Histydyna to kluczowy budulec białek. Jaki ma wpływ na nasze zdrowie?

Histydyna to aminokwas, który odgrywa kluczową rolę w wielu procesach toczących się w organizmie. Wpływa m.in. na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, trawiennego czy nerwowego, a przez to jej niedobór może prowadzić do różnych zaburzeń. Jak są najważniejsze właściwości histydyny? Poznaj jej wpływ na organizm człowieka.

Co to jest histydyna? 

Histydyna to jeden z aminokwasów, czyli podstawowych składników budujących białka. Jest zaliczana do aminokwasów egzogennych, których synteza w organizmie jest niewystarczająca, więc muszą być dostarczane z zewnątrz. Jednak histydyna jest względnie egzogenna, co oznacza, że dorośli ludzie zazwyczaj są w stanie wyprodukować jej odpowiednie ilości. Za to u dzieci i młodzieży dostarczanie jej z pożywieniem jest niezbędne do prawidłowego rozwoju rosnącego organizmu. 

Histydyna uczestniczy w ogromnej liczbie procesów, m.in. skurczu mięśni, gojeniu się ran, regulacji rytmu snu czy reakcjach alergicznych. Z tego względu utrzymanie jej prawidłowego poziomu jest bardzo ważne. Na szczęście możesz znaleźć ją w wielu produktach spożywczych i w ten sposób uzupełnić ewentualne niedobory.  

Jedną z ważniejszych kwestii dotyczących tego aminokwasu jest jego związek z histaminą. To substancja zaliczana do mediatorów stanu zapalnego, czyli związków odpowiedzialnych za rozwój objawów zapalenia w odpowiedzi na czynnik drażniący. Histamina powstaje w wyniku dekarboksylacji histydyny pod wpływem odpowiednich enzymów i odpowiada za wszystkie objawy alergii wywołane przez kontakt z alergenem. Oprócz tego uczestniczy też w regulacji ciśnienia krwi czy funkcjonowaniu układu nerwowego, dlatego zarówno jej nadmiar, jak i niedobór, nie są korzystne dla organizmu.

Źródła histydyny w diecie 

W pierwszych miesiącach życia najlepszym źródłem histydyny jest mleko matki. W ten sposób dostarczana jest do organizmu dziecka już od pierwszych dni życia, dzięki czemu wspomaga rozwój, m.in. mózgu czy układu odpornościowego. Oprócz tego produkty zawierające histydynę to m.in.: 

• mleko i nabiał, 
• mięso wieprzowe, 
• drób i jajka, 
• ryby, 
• orzechy i pestki, np. dynia, słonecznik, sezam, pistacje, 
• rośliny strączkowe, np. fasola, soja, groch, 
• banany, 
• kasza gryczana i jaglana, 
• produkty pełnoziarniste. 

Najważniejsze właściwości histydyny 

Histydyna buduje białka, dlatego bierze udział w różnych, często niezwiązanych ze sobą procesach. Jedną z jej ważniejszych funkcji jest zapewnienie prawidłowego działania hemoglobiny i mioglobiny, czyli białek transportujących tlen. W ich centrum znajduje się żelazo, a tzw. histydyna proksymalna jest z nim bezpośrednio związana i koordynuje przechowywanie oraz uwalnianie tlenu. Z kolei histydyna dystalna również obecna w tych białkach zabezpiecza jony żelaza przed utlenianiem i kontaktem z sąsiednimi cząsteczkami. 

Oprócz tego sam omawiany aminokwas: 

• usuwa wolne rodniki tlenowe z organizmu, jest więc antyoksydantem, 
• działa antyarytmicznie i ochronnie na układ krążenia, 
• kontroluje procesy trawienia poprzez uwalnianie enzymu gastryny w żołądku, 
• ze względu na udział w produkcji białek wpływa na budowę tkanki mięśniowej, 
• wiąże się z jonami metali, przez co może usuwać nadmiar metali ciężkich z organizmu, 
• uczestniczy w reakcji układu odpornościowego na czynniki drażniące, m.in. alergeny, patogeny. 

Jak objawia się niedobór histydyny? 

Podstawowym objawem niedoboru histydyny jest chroniczne zmęczenie i deficyt energii. Brakuje sił do wykonywania prostych, codziennych czynności, a także chęci do podejmowania aktywności. Co gorsza, w tym przypadku odpoczynek nie przynosi żadnej poprawy. 

W dłuższej perspektywie niedobór histydyny może prowadzić do rozwoju stresu oksydacyjnego i nadmiaru wolnych rodników w organizmie. Przyczyniają się one do wystąpienia różnych chorób, np. nowotworów, Alzheimera czy Parkinsona. Ponadto niedobór histydyny jest powiązany z anemią i niedokrwistością. 

Czy warto suplementować histydynę? 

U zdrowych osób dorosłych na ogół nie ma problemu z niedoborem histydyny. Można rozważyć jej suplementację u dzieci i młodzieży, które mają problem z nieustannym zmęczeniem, ale warto wcześniej skonsultować się z lekarzem i przeprowadzić dokładną diagnostykę. 

Badania wykazały poprawę regulacji poziomu glukozy we krwi podczas suplementacji histydyny. Może ona zwiększać wrażliwość tkanek na insulinę oraz sprzyjać odchudzaniu, a tym samym wspomagać leczenie zaburzeń metabolicznych.  

Działanie tego aminokwasu jest wykorzystywane przez osoby uprawiające różne sporty. Nie tylko wspomaga budowę tkanki mięśniowej, ale też przyspiesza proces odzyskiwania sił po treningu. Z kolei dłuższa suplementacja może zwiększać wydolność organizmu. 

Jeśli dokucza ci przewlekłe zmęczenie, warto rozważyć włączenie do diety produktów bogatych w histydynę lub suplementów. Występują one zwykle w postaci kapsułek lub proszku. Jednak skonsultuj się najpierw z lekarzem – nadmierny poziom histydyny w organizmie również nie jest korzystny. 

Bibliografia: 

1. Holeček M., Histidine in health and disease: metabolism, physiological importance, and use as a supplement, Nutrients 2020, 12(3): 848. 
2. Thalacker-Mercer A. E., Gheller M. E., Benefits and adverse effects of histidine supplementation, The Journal of nutrition 2020, 150: 2588S-2592S. 
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538201/ [dostęp 21.05.2024].