Faza lutealna to jedna z dwóch głównych składowych tworzących cykl menstruacyjny kobiety. Czas, w którym organizm niejako przygotowuje się do przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej. Jak długo trwa? Jakie zmiany wsamopoczuciu kobiety powoduje? Jaki ma związek z wydzielaniem progesteronu?
– Znajomość faz cyklu miesiączkowego jest bardzo istotna dla młodych kobiet i dziewcząt, szczególnie dla tych pragnących zajść w ciążę, ale musimy pamiętać, że owulacja, która występuje tylko raz w cyklu miesiączkowym może wystąpić w innym dniu cyklu, niż do tej pory u danej kobiety. Dlatego u kobiet starających się zajść w ciążę istotne jest regularne współżycie co 2-3 dni z wyłączeniem pierwszych sześciu dni cyklu miesiączkowego – mówi dr n. med. Agnieszka Gardyszewska, specjalista ginekolog-położnik, ginekolog onkolog, Szpital Kliniczny im. Anny Mazowieckiej w Warszawie
Co to jest faza lutealna?
Faza lutealna, inaczej zwana fazą ciałka żółtego, jak już wcześniej zostało wspomniane, to faza należąca do cyklu menstruacyjnego.Następuje po fazie folikularnej i poprzedza krwawienie miesięczne. W czasie fazy lutealnej następuje szereg zmian w organizmie kobiety, mających na celu ułatwienie zagnieżdżenia się zarodka w macicy. W przeciwieństwie do fazy folikularnej, czas jej trwania jest stały i wynosi 14 dni.Jest ona kluczowa w utrzymaniu ciąży na samym jej początku. W fazie lutealnej, powstałe po owulacji (jajeczkowaniu) ciałko żółte wydziela hormony: estrogeny oraz znaczne ilości progesteronu , który jest charakterystycznym hormonem dla tej fazy. Wpływa on na endometrium, czyli swego rodzaju „poduszkę” zlokalizowaną w macicy, która mam za zadanie przyjąć zapłodnioną komórkę jajową i poprzez to, ułatwić zapłodnienie. Jeżeli jednak do zapłodnienia nie dojdzie, wówczas poziomy hormonów spadają, a cykl menstruacyjny rozpoczyna się od nowa krwawieniem miesiączkowym.
Objawy fazy lutealnej
Do objawów fazy lutealnej możemy zaliczyć m.in. zgęstnienie oraz zmniejszenie wydzielania śluzu pochwowego, zwiększenie temperatury ciała do ok. 37 °C, ból piersi, spadek libido czy charakterystyczne dla zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS) zmiany nastroju. Objawy te mogą być wykorzystywane przy naturalnych metodach planowania ciąży. Warto jednak podkreślić w tym miejscu, że aby metody te przyniosły pożądany skutek, kobieta musi obserwować swój śluz regularnie i na tej podstawie dopiero określać zmiany jego konsystencji. Co więcej, objawy te łudząco podobne są do pierwszych objawów ciąży, więc dokładne określenie momentu wejścia w fazę lutealną jest sporym wyzwaniem.
Progesteron a faza lutealna
Progesteron jest kluczowym hormonem fazy lutealnej. To właśnie on odpowiada za wyżej wspomniane objawy i zmiany w samopoczuciu. Czy jednak jest to jedyny hormon płciowy wydzielany w tym czasie przez organizm kobiety? Okazuje się, że nie, gdyż ciałko żółte i komórki stanowiące pozostałość pęcherzyka Graafa produkują również estrogeny. Mają one jednak znacznie mniejszy wpływ na organizm kobiety w tej fazie. Spowodowane jest to sprzężeniem zwrotnym ujemnym powstającym w przysadce. Pod wpływem wysokich stężeń progesteronu, powstających w fazie lutealnej, spada wydzielanie FSH i LH, a co za tym idzie, również i produkcja estrogenów. Właśnie w taki sposób progesteron wyrasta na główny hormon kontrolujący cykl menstruacyjny w fazie lutealnej.
Faza folikularna a faza lutealna
Faza folikularna różni się znacząco od fazy lutealnej. Pierwsza z nich, faza folikularna ma na celu umożliwienie wzrostu i rozwoju pęcherzykom Graafa. Z nich, a upraszczając z jednego, uwolniona zostanie w czasie owulacji dojrzała komórka jajowa. Charakterystycznymi dla tej fazy hormonami są estrogeny do których zaliczamy m.in. estradiol. Co warto podkreślić, mają zauważalnie odmienny wpływ na samopoczucie kobiety, niż wydzielany w fazie lutealnej progesteron. Faza lutealna występuje natomiast w drugiej połowie cyklu, jest stała jeżeli chodzi o czas trwania, jej dominującym i charakterystyczny hormonem jest progesteron, a ona sama ma za zadanie utrzymanie zapłodnionej już komórki jajowej.
Jak widać, faza lutealna to faza niezwykle złożona, której dokładne poznanie wykracza znacząco poza ramy tego artykułu. Jej główny hormon, progesteron, mimo że odpowiada za nielubiany zespół napięcia przedmiesiączkowego, to jednocześnie jest kluczowy w utrzymaniu ciąży.
Konsultacja:
Dr n. med. Agnieszka Gardyszewska, specjalista ginekolog-położnik, ginekolog onkolog, Szpital Kliniczny im. Anny Mazowieckiej w Warszawie
Poleć ten artykuł znajomym
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
„Przed diagnozą maskowałam się, chciałam się dostosowywać, a i tak nigdy mi się nie udawało” – mówi Katarzyna Zwolska-Płusa z fundacji Dziewczyny w Spektrum
„Dziś wiem, jak bardzo odłączone od siebie i swoich ciał są osoby zmagające się z ortoreksją. To nie ma prawa skończyć się dobrze” – mówi Ola
„20 proc. pacjentek, niejednokrotnie nawet z zaawansowaną endometriozą, nie ma żadnych dolegliwości bólowych” – mówi dr Jan Olek
