Wybuch zakażeń polio na Ukrainie. „Może zagrozić także Polsce” – alarmuje wirusolog

Na Ukrainie odnotowano kolejne przypadki choroby Heinego-Medina u niezaszczepionych dzieci. „Jeśli nie będziemy szczepić naszych dzieci, to polio, nad którym zwycięstwo odtrąbiliśmy zaledwie kilka lat temu, może powrócić i znów siać spustoszenie” – zaalarmował w rozmowie z PAP wirusolog prof. Włodzimierz Gut. 

Nowe przypadki polio u dzieci na Ukrainie

Pierwszy przypadek od sześciu lat polio na Ukrainie odnotowano w obwodzie rówieńskim na początku października tego roku u półtorarocznego dziecka. Ukraiński resort zdrowia poinformował wtedy, że rodzice świadomie zrezygnowali ze szczepienia dziecka przeciw tej chorobie. W wyniku zakażenia dziecko doznało paraliżu kończyn dolnych. Groźnym skutkiem zakażenia wirusem polio jest bowiem porażenie nerwów, które może prowadzić do niepełnosprawności lub nawet zgonu.

W środę ukraińska redakcja BBC podała, że zarejestrowano kolejne zakażenia u pięciorga dzieci na ukraińskim Zakarpaciu. Czworo z nich zaraziło się poprzez kontakt z zainfekowanym dzieckiem z obwodu roweńskiego. Jak dodało BBC, żadne z chorych dzieci nie było zaszczepione. W całym regionie preparat na polio otrzymała jedynie połowa dzieci, co jest skutkiem coraz częstszych odmów zaszczepienia ze względów religijnych.

„Jeszcze jakieś dziesięć lat temu zaszczepione przeciw polio było jakieś 20 proc. populacji, później ostro nadrabiali, jednak udało się do tej pory dotrzeć ze szczepieniami może do 50 proc. mieszkańców” – powiedział w rozmowie z PAP wirusolog prof. Włodzimierz Gut.

Polio może wrócić do Polski

Polio (inaczej poliomyelitis lub choroba Heinego-Medina) należy do grupy chorób zakaźnych wywoływanych przez poliowirusy. Do jej przeniesienia dochodzi drogą fekalno-oralną. Dzięki szczepionce na polio, choroba Heinego-Medina w Polsce praktycznie nie występuje.

Prof. Gut dodał jednak, że może się to zmienić. Jak tłumaczył, obecna postać wirusa polio znacznie różni się od podstawowego szczepu, którego eradykację (całkowite zwalczenie) ogłoszono w 2015 roku. Szczep, który teraz krąży w środowisku, wyrósł ze szczepionek, do których używano osłabionej, a następnie martwej wersji wirusa. Wirusolog podkreślił, że taka szczepionka nie uodparnia przed jelitową wersją poliomyelitis. Zyskuje się jedynie odporność przed zakażeniem układu nerwowego.

Prof. Gut dodał, że jeśli osoba, która otrzymała preparat z martwym wirusem, zostanie zakażona szczepem poszczepionkowym, nie będzie wykazywać objawów choroby. Patogen jednak namnoży się w jej układzie pokarmowym, skąd zostanie wydalony do środowiska. W ten sposób mogą zarazić się nim osoby niezaszczepione.

„Więc jeśli nie będziemy szczepić naszych dzieci, to polio, nad którym zwycięstwo odtrąbiliśmy zaledwie kilka lat temu, może powrócić i znów siać spustoszenie” – zaalarmował prof. Gut i dodał – „Jeśli zaniedbamy szczepienia, polio z Ukrainy może zagrozić także Polsce”

Czym jest polio?

Polio (choroba Heinego-Medina) to choroba o etymologii wirusowej, która swoją nazwę zawdzięcza dwóm uczonym, którzy w XIX wieku opisali ją jako pierwsi: Jakobowi Heinemu i Karlowi Oskarowi Medinowi. W 1840 i 1890 roku badacze określili chorobę jako porażenie dziecięce. Nazywana jest także wirusowym zapaleniem rogów przednich rdzenia kręgowego.

Wirus polio przenosi się przede wszystkim drogą fekalno-oralną i na skutek jego działania i rozwoju choroby dochodzi do porażenia nerwów, co prowadzi do rozwoju niepełnosprawności ruchowej, a w niektórych przypadkach nawet do zgonu.

Obecnie poliomyelitis występuje głównie w krajach Azji i Afryki. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w 2001 roku uznała Europę za wolną od choroby polio, co związane jest z szerokim rozpowszechnieniem szczepionki na polio, która powinna być podawana każdemu dziecku. Znajduje się ona w kalendarzu szczepień w naszym kraju, dzięki czemu zakażenia polio w Polsce nie występują już od ponad 40 lat. Jedyne zakażenia, jakie się zdarzają, to te nabyte w czasie zagranicznych podróży.