Bezdech senny – poznaj objawy i sprawdź, czy może dotyczyć także ciebie

Obturacyjny bezdech senny nieleczony może współistnieć z wieloma poważnymi schorzeniami, m.in. nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami rytmu serca czy nerwicą (zaburzeniami lękowymi). Dowiedz się, jakie są jego najczęstsze objawy – może dotyczy ciebie lub osoby w twoim najbliższym otoczeniu? Bezdech senny to trudny przeciwnik, ale jego leczenie znacząco poprawia jakość codziennego funkcjonowania, a w niektórych przypadkach może uratować życie (wiele wypadków drogowych powodują kierowcy cierpiący właśnie na bezdech senny).

Chrapanie, niewyspanie się, problem z koncentracją – brzmi znajomo? Bezdech senny dotyczy nawet 1,5 mln Polaków, najczęściej dorosłych mężczyzn, jednak jest diagnozowany także u dzieci.

Co to jest obturacyjny bezdech senny?

Obturacyjny bezdech senny (w skrócie OBS) to dolegliwość polegająca na powtarzającej się przerwie w dopływie powietrza do płuc. Aby zakwalifikować dany epizod do bezdechu, każde zatrzymanie lub spłycenie oddechu (zmniejszony o połowę przepływ powietrza) musi potrwać więcej niż 10 sekund.

Bezdech senny – jakie objawy powinny cię zaniepokoić?

Jednym z objawów obturacyjnego bezdechu sennego jest chrapanie, jednak nie zawsze osoby chrapiące cierpią na OBS. Wśród równie istotnych objawów wyróżniamy:

• częste wybudzanie w nocy,
• uczucie duszności przy wybudzeniu,
• wzmożone oddawanie moczu w nocy,
• nadmierną potliwość,
• kołatanie serca, ból w klatce piersiowej,
• uczucie niewyspania przy normalnej dawce snu (8h),
• zmęczenie po wstaniu z łóżka,
• zaburzenia koncentracji,
• zaburzenie potencji.

Najczęstsze przyczyny bezdechu

U osób cierpiących na OBS podczas snu dochodzi do spadku napięcia mięśni podniebienia miękkiego z języczkiem, języka i tylnej ściany gardła, przez co następuje zatrzymanie lub zawężenie przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe. Przyczyny obturacyjnego bezdechu sennego są często związane z czynnikami anatomicznymi, np. przerostem migdałków, przerostem języczka, skrzywieniem przegrody nosa czy obecnością polipów. Zespół bezdechu sennego występuje najczęściej u dorosłych mężczyzn, przy czym w 70% są to mężczyźni po 65 roku życia, u kobiet czynnikiem zwiększającym liczbę zachorowań jest menopauza.

Do innych czynników zwiększających ryzyko zachorowania na bezdech senny są:

• otyłość (70% osób cierpiących na OBS cierpi również na nadwagę),
• palenie tytoniu,
• picie alkoholu przed snem/nadużywanie alkoholu (zmniejsza napięcie mięśni gardła),
• zażywanie leków nasennych i uspokajających.

Z czym się wiąże bezdech senny u dzieci?

Obturacyjny bezdech senny zaobserwowano także u dzieci. Przyczyną tej dolegliwości u dzieci jest najczęściej przerost migdałków, chociaż równie częstym powodem jest otyłość. Ryzyko bezdechu sennego wzrasta u dzieci z zaburzeniami genetycznymi, np. zespołem Downa. Dzieci cierpiące na bezdechy senne często się wybudzają, chrapią (nie jest to regułą), kaszlą w nocy, natomiast w dzień są senne i rozdrażnione.

Bezdech u niemowlaka a śmierć łóżeczkowa

Do pierwszego roku życia u dzieci mogą występować epizody zatrzymania oddychania. U wcześniaków powodem bezdechu może być niewykształcony do końca mechanizm oddychania. Czasami przyczyną może być infekcja bądź zbytnie oziębienie organizmu. Bezdech u niemowląt jest bezpośrednią przyczyną śmierci łóżeczkowej. Ważne, aby przyszli rodzice znali podstawy pierwszej pomocy dla niemowląt i w razie zaobserwowania bezdechu lub zasinienia na twarzy dziecka udzielili mu potrzebnej pomocy.

Cierpię na bezdech senny – jaki lekarz może mi pomóc?

Przy podejrzeniu bezdechu sennego bardzo ważną rolę odgrywa diagnostyka. Osoby, które zauważyły u siebie niepokojące objawy, zapewne udadzą się w pierwszej kolejności do internisty, który przeprowadzi wywiad i następnie skieruje do specjalisty: pulmonologa, laryngologa/otolaryngologa lub od razu na specjalistyczne badanie bezdechu sennego – polisomnografię. Polisomnografia to całonocne badanie, wykonywane w placówce medycznej, podczas którego do ciała badanego zostają przyczepione czujniki badające w czasie snu aktywność mózgu, serca, ruchów gałki ocznej oraz funkcji mięśni i nerwów. Prostszą odmianą badania diagnozującego bezdech senny jest badanie poligraficzne (niestety nie jest refundowane przez NFZ), które obejmuje ocenę przepływu powietrza, ruchy brzucha i klatki piersiowej, obecność chrapania, pozycje ciała oraz EKG, przepływ krwi tętniczej.

Bezdech senny – leczenie

W zależności od stopnia zaawansowania dolegliwości oraz czynników powodujących u danej osoby zespół bezdechu sennego lekarz dostosowuje indywidualny program leczenia. Do zaleceń związanych z leczeniem bezdechu sennego należą m.in.:

• redukcja wagi przy otyłości,
• rzucenie palenia,
• niezażywanie środków nasennych/uspokajających,
• używanie protez dentystycznych (powiększają przestrzeń gardła),
• leczenie chirurgiczne, np. wycinanie migdałków, polipów,
• laserowe wycinanie języczka, redukcja podniebienia miękkiego.

Przy obturacyjnym bezdechu sennym w postaci ciężkiej zaleca się najczęściej korzystanie z aparatu do bezdechu sennego CPAP, który składa się z maski oraz pompy powietrznej, która wtłacza do dróg oddechowych powietrze z ciśnieniem dodatnim. Innym rodzajem aparatu na bezdech senny jest BIPAP, który wtłacza niższe ciśnienie powietrza podczas wydechu, co ułatwia oddychanie.