Dystorsja: rodzaje, objawy, przyczyny, leczenie. Różne definicje pojęcia

Dystorsja jest pojęciem wieloznacznym, mającym różne definicje. W medycynie mówi się o dystorsji kręgosłupa szyjnego, która może pojawić się u osób poszkodowanych w wyniku wypadku samochodowego. Uraz ten wymaga niezwłocznego skontaktowania się z lekarzem.

Warto zaznaczyć, że dystorsja, jako pojęcie wieloznaczne, jest stosowana nie tylko w medycynie, ale także w fotografii do opisu wady optycznej, polegającej na powiększeniu obrazu. W medycynie dystorsja dotyczy nie tylko kręgosłupa szyjnego, ale także innych części ciała (dystorsja stawu, dystorsja kolana).

Rodzaje dystorsji

Dystorsja polega na skręceniu stawu. Można wyróżnić trzy główne rodzaje dystorsji:

• dystorsja stawu, która polega na uszkodzeniu torebki stawowej;
• dystorsja kolana, czyli skręcenie stawu kolanowego;
• u osób poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych może wystąpić dystorsja kręgosłupa szyjnego.

Do uszkodzenia stawu skokowego zwykle dochodzi w trakcie nagłego zgięcia podeszwowego. Uraz ten może pojawić się u osób biegających po nierównej powierzchni albo też być skutkiem wypadku komunikacyjnego lub konsekwencją zeskoku. Wśród czynników, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia dystorsji stawu, wymienia się:

• noszenie niewłaściwego obuwia, np. na wysokim obcasie,
• jazda na łyżwach lub wrotkach,
• uprawianie sportów.

Wśród najważniejszych objawów dystorsji stawu zwykle wymienia się bolesność, zasinienie skóry, kłopoty z chodzeniem. W przypadku skręcenia stawu bardzo ważna jest właściwa diagnoza, aby nie pomylić tego urazu ze zwichnięciem. Leczenie dystorsji stawu jest procesem kilkudniowym, jednak zwykle nie wymaga kontaktu ze specjalistą. Najważniejszy jest odpoczynek, a także odciążenie kończyny i uniesienie nogi do góry. Można też założyć opatrunek uciskowy.

Jeśli chodzi o dystorsję kolana, to uraz ten może przybierać różne formy. Najłagodniejszym rodzajem dystorsji kolana jest naciągniecie torebki stawowej i więzadeł. Dużo poważniejszym rodzajem uraz jest rozerwanie torebki stawowej, które wymaga długotrwałej rehabilitacji. Do dystorsji kolana może dojść zarówno w wyniku wypadków samochodowych lub upadku, jak i w sytuacjach codziennych, gdy noga zostanie położona w nieodpowiedni sposób na podłożu. Bardzo ważne jest, aby w przypadku zasinienia kolana, ostrego bólu oraz obrzęku, skontaktować się niezwłocznie z lekarzem. Istotna jest diagnoza urazu oraz podjęcie właściwego leczenia. W przypadku naciągnięcia torebki stawowej zwykle owija się ją bandażem elastycznym i stosuje zimne okłady. W sytuacji, w której uraz jest poważniejszy i dotyczy rozerwania torebki stawowej (lub więzadeł), konieczne może być założenie gipsu osobie poszkodowanej. Jedną z najbardziej nowoczesnych i innowacyjnych metod do leczenia dystorsji kolana jest artroskopia, która polega na usunięciu uszkodzonych części (np. błony maziowej). Rokowania po zabiegu artroskopii są pomyślne, jednak niezbędna jest rehabilitacja, która obejmuje zarówno naukę chodu, jak i fizykoterapię (początkowo przy użyciu kul, aby odciążyć uszkodzone kolano) czy kinezyterapię (gimnastykę). W początkowej fazie rehabilitacji pacjent musi się starać, aby nie nadwyrężyć kolana, dlatego ćwiczenia fizyczne wprowadzane są dopiero po pewnym czasie. W przypadku dystorsji kolana bardzo ważne jest jak najszybsze podjęcie leczenia, ponieważ do powikłań skręcenia kolana należą: uszkodzenie łąkotki, niestabilność chodu i problemy z poruszaniem się.

Co to jest dystorsja kręgosłupa szyjnego?

Dystorsja kręgosłupa nazywana jest w języku potocznym „smagnięciem biczem” (ang. whiplash) i pojęcie to używane jest do opisu dolegliwości pojawiających się po wypadku komunikacyjnym, podczas którego nastąpiło odrzucenie głowy osoby poszkodowanej do tyłu lub na bok. Zwykle uraz pojawia się w wypadku, w którym samochód osoby poszkodowanej został uderzony w tył. Dystorsja kręgosłupa szyjnego jest bardzo poważnym urazem, a do jego objawów zalicza się m.in.:

• ból oraz sztywność karku po wypadku,
• ból i zawroty głowy,
• czasami pojawiają się także nudności i wymioty,
• zdarza się, że u poszkodowanego występuje uczucie „mrowienia”.

Osoba poszkodowana powinna jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, ponieważ możliwe jest całkowite wyleczenie dystorsji kręgosłupa. Lekarz, diagnozując dystorsję, zwykle koncentruje się na subiektywnych doznaniach osoby poszkodowanej, uwzględniając także dolegliwości bólowe i tkliwość szyi. Lekarz powinien wziąć też pod uwagę możliwość zwichnięcia kręgosłupa, chociaż w takich sytuacjach pacjent może być zdiagnozowany bezpośrednio po wypadku. Zwykle cały proces leczenia dystorsji trwa około miesiąca.