Kąpiele solankowe – właściwości i wskazania do zabiegu

Podczas kąpieli solankowych wykorzystuje się dobroczynne właściwości wód mineralnych, a w szczególności jonów chlorkowych i sodowych. Ten typ zabiegu stosuje się wspomagająco w leczeniu schorzeń narządu ruchu i skóry. Solanka korzystnie wpływa na stawy i kręgosłup, polecana jest także osobom z nadciśnieniem tętniczym i łuszczycą. Tzw. hydroterapia oferowana jest przez wiele polskich uzdrowisk.

Co to jest kąpiel solankowa?

Kąpiel solankowa to jedna z metod balneofizykalnych, gdzie wykorzystuje się lecznicze działanie wód mineralnych. Kąpiele solankowe – gdzie są dostępne? Kąpiel przeprowadzana jest w uzdrowiskach, w których nie występują wody kwasowęglowe. Zabieg ten oferuje wiele sanatoriów w Polsce, m.in. Busko-Zdrój, Ustroń, Ustka, Szczawnica, Cieplice czy Rabka-Zdrój.

Kąpiele solankowe polegają na całkowitym lub częściowym zanurzeniu ciała w wodzie, w której rozpuszczony został chlorek sodu, wapń, magnez, potas, jod, brom i inne pierwiastki. Kąpieli można zażywać w basenie lub wannie z hydromasażem. Temperatura wody może wynosić między 34 a 40 st. Celsjusza, a stężenie solanki odpowiednio: trzy lub cztery proc. w wannie lub mniej niż trzy proc. w basenie. Podczas pierwszego zabiegu przebywa się w wodzie 10 minut, każda kolejna kąpiel zostaje wydłużona o dwie lub trzy minuty. W serii wykonuje się 10-12 zabiegów, co jeden lub dwa dni. Standardowy zabieg trwa 15-20 minut. Cena kąpieli solankowej nie jest wysoka – pojedynczy zabieg kosztuje około 25 złotych.

W trakcie kąpieli zaleca się poruszanie się w wodzie oraz nacieranie bolących miejsc. Klasyczna kąpiel może zostać zastąpiona gimnastyką w wodzie, która przynosi jeszcze lepsze korzyści zdrowotne. Po wyjściu z wody nie należy się wycierać, ponieważ jony soli, które znajdują się na skórze tworzą tzw. płaszcz solny zapewniający lepszy efekt leczniczy. Zalecany odpoczynek po kąpieli powinien trwać co najmniej pół godziny. W tym czasie kuracjusz powinien przebywać w pozycji leżącej.

Właściwości kąpieli solankowej

Kąpiele solankowe wykazują wiele właściwości leczniczych. Zawarte w wodzie jony chlorkowe i sodowe korzystnie wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego. Oddziałując na receptory czuciowe, jony te prowadzą do spadku pobudliwości nerwowej oraz usprawnienia regulacji autonomicznego układu nerwowego. W konsekwencji wspierają również pracę narządów wewnętrznych.

Wzrost temperatury ciała po kąpieli prowadzi do poprawy krążenia obwodowego, dotlenienia tkanek, wzrostu diurezy (wydalania moczu z organizmu), oraz przyspieszenia przemiany materii. Co więcej solanka łagodzi także ból i normalizuje ciśnienie krwi. Dzięki poddaniu ciała działaniu ciśnienia hydrostatycznego dochodzi do rozluźnienia mięśni. Kąpiele mają także pozytywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, ponieważ zwiększają objętość i pojemność minutową serca. Stosowanie tego rodzaju hydroterapii poprawia ogólną odporność organizmu.

Kąpiel solankowa – przeciwwskazania i wskazania

Kąpiele solankowe stosuje się u osób z nadciśnieniem tętniczym krwi i zaburzeniami krążenia obwodowego. Doskonale sprawdzają się w przypadku dolegliwości bólowych kręgosłupa, dlatego powinny się im poddawać osoby z przewlekłymi chorobami zwyrodnieniowymi stawów i kręgosłupa oraz chorobami reumatoidalnymi: reumatoidalnym zapaleniem stawów i chorobą Bechterewa. Ponadto kąpiel solankowa pomaga w łuszczycy i stanach pourazowych kości. Wskazaniem do jej stosowania są także:

• paraparezy i hemiparezy,
• przewlekłe choroby układu oddechowego,
• przewlekłe zapalenie dróg rodnych,
• bezpłodność,
• stany obniżonej odporności,
• otyłość.

Warto pamiętać, iż niektóre osoby nie mogą korzystać z kąpieli solankowych. Przeciwwskazaniem do zażywania kąpieli solankowych są:

• choroby układu krążenia: niewydolność krążeniowo-oddechowa, choroba naczyń wieńcowych, przebyty zawał serca, wady zastawek,
• ostre stany zapalne, w tym choroby gorączkowe,
• nadczynność tarczycy,
• choroby nowotworowe,
• czynna gruźlica,
• niektóre choroby psychiatryczne,
• niewydolność jajników,
• zaburzenia rozwojowe jajników i niewydolność jajników,
• ciąża.

Kąpiel solankowa w domu – jak zrobić?

Najlepsze działanie prozdrowotne osiąga się podczas kąpiele w wodach naturalnie zmineralizowanych, jednakże korzystny efekt mogą przynieść również kąpiele solankowe w domu. Aby przygotować taką kąpiel w wannie, na każdy litr wody należy rozpuścić między 15 a 40 gramów (maksymalnie 60 gramów) chlorku sodu. Do tego celu przyda się sól morska lub specjalna sól uzdrowiskowa, np. sól iwonicka lub ciechocińska. Niektóre sole sprzedawane są z olejkami eterycznymi.

Kąpiel solankowa jest bezpieczna również dla dzieci, które ukończyły piąty miesiąc życia. Solanka pobudza apetyt oraz korzystnie działa na przemianę materii. Dla dziecka przygotowuje się kąpiel z dwuprocentowej solanki. Temperatura wody powinna wynosić 37 st. Celsjusza, a sama kąpiel trwać 10-15 minut.

Bibliografia:

1. Aneta Gziut, „Zastosowanie balneoterapii w schorzeniach układu krążenia”, Kardiologia Inwazyjna nr 3 (14), 2019.
2. Agnieszka Jakubowska, „Charakterystyka lecznictwa uzdrowiskowego w Kołobrzegu – specyfika działania zabiegów z użyciem naturalnych surowców leczniczych”, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu 2 (47) 2016.
3. Magdalena Frejowska, „Wodolecznictwo w profilaktyce i terapii”.