Protruzja – przyczyny, objawy i leczenie schorzenia krążków kręgosłupa

Protruzja jest schorzeniem zwyrodnieniowym dysków kręgosłupa. Przyczyn schorzenia może być wiele, w tym m.in. długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej, przewlekłe choroby, a nawet nieodpowiednia dieta.

Protruzja objawia się głównie silnym bólem w okolicy odcinka szyjnego oraz lędźwiowego kręgosłupa. Dolegliwość pojawia się przede wszystkim u osób cierpiących na przewlekłe bóle pleców, które promieniują do rąk i nóg. Uszkodzenia krążków w kręgosłupie, w tym ich wysunięcie, związane mogą być również z uczuciem mrowienia rąk lub samoistnego opadania stopy. Protruzja krążka międzykręgowego musi być zdiagnozowana za pomocą nowoczesnych metod obrazowania. Pozwalają one na lokalizację uszkodzenia i rozpoznanie stopnia zaawansowania.

Czym są krążki międzykręgowe?

Pomiędzy kręgami budującymi ludzki kręgosłup znajdują się niewielkie, galaretowate dyski, zwane krążkami międzykręgowymi. Ich obecność w tym miejscu ułatwia człowiekowi wykonywanie codziennych, automatycznych czynności, w tym siedzenie, chodzenie oraz zmienianie pozycji ciała. Ich rolą jest także odciążenie kości od przenoszenia ciężaru ciała, który rozkłada się również na tkanki miękkie. Dzięki takiej budowie nie czujemy ucisku i bólu podczas wykonywania ruchów.

Przyczyny protruzji krążka

Protruzja dysku to wynik siedzącego trybu życia lub nieprawidłowej aktywności fizycznej. Przemieszczenie krążka międzykręgowego z osi kręgosłupa nazywane jest powszechnie dyskopatią. Może powodować uwypuklenie pierścienia włóknistego dysku.

Tak naprawdę protruzja, np. tarczy międzykręgowej, to najlżejszy stopień uszkodzenia krążka. W tym przypadku dysk uwypukla się łagodnie poza oś stawu. Problem jednak narasta i pomimo możliwości prowadzenia w miarę normalnego trybu życia długofalowe konsekwencje protruzji mogą być poważne. Często bowiem jest to wstęp do dużo bardziej bolesnej przepukliny. Przepuklina krążka międzykręgowego również jest dyskopatią, podczas której dochodzi do znacznego wysunięcia się dysku poza oś stawu, jednakże nie należy jej mylić z protruzją.

Protruzja krążka międzykręgowego uciskająca worek oponowy

Rdzeń kręgowy otoczony jest przez worek oponowy, co zapewnia swobodną zmianę pozycji ciała oraz chroni przed konsekwencjami upadków. W przypadku protruzji krążka międzykręgowego z uciskiem na worek oponowy dysk przemieszcza się bardziej ku tyłowi. Kiedy takie przemieszczenie narasta, może doprowadzić do wysunięcia się całego dysku z osi stawów.

Diagnoza protruzji

Po pojawieniu się pierwszych niepokojących objawów należy udać się do lekarza ortopedy w celu diagnozy dyskopatii kręgosłupa. Lekarz przeprowadza wywiad, w którym określa rodzaj symptomów towarzyszących i stopień nasilenia bólu. Aby zweryfikować swoje podejrzenia, kieruje chorego na badania dodatkowe i są to najczęściej: rezonans magnetyczny, rentgen oraz tomografia komputerowa. Najczulszą, a zatem najdokładniejszą, metodą oceny protruzji krążków międzykręgowych jest badanie rezonansem magnetycznym. Obraz pokazuje nie tylko zmiany kości, ale i ewentualne pęknięcia więzadeł, torebek stawowych oraz innych tkanek miękkich.

Leczenie – dlaczego nie wolno lekceważyć objawów?

Im szybciej zdiagnozuje się problem i włączy odpowiednie leczenie, tym lepiej. Na szczęście protruzja krążka międzykręgowego nie jest stanem zagrażającym zdrowiu i życiu chorego. Kluczem do odzyskania pełni sił i zapanowania nad bólem oraz innymi objawami jest wczesne wdrożenie rehabilitacji i zmiana stylu życia. Znacznie trudniejsza w leczeniu jest przepuklina krążka międzykręgowego, szczególnie w przypadku, gdy dysk przemieści się poza obręb stawu. Wówczas niezbędna jest interwencja chirurga.

Nie wolno lekceważyć objawów protruzji, gdyż schorzenie z czasem może się pogłębić i doprowadzić do trudnych do wyleczenia zmian. Protruzja sama się nie wyleczy. Odrzucenie myśli o wizycie u lekarza lub podjęciu rehabilitacji to świadome wpływanie na pogorszenie zdrowia i sprawności. Dużą skutecznością cieszą się obecnie różne metody rehabilitacji i fizykoterapii. Jedną z czołowych jest terapia manualna, polegająca na wykonywaniu określonej sekwencji ćwiczeń (koniecznie pod okiem specjalisty) mających na celu wzmocnienie mięśni oraz poprawę elastyczności tkanek. Pomiędzy ćwiczeniami zaleca się masaże okolicy zajętej zmianami, a także zabiegi z zakresu lasero-, hydro-, magneto- oraz elektroterapii.