Węgiel aktywny – właściwości i zastosowanie. Na co pomaga?

Węgiel aktywny to środek, któremu przypisuje się wiele cennych właściwości leczniczych, wykorzystywany jest także w kosmetyce do pielęgnacji skóry oraz do… wybielania zębów. Sprawdź, jakie zastosowanie ma węgiel aktywny w tabletkach i w jaki sposób wykorzystać jego cenne właściwości.

Czym jest węgiel aktywny?

Węgiel aktywny, inaczej zwany leczniczym to węgiel poddany obróbce z zastosowaniem bardzo wysokiej temperatury. Proces ten powoduje, że zmienia on swoją strukturę – zmniejsza się wielkość porów, zwiększeniu ulega natomiast powierzchnia wchłaniania.

Jakie właściwości ma węgiel aktywny?

Najważniejszą z nich jest zdolność do adsorpcji, dzięki której może wiązać toksyny i inne związki chemiczne. Porowatość i duża powierzchnia wchłaniania powoduje, że „więzi” w swojej strukturze dużą ilości cząsteczek. Co więcej, węgiel aktywny nie jest wchłaniany w przewodzie pokarmowym człowieka – związane toksyny mogą więc zostać usunięte z organizmu.

Ze względu na swoje właściwości, węgiel aktywny ma szerokie zastosowanie zarówno w medycynie jak i kosmetologii.

Zastosowanie węgla aktywnego w leczeniu zatruć

Aktywny węgiel jest najpopularniejszym środkiem stosowanym w leczeniu zatruć. Ze względu na posiadane właściwości, wiąże różne substancje, m.in. bakterie wywołujące biegunki. Po zażyciu tabletki węgla aktywnego dochodzi do pochłaniania mikroorganizmów i toksyn, a następnie usunięcia ich z organizmu. Węgiel aktywny może być stosowany także w przypadku zatruć wieloma innymi substancjami, np. lekami zażytymi w nieodpowiednich dawkach.

Dawkowanie węgla aktywnego zależne jest od m.in. od rodzaju zatrucia i siły działania konkretnego preparatu. Przy stosowaniu leku należy postępować zgodnie z instrukcją znajdującą się na ulotce.

Węgiel aktywny w medycynie – skutki uboczne i przeciwwskazania

Węgiel aktywny stosowany w leczeniu krótkoterminowym jest uznawany za bezpieczny. Skutki uboczne przyjmowania tego środka występują rzadko. Zaliczamy do nich:

• zwolniony pasaż jelitowy i zaparcia,
• czarne stolce,
• odwodnienie.

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania węgla aktywnego jest niedrożność jelit. Ponadto niewskazane może być przyjmowanie węgla w przypadku potencjalnych interakcji z innymi lekami. Węgiel obniża wchłanianie farmaceutyków z przewodu pokarmowego, a co za tym idzie – zmniejsza skuteczność ich działania. W przypadku jednoczesnego przyjmowania innych leków, przed użyciem węgla aktywnego warto poradzić się farmaceuty lub lekarza.

Dodatkowo, zażywanie węgla aktywnego wraz z posiłkiem obniża jego efektywność, dlatego w sytuacji, gdy nie jest konieczna szybka interwencja warto zachować ok. 2-godzinny odstęp między jedzeniem i zastosowaniem leku.

Zastosowanie węgla aktywnego w kosmetologii

Aktywny węgiel wykorzystywany jest nie tylko w medycynie. To również skuteczny środek stosowany w kosmetologii do walki z zaskórnikami i pryszczami. Można wykorzystać gotowe maseczki (do kupienia w drogeriach i aptekach) lub przygotować własną rozgniatając tabletki węgla i połączyć z odrobiną wody lub wody i żelatyny. Zanieczyszczenia ze skóry są wyciągane przez węgiel i osadzają się na maseczce. Zdejmując maseczkę skóra zostaje skutecznie pozbawiona zanieczyszczeń.

Inne zastosowania węgla aktywnego

Właściwości węgla aktywnego poza medycyną i kosmetologią wykorzystywane są również w innych obszarach. Środek ten stosuje się także do:

• filtrowania wody – węgiel aktywny w postaci granulatu dodaje się do wody w celu jej oczyszczenia; wydaje się to być skutecznym sposobem na usunięcie z niej metali ciężkich, jednak jak pokazują badania – węgiel aktywny nie powoduje, że woda staje się bezpieczna pod względem mikrobiologicznym (nie eliminuje z niej bakterii ani wirusów),
• wybielania zębów – obecnie dostępnych w sprzedaży jest wiele past wybielających zęby na bazie węgla aktywnego; jak dotąd brakuje jednak rzetelnych dowodów naukowych na skuteczność tych środków.

Bibliografia:

1. Alkhatib A., Al Zailaey K. (2015) Medical and Environmental Applications of Activated Charcoal: Review Article, European Scientific Journal, 11(3).
2. Brooks J., Bashirelahi N., Reynolds M. (2017) Charcoal and charcoal-based dentifrices: A literature review, The Journal of the American Dental Association, 148(9): 661-670.