Przejdź do treści

Bisfenol A (BPA ) – gdzie występuje, jak wpływa na zdrowie

Bisfenol A (BPA ) – gdzie występuje, jak wpływa na zdrowie Unsplash.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Kojarzysz BPA z butelek dla niemowląt? Bisfenol A (czyli BPA) szkodzi i ciężko jest go uniknąć. Związek oddziałuje na poziom hormonów w naszym organizmie i przyczynia się do rozwoju niektórych chorób, na przykład nowotworów. Nie wyeliminujesz go całkowicie, ale możesz ograniczyć szkodliwy wpływ BPA. Co to jest bisfenol A, gdzie występuje i jak go unikać?

BPA – co to jest?

Bisfenol A (BPA) to związek chemiczny z rodziny fenoli. Jest to związek, który znalazł zastosowanie w produkcji tworzyw sztucznych. BPA jest nierozpuszczalny w wodzie, przenika natomiast i rozpuszcza się w tłuszczach. BPA ma budowę chemiczną podobną do estrogenu, przez co może zakłócać gospodarkę hormonalną organizmu. BPA wykazuje szkodliwy wpływ na organizm, zatem wskazane jest wyeliminowanie kontaktu z tym związkiem.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Estabiom Junior, Suplement diety, 20 kapsułek
28,39 zł
Odporność
Bloxin Żel do jamy ustnej w sprayu, 20 ml
25,99 zł
Beauty
Nacomi Argan Oil Eye Cream, arganowy krem pod oczy, 15ml
29,00 zł
Odporność
Naturell Omega-3 500 mg, 240 kaps.
30,00 zł
Beauty
Miya Cosmetics My Wonder Balm I Love Me, odżywczy krem do twarzy z olejkiem z róży, 75ml
29,90 zł

BPA – gdzie występuje?

Bisfenol A to związek, na kontakt z którym narażony jest dziś każdy. W ostatnich latach nawet 50 – krotnie zwiększyło się narażenie na bisfenol. Gdzie występuje ten związek? Bisfenol A w butelkach to nie jedyne źródło tego szkodliwego związku. BPA stosuje się powszechnie do produkcji: butelek PET, pojemników na żywność, puszek aluminiowych, papieru termicznego do paragonów, płyt CD, zabawek. Przedostaje się do żywności, napojów i w ten sposób trafia do naszego organizmu. Jest go mnóstwo nawet w banknotach! Wiele osób kojarzy pewnie bisfenol A BPA z butelek dla niemowląt. Niektóre z nich oznaczone są znakiem „BPA free”. Co to znaczy?  Do produkcji tych butelek nie wykorzystano BPA.

Jak BPA dostaje się do organizmu?

Bisfenol A może przenikać do organizmu drogą oddechową, drogą pokarmową oraz przez skórę. Przenikanie BPA przez skórę ma miejsce podczas kontaktu skóry z przedmiotami zawierającymi BPA – zabawkami, plastikowymi butelkami, paragonami. Na wdychanie bisfenolu A narażone są osoby pracujące w zakładach produkujących farby, lakiery, plastik czy papier do kas fiskalnych. Z kolei przenikanie bisfenolu A drogą pokarmową odbywa się na drodze przenikania BPA z opakowań do znajdującej się w nich żywności. Największe przenikanie bisfenolu A z opakowań ma miejsce podczas podgrzewania żywności w plastikowych pojemnikach czy woreczkach.

Bisfenol A – działanie na organizm

Badania pokazują jasno: bisfenol jest szkodliwy dla człowieka. W testach na zwierzętach dowiedziono, że BPA zwiększa ryzyko raka prostaty. Naukowcy nie wpompowywali myszom ekstremalnie dużych dawek BPA, a standardową ilość, jaką na co dzień wchłania nasz organizm. Toksyna zwiększała poziom estrogenów, co u mężczyzn może przyczyniać się do rozwoju raka prostaty. Jest masa innych badań dotyczących szkodliwości BPA. Dowodzi się związku z rakiem piersi, otyłością, astmą u dzieci, a nawet niepłodnością.

Wdychanie BPA może prowadzić do podrażnienia dróg oddechowych, bisfenol A może wywoływać alergie kontaktowe skóry. Narażenie na plastik BPA powiązane jest z większym ryzykiem rozwoju cukrzycy, otyłości, zespołu metabolicznego, zespołu policystycznych jajników czy zaburzeń płodności. Mimo to instytucje odpowiedzialne za dopuszczenie pewnych substancji do obrotu, jeszcze go nie zakazały.

Bisfenol A – jak unikać?

Nie można wyeliminować całkowicie kontaktu z BPA, można jednak ograniczyć narażenie na bisfenol A. Jak unikać tego związku?

  • wybieraj świeże jedzenie zamiast pakowanego; badanie amerykańskich Silent Spring Institute i Breast Cancer Fund pokazało, że spożywanie zaledwie przez trzy dni świeżej żywności (niepakowanej) wyraźnie zmniejszyło poziom bisfenolu A u dzieci i dorosłych
  • unikaj jedzenia w puszkach, zamiast tego więcej gotuje sama ze świeżych produktów
  • w domu przechowuj żywność w pojemnikach ze szkła lub stali nierdzewnej
  • nie podgrzewaj opakowań – podwyższona temperatura (również w zmywarce) może powodować większe uwalnianie BPA
  • bisfenol jest obecny przede wszystkim w tworzywach oznaczonych znakiem PC (wykonanych z poliwęglanu); to np. niektóre butelki, pojemniki na żywność, ale też zadaszenia, elementy oświetleniowe, sprzęt medyczny;

Jaki plastik jest bezpieczny?

