Co to są nagniotki? Przyczyny ich powstawania oraz metody usuwania

Nagniotki, czyli odciski, są to ograniczone zgrubienia warstwy rogowej naskórka powstające na skutek długotrwałego ucisku. Nagniotki najczęściej pojawiają się na stopach, szczególnie między palcami lub w okolicach pięty.

Nagniotki są zazwyczaj wynikiem źle dobranego lub za ciasnego obuwia. Odciski na stopach często powodują dyskomfort podczas chodzenia. Usuwać je można preparatami złuszczającymi, domowymi sposobami lub chirurgicznie.

Co to są nagniotki i gdzie najczęściej się pojawiają?

Nagniotki, nazywane inaczej odciskami, powstają jako miejscowa odpowiedź obronna warstwy rogowej naskórka na przewlekły ucisk mechaniczny bądź tarcie. Powoduje to wzrost ilości produkowanych komórek rogowych oraz zagęszczenie istniejących już włókien kolagenowych, które zamiast się złuszczać, obumierają. Prowadzi to do powstawania ograniczonych zgrubień naskórka. Nagniotki zbudowane są z centralnie położonego rdzenia, czyli czopa rogowego w kształcie stożka, którego ostry wierzchołek skierowany jest w głąb skóry. Może on drażnić zakończenia nerwów i powodować napadowy ból podczas chodzenia. Nagniotki są schorzeniem dokuczliwym oraz niestety dość częstym. Pojawiają się głównie u dorosłych. U osób cierpiących na cukrzycę nagniotki mogą spowodować wystąpienie niezwykle uciążliwych i trudnych do wyleczenia ran.

Najczęstszą lokalizacją nagniotków jest podeszwowa strona stopy, a szczególnie okolice śródstopia, pięty, opuszki oraz grzbietowych i bocznych powierzchni palców. Noszenie zbyt wąskiego obuwia prowadzi do powstania odcisków między czwartym a piątym palcem stopy. Nagniotki mogą także współwystępować z ostrogami kostnymi. Dużo rzadziej spotkać można odciski na skórze dłoni. Powstają najczęściej u osób z deformacjami stóp i palców, zaburzeniami statyki ciała oraz płaskostopiem, ze względu na nierównomierny rozkład sił działających na całą stopę. Taki ucisk pojawia się także przy noszeniu zbyt ciasnego obuwia. Odciski, szczególnie te pojawiające się na skórze dłoni, mogą też być związane z długotrwałą pracą fizyczną lub specyficznym hobby, jak np. Wioślarstwo.

Nagniotki a modzele

Nagniotki na stopach cechują się żółtym zabarwieniem i są twarde w dotyku. Czasami wokół zmiany pojawia się rumień, niekiedy też małe szczeliny w naskórku, które bywają źródłem wtórnego uszkodzenia i zakażenia skóry.

Strukturami podobnymi do nagniotków są modzele, również powstające jako odpowiedź naskórka na przewlekły ucisk. Jednak w odróżnieniu od odcisków w ich części środkowej nie występuje czop rogowy. Niektóre duże nagniotki wymagają badania dermatoskopowego, które pozwoli zróżnicować zwykłe pogrubienie naskórka od brodawek wywołanych wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).

Jakie są sposoby na usunięcie nagniotków?

Nagniotki pod stopami są schorzeniem całkowicie wyleczalnym, jeżeli stosowane są odpowiednie preparaty oraz zostanie usunięty czynnik je wywołujący, np. zbyt ciasne obuwie. Małe nagniotki występujące na palcach lub stopach leczy się leczyć samodzielnie za pomocą dostępnych bez recepty preparatów złuszczających, w których składzie znajduje się zwykle mocznik w stężeniu powyżej 10% i kwas salicylowy w stężeniach powyżej 5%. W aptekach dostępne są głównie maści i płyny do aplikowania miejscowego na skórę. Stosowane przewlekle powodują rozmiękanie oraz szybsze złuszczanie zrogowaciałego naskórka. Ważne jest, aby nakładane były tylko na nagniotki. Należy unikać kontaktu ze zdrową skórą wokół, gdyż mogą powodować powstawanie ran. Preparaty w wyższych stężeniach dostępne są na receptę i powinny być wybierane przez lekarza dermatologa.

Dostępne są także plastry żelowe, które działają zmiękczająco na naskórek oraz zabezpieczają odciski przed dalszymi otarciami.

Domowe sposoby radzenia sobie z nagniotkami

Długo utrzymujące się nagniotki mogą być usuwane poprzez mechaniczne ścieranie i wygładzanie skóry. Przed ich usunięciem za pomocą peelingu, tarki lub pumeksu zaleca się moczyć ręce lub stopy w ciepłej wodzie z mydłem. W przypadku przewlekłych i bolesnych odcisków wskazane może okazać się ich chirurgiczne usunięcie. Istnieją także domowe metody radzenia sobie z nagniotkami, takie jak przykładanie na nie plastrów cebuli, pasty ze zmiksowanych liści pokrzywy czy maści ze zgniecionego ząbka czosnku z oliwą z oliwek. Witamina C lub kwas salicylowy, zawarte w owocach cytrusowych, powodują silne zmiękczanie naskórka, dlatego można je również stosować. Skuteczność takich kuracji jest jednak wątpliwa.

Należy pamiętać, że gdy w miejscu istniejącego wcześniej nagniotka pojawi się rumień i sączy się ropna treść, należy zgłosić się niezwłocznie do dermatologa.