się ten artykuł?
Zawroty głowy to często występujący problem u ludzi niemalże w każdym wieku. Jest to dziwne udczucie w głowie, któremu towarzyszy zaburzenie równowagi, kołysanie, wirowanie, a także nudności i wymioty. Wpływa na narządy zmysłów, szczególnie na oczy i uszy, więc może powodować omdlenia. Zawroty głowy nie są chorobą, lecz objawem różnych zaburzeń, o czym przekonuje laryngolog Marią Balcerzak.
Kołysanie, wirowanie, kręcenie się na karuzeli… Dziwne uczucie w głowie towarzyszy nam często podczas zawrotów głowy. I choć te nie stanowią odrębnej jednostki chorobowej, są patologicznym objawem obejmującym głównie narząd równowagi. Składa się on z trzech elementów: właściwego narządu równowagi, ośrodku mózgowego i receptorów, które znajdują się w obrębie mięśni i stawów. Jeśli któryś z tych elementów nie pracuje w sposób prawidłowy, dochodzi do zawrotów głowy.
Możemy o nich mówić jak o pojedynczych epizodach, które występują raz lub bardzo rzadko na przestrzeni lat. Wówczas najczęstszymi powodami jest stres, przemęczenie. Jeśli natomiast dziwne uczucie w głowie nawraca, trwa dłużej niż kilkadziesiąt minut, powodów może być znacznie więcej.
Dlaczego dochodzi do zawrotów głowy?
Laryngolog Maria Balcerzak: Wiele części ciała – w tym oczy, mózg , ucho wewnętrzne i nerwy w stopach i kręgosłupie – współpracują ze sobą, aby utrzymać równowagę. Gdy któryś z tych narządów przestaje odpowiednio funkcjonować, dochodzi do zaburzeń równowagi i zawrotów głowy. Przyczyn może być wiele, bo niektóre, chwilowe, mogą być spowodowane jakimś zewnętrznym czynnikiem, np. przyjęciem leków, a inne chorobami lub poważnym zagrożeniem zdrowia.
Jak odróżnić chwilowy zawrót głowy od tego, który jest niebezpieczny?
Jest kilka czynników, po których można rozróżnić zawroty głowy. Weryfikuje się je po odczuciach, jakie towarzyszą pacjentowi, czasie trwania, okolicznościach i czy wcześniej zdarzały się podobne epizody. Wyróżniamy dwa rodzaje zawrotów głowy: układowy i nieukładowy.
Układowe zawroty głowy charakteryzują się uczuciem wirowania, zachwiania równowagi, uczucia kręcenia się na karuzeli i mogą towarzyszyć temu nudności i wymioty. Ich przyczyną może być uszkodzenie układu przedsionkowego: błędnika w uchu środkowych lub nerwu przedsionkowego. Może dochodzić do nich na skutek zapalenia błędnika, choroby lokomocyjnej, urazu, zapalenie ucha środkowego, zapalenie nerwu przedsionkowego oraz pod wpływem niektórych leków.
A z czego wynikają nieukładowe zawroty głowy?
Nieukładowe zawroty głowy mogą wynikać z niedokrwienia, uszkodzenia pnia mózgu. Dochodzi do tego często osłabienie, oszołomienie, drętwienie twarzy, zaburzenia mowy, zaburzenia połykania. Do przyczyn zalicza się również: niedociśnienie tętnicze, migrena, udar, stwardnienie rozsiane. Wszystkie te przyczyny w dużej merze zależą od nieprawidłowej budowy kręgosłupa. Zauważa się pewną zależność: pacjenci, którzy nie mają wypracowanej krzywizny kręgosłupa szyjnego, częściej mają zaburzenia równowagi, stąd u nich pojawiają się zawroty głowy.
Kiedy należy zgłosić się do lekarza?
Jeśli zawroty głowy są nawracające lub trwają dłużej niż godzinę, powinniśmy zgłosić się do laryngologa. Lekarz ustala z pacjentem okoliczności pojawiania się zawrotów, odczucia, dolegliwości towarzyszące, przyjmowane leki i czy wcześniej nie występowały stany zapalne. Po wywiadzie, badany jest narząd słuchu, wzroku, równowagi. W zależności od ustalenia przyczyny, taki pacjent może zostać skierowany do lekarza innej specjalizacji w celu dalszej diagnostyki.
Nie bagatelizuj!
Zawroty głowy mogą mieć postać subiektywnego poczucia wirowania otoczenia lub zaburzeń równowagi i poczucia niestabilności. Niekiedy dolegliwościom tym towarzyszą nudności, wymioty, zaburzenia słuchu (szumy uszne, pełność ucha, niedosłuch), dezorientacja a także uderzenia gorąca. U podłoża zawrotów głowy może leżeć szereg różnych przyczyn w zależności od wieku, chorób współistniejących lub przyjmowanych leków. Mogą być objawem chorób serca i układu krążenia, schorzeń ucha wewnętrznego i błędnika. W praktyce neurologicznej, po wykluczeniu w wywiadzie powyższych przyczyn, staram się wykluczyć patologię w obrębie mózgu, kręgosłupa szyjnego oraz ewentualną stenozę naczyń szyjnych i kręgowych. Nie bagatelizuj niepokojących objawów, zawsze lepiej wykluczyć odpowiednio wcześnie przyczynę organiczną i później skupić się tylko na leczeniu czynnościowych zaburzeń.
Dziwne uczucie w głowie – co na zawroty w głowie?
Na dziwne uczucie w głowie mogą pomóc:
- herbatki ziołowe (np. miętowe, z dziurawca),
- chłodna woda,
- przyjęcie pozycji siedzącej,
- odpoczynek,
- dostęp do świeżego powietrza,
- głęboki i spokojny oddech.
Warto pamiętać też, aby unikać gwałtownych ruchów głową, szybkiego wstawania oraz nagłych zmian pozycji.
Źródła:
1. J. Bożydar Latkowski, W. Lukas, M. Godycki-Ćwirko, Medycyna Rodzinna, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019
2. S. Szostek-Rogula, E. Zamysłowska-Szmytke, Przegląd skal i testów dla oceny czynnościowej pacjenta z zawrotami głowy i zaburzeniami równowagi, Otolaryngologia 2015, 14(3), Oficyna Wydawnicza „Mediton”
Polecamy
Joanna Kryńska otrzymała druzgoczącą diagnozę. „Po operacji mam drugie życie”
Pierwszy pacjent z implantem mózgowym gra w szachy za pomocą myśli. „To zmieniło moje życie”
41-letni pacjent zadziwił lekarzy – glejak w jego mózgu zniknął. To efekt nowatorskiej terapii
