Czym jest bulimia? Jakie są jej przyczyny i dlaczego schorzenie dotyczy częściej kobiet niż mężczyzn?

Bulimia, określana również jako żarłoczność psychiczna, to zaburzenie odżywiania, któremu często towarzyszy depresja, anoreksja czy jadłowstręt. Bulimia polega na napadowym objadaniu się, a następnie podejmowaniu zachowań kompensacyjnych, takich jak: wywoływanie wymiotów, głodówka, zażywanie diuretyków i leków przeczyszczających, wykonywanie lewatyw oraz podejmowanie nadmiernej aktywności fizycznej.

Bulimia zdecydowanie częściej niż mężczyzn dotyczy nastoletnich dziewczyn i młodych kobiet. Chorzy na bulimię zazwyczaj mają problemy z samoakceptacją, nie radzą sobie z życiowymi trudnościami, a w objadaniu się widzą szansę polepszenia samopoczucia i sposób na oderwanie się od codziennych problemów.

Przyczyny bulimii

Jednoznaczna identyfikacja przyczyn bulimii nie zawsze jest możliwa. Pojawia się ona przeważnie w wyniku zaburzeń o podłożu psychicznym: z powodu braku samoakceptacji, emocjonalnych zaniedbań w dzieciństwie, braku akceptacji w grupie rówieśniczej czy konfliktów rodzinnych. Bulimia może też być wynikiem uszkodzenia ośrodka sytości w mózgu, zaburzeniem mechanizmu samoregulacji i samokontroli, jak również predyspozycji genetycznych (zwłaszcza, gdy członkowie rodziny cierpieli na zaburzenia depresyjne lub otyłość).

Objawy i kryteria diagnostyczne bulimii

W celu łatwiejszego rozpoznania bulimii wyróżniono następujące kryteria diagnostyczne:

• nadmierne objadanie się, czyli przyjęcie w krótkim czasie ( w ciągu 2–3 godzin) takiej ilości pokarmu, której większość osób nie byłaby w stanie zjeść w podobnym czasie i okolicznościach;
• ataki żarłoczności częściej niż 2 razy w tygodniu przez okres co najmniej 3 miesięcy;
• utrzymujący się obniżony nastrój, lęk i poczucie winy;
• ocenianie własnej wartości poprzez pryzmat wagi.

Bulimia w zaawansowanej postaci daje wiele symptomów uogólnionych, które nie zawsze pozwalają na postawienie jednoznacznej diagnozy. Do objawów tych należą: uczucie nadmiernego zmęczenia i senność, zawroty i bóle głowy, arytmia serca, niepokój, lęk i zmienny nastrój, zaburzenia miesiączkowania, bóle brzucha, zaparcia, nadmierne wysuszenie skóry, uszkodzenie zębów i szkliwa, opuchlizna policzków i twarzy oraz obrzęk gruczołów ślinowych.

Anoreksja i bulimia – podobieństwa i różnice

Zarówno bulimia, jak i anoreksja są zaburzeniami odżywiania o podłożu psychologicznym, które mogą skutkować trwałym wyniszczeniem organizmu, a nawet zgonem. Chorzy na bulimię inaczej niż ludzie dotknięci anoreksją nie mają zazwyczaj problemu z utrzymaniem odpowiedniej do ich wzrostu i wieku wagi. Bulimicy i anorektycy odczuwają jednak podobny rodzaj lęku związany z niską samooceną i obawą przed nadmiernym przytyciem. Niepohamowane objadanie się, a następnie przeczyszczanie może być praktykowane nawet kilka razy w ciągu tygodnia, zaś objawom tym niejednokrotnie towarzyszą również: depresja, nadużywanie środków psychoaktywnych czy ciągłe poczucie lęku.

Leczenie bulimii

Skuteczność leczenia bulimii uwarunkowana jest połączeniem kilku metod w zależności od zaawansowania choroby i indywidualnego stanu zdrowia pacjenta. Najważniejszym elementem terapii jest pomoc psychologa lub psychiatry oraz współpraca z dietetykiem. Niezwykle skuteczna podczas leczenia bulimii jest terapia behawioralna, w myśl której fałszywy wzorzec myślenia o swoim ciele może zostać rozpoznany i zmieniony podczas leczenia. Zadaniem dietetyka jest natomiast ustalenie diety, która pozwoli na uzupełnienie niedoborów pokarmowych powstałych w przebiegu choroby. W razie potrzeby można sięgnąć również po farmakoterapię w postaci leków antydepresyjnych. Osiągnięcie całkowitego wyleczenia zależne jest przede wszystkim od determinacji, motywacji i chęci zmian chorego oraz zaawansowania procesu chorobowego. Im wcześniej zdiagnozowana i właściwie leczona bulimia, tym większe szanse całkowitego powrotu do zdrowia. Jeśli jednak bulimia trwa kilka lat, szansa na wyleczenia spada. W takim przypadku udaje się jedynie złagodzić przebieg choroby. W okresie wzmożonego stresu lub gwałtownych zmian życiowych objawy bulimii często wracają ze zdwojoną siłą.

Jakie są skutki bulimii?

Bulimia, zwłaszcza długotrwała, może przyczyniać się do wielu nieodwracalnych powikłań i zmian w całym organizmie. Najczęściej występującymi skutkami bulimii są: uszkodzenie szkliwa zębów, niedobory pokarmowe, odwodnienie, zmęczenie, ospałość, nadciśnienie, zaburzenia równowagi elektrolitycznej, nieregularne miesiączki lub ich brak, nadmierne wysuszenie skóry, awitaminoza, podrażnienie przełyku, zgaga i refluks. Należy pamiętać, że bulimia jest chorobą obarczoną ryzykiem nawrotu, a ponadto może skutkować śmiercią, wobec tego nie można lekceważyć żadnych jej objawów.