Zespół bolesnego barku – przyczyny, objawy, rehabilitacja

Zespół bolesnego barku to choroba będąca efektem zmian zwyrodnieniowych w okolicy barkowej. Jej objawy przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu, gdyż nie pozwalają swobodnie poruszać ręką. Przyczyny choroby mogą być bardzo różne i to od nich należy wybór metody leczenia. Z zespołem bolesnego barku najczęściej zmagają się kobiety w wieku od 45 do 55 lat.

Co to jest zespół bolesnego barku?

Zespół bolesnego barku (PHS) to grupa dysfunkcji stawu barkowego, które wynikają z zaburzeń, będących efektem długotrwałego obciążenia, wypadków lub innych chorób. Przewlekłe i ostre uszkodzenie barku powoduje zmniejszenie jego ruchomości i stabilności, dlatego też ważne jest to, aby uczestniczyć w rehabilitacji i regularnie wykonywać ćwiczenia.

Przyczyny zespołu bolesnego barku

Najczęstsze, bezpośrednie przyczyny zespołu bolesnego barku to:

• uszkodzenie stożka rotatorów lub ścięgna mięśnia dwugłowego,
• zapalenie stawu ramiennego,
• niestabilność stawu ramiennego,
• zapalenie lub naderwanie ścięgna,
• wapniejące zapalenie ścięgna,
• zespół ciasnoty podbarkowej,
• zarastające zapalenie torebki stawowej,
• uszkodzenie stawu barkowo-obojczykowego.

Przyczynami mogą być też zaburzenia postawy, urazy ścięgien, przeciążenie mięśni, a także choroby reumatyczne i neurologiczne.

Zespół bolesnego barku – objawy

Na początku pojawia się niewielki ból przy podnoszeniu ramion (jest to pierwszy objaw choroby). Z czasem, przy wykonywaniu tej samej czynności, ból staje się coraz silniejszy.

Główne objawy zespołu bolesnego karku to:

• ból, który często jest kłujący i ostry, a do tego promieniujący od barku do ramienia, a czasem i do łokcia, niekiedy towarzyszy mu też obrzęk,
• bardzo silne bóle w nocy, które pojawiają się zwłaszcza wtedy, gdy dana osoba położy się na chorym barku, często powodują one problemy z zasypianiem,
• brak możliwości uniesienia ręki powyżej określonej wysokości oraz trudności z sięganiem za plecy,
• brak możliwości wykonywania pewnych ruchów, w wyniku czego nie da się myć, ubierać czy czesać,
• usztywnienie i ograniczenie ruchomości stawu, będące konsekwencją unikania ruchu ręką.

Dodatkowo mogą towarzyszyć mu takie symptomy, jak:

• wzmożone napięcie mięśniowe,
• sztywność barku po obudzeniu się,
• trzeszczenie w stawie barkowym.

Leczenie zespołu bolesnego barku

Jak leczyć zespół bolesnego barku? Można to robić na wiele sposobów, które stosuje się w zależności od przyczyny choroby. Oprócz rehabilitacji mogą pomóc takie metody, jak:

• fizykoterapia – z zastosowaniem lasera, pola magnetycznego, prądów leczniczych, a także krioterapii i ultradźwięków,
• kinezyterapia – w formie ćwiczeń wzmacniających i rozciągających, a także terapii manualnej oraz masażu leczniczego,
• kinesiotaping – polega na wykorzystaniu specjalnych plastrów terapeutycznych, stymuluje naturalne procesy samoregeneracji organizmu,
• metody inwazyjne – czasem stosuje się tzw. blokadę okołostawową (wstrzykując znieczulenie miejscowe połączone ze steroidem), zabieg blokady splotu ramiennego lub też termolezję nerwu nadłopatkowego,
• leczenie operacyjne – należy się na nie zdecydować, kiedy inne sposoby nie pomagają, wykonuje się je w przypadku całkowitego przerwania ciągłości włókien.

Ważne jest również to, aby unikać wysiłku i wszelkiego rodzaju przeciążeń. Nie powinno się również unosić rąk ponad głowę. Jakie leki należy brać w przypadku zespołu bolesnego barku? Ortopedzi przepisują zwykle środki przeciwbólowe: paracetamol, lekkie opioidy, środki rozluźniające napięcie mięśniowe, a także niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Aby zdiagnozować chorobę, potrzebny jest szczegółowy wywiad. Należy również wykonać badania kliniczne oraz obrazowe, w tym RTG i USG. Czasem należy przeprowadzić także badanie rezonansem magnetycznym.

Rehabilitacja zespołu bolesnego barku

Upośledzenie funkcji barku potrafi bardzo przeszkadzać w codziennym życiu, dlatego też warto zdecydować się na rehabilitację. Oprócz braku możliwości wykonywania podstawowych czynności, trzeba wówczas zrezygnować z wielu różnych aktywności, w tym z zajęć sportowych. Ze względu na to, że z chorobą tą niejednokrotnie trudno jest się przemieszczać, niektórzy pacjenci korzystają z rehabilitacji domowej – fizjoterapeuta wówczas do nich dojeżdża.

Rehabilitacja w zespole bolesnego barku w dużym stopniu zależy od tego, co jest przyczyną dolegliwości. Jeżeli np. doszło do niepełnego naderwania pierścienia rotatorów, potrzebne będzie leczenie zachowawcze związane z delikatnymi ćwiczeniami. Na początku rehabilitacji często konieczna jest metoda prób i błędów, aby specjalista mógł upewnić się w tym, co tak naprawdę powoduje ból. Może więc zastosować m.in. suche igłowanie, pinopresurę, mobilizację struktur miękkich czy też techniki mięśniowo-powięziowe – a wszystko to w celu lepszej diagnozy.

Zespół bolesnego barku – ćwiczenia

Jakie ćwiczenia na bolący bark trzeba wykonywać? To zależy od stopnia zaawansowania choroby. W szczególności trzeba pamiętać o gimnastyce, jeśli powrót do pełnego zdrowia nie jest już możliwy – to poprawi ruchomość stawu i jego sprawność, a także zmniejszy ból barku.

Poniżej podajemy kilka przykładowych ćwiczeń, które można wykonywać samodzielnie. Pamiętaj jednak, że na początku warto wykonać rozgrzewkę, później wybrane ćwiczenia, a na końcu ćwiczenia rozciągające i oddechowe. Jeżeli chcesz, ilość wykonywanych ćwiczeń i ich intensywność zwiększaj z czasem.

• Stań do ściany bokiem i przesuwaj po niej palce od dołu do góry.
• Wykonaj ruchy okrężne barkami – najpierw do przodu, później do tyłu.
• Ułóż się w pozycji leżącej, weź w dłonie ciężarki, następnie wyprostowane kończyny górne odwiedź na boki i zginaj ręce w stawach łokciowych.
• Stań lub usiądź, utrzymując ramiona wzdłuż tułowia. Następnie barki unieś do góry, w stronę uszu, a później opuszczaj je w dół.
• Ściągnij barki i łopatki do tyłu, a następnie wysuń je do przodu.

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482162/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554693/