4 min.
Odczyn antystreptolizynowy (ASO) – co to za badanie? Wskazania i normy

Fot. rh2010 / Adobe
Badanie ASO, czyli odczynu antystretptolizynowego to test, który wykonuje się w celu stwierdzenia zakażenia paciorkowcami z grupy A. Wynik określa ilość przeciwciał przeciwko streptolizynie O – enzymowi produkowanemu przez te drobnoustroje. Wskazaniem do badania ASO u dzieci i dorosłych są bóle stawów i długo utrzymująca się gorączka.
Spis treści
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Marta Dąbrowska
lekarz
Antystreptolizyna (ASO – anti-streptolysin O) to określenie swoistych przeciwciał, które są produkowane przez organizm w odpowiedzi na pojawienie się streptolizyny O – substancji wytwarzanej przez paciorkowce. Podwyższone ASO u dzieci i dorosłych świadczy więc o obecności tego patogenu w organizmie. Może oznaczać trwającą lub przebytą w niedawnym czasie infekcję.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Na czym polega badanie ASO?
Badanie ASO, nazywane także odczynem antystreptolizynowym, jest testem, który pozwala na określenie poziomu swoistych przeciwciał, które są produkowane po kontakcie z bakteriami należącymi do grupy paciorkowców A, najczęściej Streptococcus pyogenes. Patogen ten jest przyczyną anginy, zapalenia ucha środkowego, płonicy i liszajca. Paciorkowce i ASO powyżej normy mogą skutkować rozwinięciem się chorób autoimmunologicznych – gorączki reumatycznej i kłębuszkowego zapalenia nerek.
Badanie ASO ilościowo umożliwia określenie ilości wyprodukowanych przeciwciał. Aby wynik był miarodajny, należy przeprowadzić je dwukrotnie, zachowując dwutygodniowy odstęp. Analizowanym materiałem jest próbka krwi pobrana z żyły w dole łokciowym. Można je przeprowadzić o każdej porze dnia, a pacjent nie musi pozostać na czczo. Zalecane jest, aby około 30 minut przed wizytą w laboratorium wypić szklankę niegazowanej i niesłodzonej wody. Wyniki ASO ilościowo są dostępne następnego dnia roboczego. Test może być wykonany nieodpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia lub prywatnie. Cena ASO to ok. 10 zł.
Badanie ASO (test ilościowy) – norma
Wyniki badania ASO zwykle można odebrać z laboratorium już następnego dnia roboczego. Ich oceną i interpretacją zajmuje się lekarz, który zlecił test. Należy pamiętać, że normy badania ASO mogą się nieznacznie różnić w poszczególnych laboratoriach. Na wydruku zawsze powinien znaleźć się zakres referencyjny.
Norma badania ASO u dzieci i osób dorosłych, które są zdrowe, wynosi 50–150 jednostek. We krwi znajduje się minimalna ilość przeciwciał, ponieważ zakażenia paciorkowcowe są częste i powszechne, a wiele dzieci jest bezobjawowymi nosicielami tej bakterii. Taka sytuacja nie stanowi zagrożenia. Natomiast ASO podwyższone (u dorosłych osób wynosi powyżej 200 jednostek, a u dzieci powyżej 333 jednostki) może świadczyć o trwającej lub przebytej infekcji Streptococcus pyogenes.
Zdarza się, że wynik ASO jest ujemny lub bardzo niski. Oznacza to, że osoba prawdopodobnie nie przeszła w ostatnim czasie zakażenia paciorkowcem. Poziom przeciwciał może być jednak fałszywie zaniżony, ponieważ około 20% pacjentów w ogóle nie produkuje antystreptolizyny.
Zobacz także
Co oznacza podwyższone ASO?
Podwyższone ASO oznacza, że pacjent w ostatnim czasie przeszedł infekcję paciorkowcową lub trwa ona nadal. Najwyższe stężenie występuje między 4 a 6 tygodniem od zakażenia. Z tego powodu duże znaczenie ma wykonanie drugiego badania ASO. Wzrost poziomu w kolejnym teście świadczy o rozwijającej się infekcji, spadek zaś odnotowuje się w ustępującym zakażeniu.
Bardzo wysokie ASO jest charakterystyczne dla gorączki reumatycznej. Badanie jednoznacznie potwierdza rozpoznanie. Choroba rozwija się jako powikłanie anginy paciorkowcowej. Charakteryzuje się nieprawidłowym funkcjonowaniem układu immunologicznego, który produkuje przeciwciała atakujące własne tkanki. Gorączka reumatyczna prowadzi do uszkodzenia serca.
Inną przyczyną za wysokiego ASO jest kłębuszkowe zapalenie nerek (powikłanie infekcji paciorkowcowej). Choroba objawia się ogólnym osłabieniem, spadkiem energii, bólami mięśniowymi, wzrostem temperatury ciała, spadkiem diurezy, a także krwiomoczem lub białkomoczem.
Samo stwierdzenie wysokiego ASO nie jest wskazaniem do rozpoczęcia antybiotykoterapii, ponieważ może być spowodowane bezobjawowym nosicielstwem, co zdarza się szczególnie u dzieci w wieku przedszkolnym. W przypadku podwyższonego ASO leczenie należy rozpocząć, jeżeli występują objawy kliniczne.
Wskazania do badania ASO
Wskazania do badania ASO to:
- długo utrzymująca się gorączka o nieustalonej przyczynie,
- objawy infekcji paciorkowcowej (jeżeli wymaz z gardła wyszedł ujemny),
- bóle stawów bez ustalonej innej przyczyny,
- wystąpienie objawów, które mogą świadczyć o powikłaniu infekcji paciorkowcowej (gorączka reumatyczna lub kłębuszkowe zapalenie nerek),
- potrzeba ustalenia, czy infekcja jest świeża i się rozwija, czy ustępuje.
Najnowsze w naszym serwisie

29.03.2023
Witamina A – na odporność, dobry wzrok i piękne ciało. Gdzie jej szukać, jak suplementować

29.03.2023
Pankreatyna – co to jest i jak działa? Kto może a kto powinien stosować pankreatynę?

29.03.2023
Czy granulocytopenia jest niebezpieczna i czym grozi niski poziom granulocytów?

29.03.2023
Hydrokolonoterapia – duże ryzyko i nikłe korzyści. Przytaczamy fakty, obalamy mity!
Udostępnij
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Powiązane tematy:
Polecamy

29.03.2023
„Sami zapracowaliśmy na to, że wyżej cenimy wiedzę celebrytki niż profesora psychiatrii”. O fake newsach w kontekście zdrowia psychicznego mówi Marta Glanc, analityczka Stowarzyszenia Demagog

26.03.2023
Są wyrafinowanymi myśliwymi, którzy w wymyślny sposób uśmiercają swoje ofiary. Czy grzyby mogą uratować świat?

24.03.2023
Uważano, że ich przyczyną może być smutek, post, a nawet ciąża. Jak kiedyś leczono galopujące suchoty, czyli gruźlicę

22.03.2023