                                                    Zdjęcie: shutterstock

1 – PET – używany masowo do produkcji opakowań: butelek, opakowań na żywność. Wykazano dużą zawartość ksenoestrogenów – związków chemicznych, które wchodzą w interakcję z układem hormonalnym człowieka. Tworzywa PET prawdopodobnie zawierają bisfenol. Nie powinno się tego tworzywa używać wielokrotnie;

2 – PE-HD – dość bezpieczne tworzywo, można używać wielokrotnie;

3 – PVC – może wydzielać toksyny i jest szkodliwy dla zdrowia;

4 – PE-LD – w miarę bezpieczne, może być używany wielokrotnie;

5 – PP – bezpieczne tworzywo sztuczne, wykorzystywane np. do produkcji zabawek dziecięcych;

6 – PS – polistyren, styropian. Często stosowany do pakowania żywności, jednak badania nie potwierdzają jego bezpieczeństwa. Nie ulega wątpliwości, że związki z opakowania dostają się do żywności. Istnieją badania mówiące o szkodliwym wpływie na zdrowie człowieka. Opakowania z polistyrenu nie powinny być podgrzewane.

7 – inne tworzywa. Wiele z nich zawiera bisfenol A. Jeśli nie ma na nich informacji „BPA free”, to lepiej nie podgrzewać i nie używać do gorących napojów i posiłków. A najlepiej w ogóle unikać.

Bibliografia:

Rogala D. i in., Bisfenol A – niebezpieczny związek ukryty w tworzywach sztucznych; Probl Hig Epidemiol, 2016 97(3)

Li DK, Zhou Z, Miao M, et al. Relationship between urine bisphenol-A level and declining male sexual function. J Androl 2010, 31(5): 500-506

Jalal N, i in., Bisphenol A (BPA) the mighty and the mutagenic; Toxicol Rep, 2018, 5

BPA – Buyer Beware; A Report by Breast Cancer Found;

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Czy „depresja klimatyczna” istnieje? „Katastrofy pogodowe mogą poskutkować dużym kryzysem zdrowia psychicznego”

„Odpowiednio dobrane rośliny mogą stworzyć bardzo skuteczną barierę filtrującą zanieczyszczenia”. Co sadzić w domu i ogrodzie, by oddychać czystym powietrzem, mówi prof. Stanisław Gawroński

„Nie idziemy do lasu zwiedzać, tylko wziąć w nim udział”. O wielkiej mocy lasoterapii mówi psychiatra i ekoterapeutka Katarzyna Simonienko

Las jest miejscem, które koi Natalię

„Kiedy zaczyna się sezon, mam napięty grafik. Rośliny na mnie nie poczekają” — mówi Natalia Załęska-Pyć, Warmiaczka, która zakochała się w chwastach i ziołach

Mikroplastik we krwi / istock

Mikroplastik w ludzkiej krwi. Naukowcy odkryli go w niej po raz pierwszy. „Z pewnością uzasadnione jest zaniepokojenie”

Co ma wspólnego lodówka z toaletą? Blogerka Sylwia Majcher wyjaśnia

Podpaski wielorazowe – rodzaje, pranie, jak uszyć samemu?

Sylwia Sikorska: Kubeczek menstruacyjny ma tylko jedną wadę, można zapomnieć, że ma się okres

Niemowlęta przyjmują przeciętnie 1,6 miliona cząstek mikroplastiku dziennie. Wszystko przez butelki

„Wybraliśmy bezdzietność!”, czyli kanadyjska akcja społeczna, która budzi spore emocje. Co mówi jedna i druga strona?

„Jedna planeta, jedno dziecko”, czyli kanadyjska akcja społeczna, która budzi spore emocje

Powietrze w domach jest gorsze niż smog? Mama Chemik tłumaczy

Zużyte maseczki / istock

Nad Polską fruwają zużyte rękawiczki i maseczki. Czy to oznacza, że nie wiemy co z nimi zrobić?

Na tropie E-dodatków

Na tropie E-dodatków. Czy my naprawdę to jemy?

Opakowania na wynos / istockphoto

Często bierzesz jedzenie na wynos, które pakowane jest w białe pudełko? Pod wpływem ciepła wydzielają się z niego toksyczne substancje

ziemniaki - kadm w żywności

Kadm w organizmie – jak tam trafia i na czym polega jego szkodliwość?

Przechowywanie żywności / Ella Olsson, Unsplash

Opakowania, które nie szkodzą żywności. W co pakować posiłek, by nie tylko był smaczny, ale i zdrowy?

folia aluminiowa

Folia aluminiowa – pożegnaj się z nią

Eko Matka Lekarka

„Lekarz nie powinien krytykować naszych wyborów osobistych. Jeśli chcemy karmić długo piersią, nie powinien na nas krzywo patrzeć” – mówi Aleksandra Jagłowska-Pietraszek, założycielka grupy na FB „Eko Matka Lekarka”

istockphoto.com

Wiesz co oznacza trójkąt z cyfrą 7 na opakowaniu twoich ulubionych produktów? Mama Chemik wyjaśnia

Unsplash

Czy twoje ubranie jest „zdrowe”? Polska marka modowa oceniła wartość zdrowotną najczęściej spotykanych materiałów

Dobra karma

Dobra karma

Metody antykoncepcji w stylu eko

Metody antykoncepcji w stylu eko

Rodzinne Tour de Pologne

Rodzinne Tour de Pologne

Witamina B12 – pogromca anemii i zmian neurologicznych. Kiedy potrzebujesz jej więcej?

×