Szczekający kaszel – jakie są przyczyny? Jak go wyleczyć?

Szczekający kaszel, czyli kaszel krtaniowy to rodzaj suchego kaszlu, który porównywany jest do dźwięku szczekania psa. Jest to często występujący objaw, świadczący o chorobie układu oddechowego. Skąd się bierze? U podłoża jakiego schorzenia leży? Jak go leczyć?

Szczekający kaszel – co to takiego? 

Szczekający kaszel może wystąpić zarówno u dziecka, jak i osoby dorosłej. Jego nazwa wzięła się od dźwięku, który przypomina, czyli szczekania psa. Z reguły pojawia się nocą, niekiedy towarzyszą mu świsty oraz duszności. Jest to objaw współtowarzyszący zapaleniu krtani i ciężko jest go pomylić z czymś innym. 

Jeśli kaszel krtaniowy pojawi się u dziecka, konieczna jest wizyta u lekarza, ponieważ mogą się rozwinąć duszności stanowiące bezpośrednie zagrożenie dla życia. U osób dorosłych nieleczony szczekający kaszel może doprowadzić do przeniesienia infekcji, wtedy dochodzi do zapalenia płuc lub zapalenia ucha.

Przyczyny szczekającego kaszlu 

Przyczyną szczekającego kaszlu jest zazwyczaj podgłośniowe zapalenie krtani. To ostra choroba zapalna wywoływana przez:  

• wirusy grypy typu A i B,  
• wirus paragrypy,  
• metapneumowirus,  
• adrenowirus,  
• wirus RS. 

W wyniku choroby dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej, pojawia się duszność wdechowa oraz świst wdechowy, który nazywa się stridorem. 

Kaszel krtaniowy może być spowodowany urazami krtani bądź refluksem żołądkowo-przełykowym. Występuje także w momencie, jeśli w krtani utknie jakieś ciało obce. Kaszel przypominający szczekanie jest również charakterystycznym objawem przy chorobie wrodzonej dróg oddechowych. Zdecydowanie rzadziej zdarza się, że występuje z powodu nowotworu.  

Jeśli kaszel krtaniowy długo nie mija mimo podjętego leczenia, konieczne jest wykonanie dokładniejszej diagnostyki. Lekarz może w takiej sytuacji wykonać np. badania obrazowe (np. prześwietlenie czy rezonans magnetyczny), a także morfologię krwi, co pozwoli podjąć kolejne kroki.

Szczekający kaszel – objawy towarzyszące  

Kaszel krtaniowy jest charakterystyczny, bo towarzyszy mu odgłos, który przypomina szczekanie psa. Jest to bardzo uciążliwy i męczący objaw, a do tego mogą mu towarzyszyć następujące symptomy: 

• chrypka, 
• duszności, 
• świst podczas wypuszczania powietrza z płuc, 
• niewielka gorączka, 
• katar, 
• łagodny ból gardła,  
• zatkany nos. 

Czasem chorzy skarżą się także na nadmierną senność i suchość w ustach. Objawy zazwyczaj nasilają się nocą i utrzymują średnio od 3 do 7 dni.

Jak leczyć kaszel krtaniowy? 

Najistotniejszą informacją jest, że kaszlu krtaniowego nie leczy się antybiotykami, ponieważ to symptom, za który odpowiada działanie wirusów, a nie bakterii. U osób chorujących na ostre podgłośniowe zapalenie krtani często pojawiają się duszności, które należy zwalczyć. W tym przypadku lekarz może przepisać ułatwiające oddychanie leki sterydowe, które dodatkowo odtykają zatkane drogi oddechowe. 

Jeśli szczekający kaszel jest spowodowany ciałem obcym, a życie pacjenta jest zagrożone, wówczas lekarz może podjąć decyzję o przeprowadzeniu tracheotomii. To zabieg polegający na rozcięciu chrząstek tchawicy. Następnie wprowadzana jest specjalna rurka, która umożliwia wentylację płuc. 

U małych dzieci, u których pojawia się szczekający kaszel, często zalecana jest hospitalizacja. Duszności oraz problemy z oddychaniem u najmłodszych mogą przyczynić się do poważnych powikłań, a nawet zagrażać życiu. W szpitalu prowadzone jest zazwyczaj specjalistyczne leczenie, które ma na celu zmniejszenie obrzęku krtani. 

W przypadku wystąpienia szczekającego kaszlu u osób, które zmagają się z chorobami płuc albo astmą, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, który zadecyduje, czy infekcja może być leczona w domowych warunkach, czy konieczny jest pobyt w szpitalu.

Domowe sposoby na szczekający kaszel 

W przypadku osób dorosłych ponad 95% przypadków kaszlu krtaniowego można leczyć domowymi sposobami. Najlepiej sprawdzają się inhalacje z dodatkiem wywarów ziołowych lub olejków eterycznych. Można też robić tzw. parówki. W tym celu trzeba nalać ciepłą (a nie wrzącą!) wodę do miski i się nad nią pochylić. Należy uważać, by para nie poparzyła dróg oddechowych. Pomóc może również ustawienie przy łóżku nawilżacza powietrza – suche powietrze zwiększa ilość napadów kaszlu i utrudnia oddychanie.  

Chory powinien także zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu. Kluczowe jest to, by pić dużo wody oraz ziół. Jeżeli chore jest dziecko karmione piersią, matka powinna często przystawiać je do piersi. Wskazane jest też jedzenie zup oraz picie bulionów. 

Przy leczeniu infekcji pomoże oczywiście odpoczynek. Osoba, która zmaga się ze szczekającym kaszlem, nie powinna spać, ani leżeć na płasko, ponieważ taka pozycja może prowokować kolejne napady kaszlu. Najlepiej będzie więc relaksować się, półleżąc, co znacznie ułatwi oddychanie i zminimalizuje ataki kaszlu. 

Bibliografia: 

1. Bolechowski F., Podstawy ogólnej diagnostyki klinicznej, PZWL, Warszawa 1982.  
2. Kuziemski K., Przewlekła obturacyjna choroba płuc, Asteria Med, Gdańsk 2021. 
3. Lehnen J., Choroby dróg oddechowych, MedPharm, Warszawa 2011.