dostęp: 07.02.2024). 
  3. Siedlecka J., Rybacki M., Pływaczewski R., Czajkowska-Malinowska M., Radliński J., Kania A., Śliwiński P., Postępowanie lekarskie w obturacyjnym bezdechu sennym u osób kierujących pojazdami – zalecenia Polskiego Towarzystwa Medycyny Pracy, Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc, Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi i Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem, Medycyna Pracy 2020, 71 (2). 

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.