5 min.
Szpotawe kolana. Leczenie i ćwiczenia korygujące wady kończyn dolnych

Fot. Y's harmony / Adobe
Szpotawe kolana to wada postawy dotycząca odchyleń osi uda względem podudzia tworząca kąt rozwarty do wewnątrz. Szpotawość kolan u dzieci obserwuje się jako fizjologiczne ustawienie nóg do ok. trzeciego roku życia, z kolei szpotawość kolan u dorosłych to najczęściej wynik patologii organizmu.
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

Agnieszka Widera
lekarz
Charakterystyczną cechą jest układ nóg przypominający kształtem literę „O”, która może powstać na skutek szybkiego rozwoju układu ruchu, przeciążeń kostno-mięśniowych bądź jako następstwo przewlekłych chorób. Ćwiczenia na kolana szpotawe to jedna z metod prostowania nóg i jednocześnie sposób zapobiegania powstania powikłań wynikających z wady postawy.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Fizjologiczna szpotawość kolan
Kolana koślawe i szpotawe to najczęściej występujące wady postawy wieku dziecięcego. Od niemowlęctwa obserwuje się u dziecka fizjologiczną szpotawość kończyn dolnych. Jest to zjawisko związane z życiem płodowym, w którym elastyczny układ ruchu dostosowany był do specyficznego ułożenia ciała w macicy. Po narodzinach efekt szpotawości obserwuje się do czasu rozpoczęcia nauki chodzenia – wówczas rozwija się koślawość. Zmieniająca się biodynamika ruchu ma na celu przystosowanie człowieka do utrzymania i poruszania się w pionowej pozycji.
Jak wyglądają kolana szpotawe?
Przetrwałe kolana szpotawe lub ukształtowane w życiu dorosłym na skutek różnych czynników np. chorobowych, to patologiczne ustawienie osi podudzia względem osi uda pod kątem otwartym do wewnątrz, charakteryzująca się wygięciem trzonów kości udowej i kości podudzia na zewnątrz, przypominając kształt litery „O”. Kolana szpotawe u dzieci i dorosłych to wada, którą określa wielkość odchylenia od siebie powierzchni przyśrodkowych stawów kolanowych mierzona w stopniach lub centymetrach przy złączonych stopach. Aby nie doprowadzić do postępu deformacji kończyn dolnych, zaleca się odpowiednie leczenie, ze szczególną uwagą na fizjoterapię kolan szpotawych ukierunkowaną bezpośrednio na przyczyny i objawowo na zmiany strukturalne nóg.
Szpotawość kolan u dzieci może rozwinąć się na skutek zbyt wczesnego rozpoczęcia chodzenia, gdy układ ruchu i struktury stawowe kolan nie są wystarczająco przygotowane i wytrzymałe na obciążenia oraz dynamiczną pracę siłową. Wada może rozwinąć się również w przebiegu chorób i zaburzeń, np. wad wrodzonych związanych z osłabieniem mięśni, więzadeł i tkanki kostnej, uwarunkowań genetycznych, krzywicy, nadwagi, otyłości, nieprawidłowego zrostu po złamaniach kości nóg lub stanowić powikłanie innych wad postawy, np. płaskostopia. Z kolei kolana szpotawe u dorosłych to efekt przetrwałej wady z dzieciństwa bądź następstwo przewlekłych chorób.
Zobacz także
Leczenie szpotawości kolan
Najbardziej powszechne metody wykorzystywane w procesie leczenia szpotawości kolan to m.in.: fizjoterapia szpotawych kolan oraz operacje chirurgiczne. Fizjoterapia uwzględnia przede wszystkim:
- zaopatrzenie ortopedyczne, jak profilowane buty i wkładki profilujące sklepienia i ustawienie stopy podwyższające boczne krawędzie stóp, co wpływa na zmianę sposobu obciążania stref wzrostowych szpotawych kolan, czyli hamowanie wzrostu siły struktur stawu po przyśrodkowych stronach stawów kolanowych z automatycznym wzmacnianiem bocznych powierzchni,
- fizykoterapia jako przygotowanie przed zabiegami i utrwalenie wypracowanych efektów; działa rozluźniająco na napięte tkanki i wzmacnia nadmiernie rozluźnione,
- osteotomia kolana szpotawego, czyli operacja chirurgiczna wykonywana w zaawansowanych stadiach szpotawości kolan polegająca na rekonstrukcji struktur stawu i ustawieniu jego elementów w odpowiednim ułożeniu dla przywrócenia prawidłowej osi kończyny i mechaniki ruchu,
- kinesiotaping szpotawych kolan,
- dieta bogata w wapń, witaminę D i kolagen,
- ćwiczenia na szpotawość kolan, tzw. gimnastykę korekcyjną, która ma na celu rozciągnięcie przykurczonych struktur kolan po wewnętrznej stronie powierzchni stawów i wzmocnienie zbyt rozciągniętych, czyli dotyczących powierzchni bocznych.
Przykładowe ćwiczenia na szpotawe kolana dla dzieci i dorosłych:
- leżenie tyłem, ręce wzdłuż tułowia, między stopami piłka lekarska; unoszenie nóg z piłką nad matę i opuszczanie,
- leżenie tyłem, ręce wzdłuż tułowia; nożyce poziome nad matą,
- siad ugięty podparty, nogi zgięte w kolanach, stopy na szerokość bioder; naprzemienne skręcanie ugiętych kończyn dolnych do wewnątrz,
- siad ugięty, nogi zgięte w kolanach, między kolanami piłka lekarska; ściskanie piłki kolanami,
- pozycja do przysiadu; półprzysiad ze zbliżeniem do siebie kolan.
Polecaną pozycją wyjściową do ćwiczeń wyższych jest siad klęczny ze złączonymi kolanami i stopami na zewnątrz. Z kolei niewskazany jest siad skrzyżny.
Najnowsze w naszym serwisie

01.02.2023
Czym jest resweratrol, gdzie go znaleźć i jak stosować w diecie i kosmetykach?

01.02.2023
Budowa i funkcje keratynocytów. Jakie jest ich znaczenie w kosmetologii?

31.01.2023
Komórki Langerhansa – czym są, ich funkcje i rola w rozwoju łuszczycy, AZS i histiocytozy

31.01.2023
Garcinia cambogia – czym jest i kiedy ją stosować? Czy to środek dla każdego?
Udostępnij
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Powiązane tematy:
Polecamy

31.01.2023
Kamila Belczyk-Panków dostała nerkę od swojej mamy. „Nie chciałam jej narażać. A dla niej to było naturalne. Dziś żyję każdym dniem”

28.01.2023
Pozostawiano macicę niezaszytą, uważając, że zrośnie się dzięki naturalnym skurczom. Jak kiedyś robiono cesarskie cięcie

25.01.2023
„Kiedy usłyszałam diagnozę, pomyślałam sobie: Czyli że co? Ja za pół roku umrę? Mam 28 lat!”. Rozmawiamy z Patrycją Lisiecką, która stworzyła projekt fotograficzny Młode z Rakiem

24.01.2023