Przejdź do treści

Test ELISA – na czym polega i w jakich sytuacjach się go stosuje? Czy jest skuteczny?

Wykonywanie testu ELISA w laboratorium
Fot. Kzenon / Adobe Stock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Test ELISA wykorzystywany jest na szeroką skalę w takich dziedzinach, jak medycyna czy przemysł spożywczy. Jego skuteczność oceniana jest na poziomie oscylującym wokół 70%.

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

lek. Marta Dąbrowska
Marta Dąbrowska
lekarz

Test ELISA (ang. enzyme-linked immunosorbent assay) zaliczany jest do testów immunoenzymatycznych i wykorzystuje się go do badań naukowych i medycznych oraz na potrzeby niektórych gałęzi sektora spożywczego i rolniczego. Jego działanie oparte jest na wykrywaniu konkretnych rodzajów białek w badanym materiale za pomocą przeciwciał mono- oraz poliklonalnych.

Na czym polega test ELISA?

Test ELISA został opracowany w latach 60. ubiegłego wieku przez niezależne od siebie grupy badaczy z Holandii i ze Szwecji. Stosowany jest przede wszystkim w diagnostyce chorób. Ze względu na zalety, jakimi są wysoka czułość i wiarygodność, jest dziś powszechnie używany. Jedną z odmian testu ELISA jest test bezpośredni, w którym to dochodzi do opłaszczenia podłoża określonym antygenem. Następnie dodaje się enzym wzbogacony w odpowiednie przeciwciało i inkubuje w konkretnych warunkach. Analiza polega na zmierzeniu intensywności zabarwionych próbek. Drugą odmianą testu ELISA jest test pośredni. Podczas takiej analizy dochodzi do połączenia się białka z przeciwciałem pierwszorzędowym. Znacznie częściej w testach medycznych wykorzystywany jest test pośredni.

Inną odmianą jest test podwójnego wiązania polegający na opłaszczeniu powierzchni określonego rodzaju przeciwciałami, a następnie przeprowadzeniu inkubacji z antygenem i roztworem immunoglobuliny. Tworzy się wówczas kompleks przypominający warstwową kanapkę. Wynik to reakcja barwna, pozwala na dokładne oznaczenie ilości szukanego białka. Kolejny jest test kompetencyjny, inaczej rywalizacyjny, w którym wykorzystywane jest zjawisko współzawodnictwa przeciwciał do miejsca wiązania na określonym antygenie. W tym rodzaju testu wynik również jest barwny, jednakże intensywność zabarwienia próbki jest odwrotnie proporcjonalna do ilości immunoglobulin w badanym materiale.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Naturell Immuno Hot, 10 saszetek
16,48 zł
NOWOŚĆ
Odporność, Trawienie
Nasiona trybuły ogrodowej do samodzielnego wysiania, 1 g
2,00 zł
NOWOŚĆ
Odporność
Przecier z owoców bzu czarnego ElPol, 300 ml
19,50 zł
NOWOŚĆ
Odporność, Multilac
Multilac Synbiotyk, 20 kapsułek
23,39 zł
Odporność
Naturell Czosnek Max Bezzapachowy, 90 kapsułek
17,39 zł
Kooperatywa spożywcza – jak to działa?

Co wykrywa test ELISA?

Na wyniki badań przeprowadzonych testem ELISA należy czekać kilka miesięcy – średnio 3. Cena analizy uzależniona jest od laboratorium, w którym się ją wykonuje. Jest to najczęściej kwota bliska 60 zł.

Główne wykorzystanie testu to wykrywanie chorób bakteryjnych i wirusowych (np. wirusa HIV, wirusowego zapalenia wątroby, salmonelli, zakażeń wywołanych przez Helicobacter pylori, rotawirusy, gronkowca złocistego) czy toksyn, chociażby cholery. Za pomocą testów ELISA możliwe jest również wykrycie toksoplazmozy, chorób autoimmunologicznych, drożdżaków czy przeciwciał na malarię.

Większość testów wykonywana jest z krwi obwodowej, a w przypadku pojawienia się symptomów neurologicznych – z płynu mózgowo-rdzeniowego.

Testy ELISA wykorzystuje się na szeroką skalę również w przemyśle spożywczym, głównie w celu wykrycia niewielkich, a czasem nawet i śladowych, ilości alergenów, w tym orzeszków, toksyn lub organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO).

Zobacz także

Wskazania do wykonania testu ELISA

Częstym wskazaniem do przeprowadzenia testu ELISA jest podejrzenie boreliozy. Test ELISA przy boreliozie wykrywa w badanym materiale obecność przeciwciał IgM oraz IgG. Te przeciwciała produkowane są przez organizm po tym, jak wniknie do niego bakteria Borrelii odpowiedzialna za rozwój boreliozy. Głównymi wskazaniami do badań są: obecność na ciele niewielkich czerwonych plamek z wyraźnym jaśniejszym centrum (rumień wędrujący), zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz chłoniak limfocytowy skóry.

W przypadku boreliozy w pierwszych stadiach choroby w materiale biologicznym pojawia się białko o nazwie p41. W kolejnych etapach zaczynają występować inne rodzaje białek, w tym p21, p30, p39 czy p43. W związku z tak dużą różnorodnością tych białek, diagnostyka boreliozy sprawia wiele trudności. Aby zatem test był odpowiednio czuły, laboranci i badacze wykorzystują testy ELISA II lub III generacji. Pozwala to na uzyskanie bardziej wiarygodnego wyniku.

Normy testu ELISA

Podstawowe normy testu ELISA przedstawiają się następująco:

  • wynik ujemny – 9 j. BBU/ml
  • wynik wątpliwie dodatni – do 10,9 j. BBU/ml
  • wynik nisko dodatni – 11–20 j. BBU/ml
  • wynik wysoko dodatni 21–30 j. BBU/ml
  • wynik bardzo wysoko dodatni – więcej niż 30 j. BBU/ml.

Szczegółowa analiza musi być wykonana przez doświadczonego analityka lub laboranta.

Bibliografia

Przytrzymaj
i odkryj

Hosseini S. i wsp., Enzyme-linked Immunosorbent Assay (ELISA) From A to Z. Springer 2017.

Najnowsze w naszym serwisie

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

Przelewanie w brzuchu – czy jest normalne? Co może oznaczać uczucie przelewania wody w brzuchu?

Uważano go za defekt skóry, a chorym podawano arszenik, jod i olej z wątroby dorsza. Jak kiedyś leczono toczeń

Bruzdy na paznokciach – podłużne, poprzeczne. Przyczyny i leczenie bruzd na paznokciach

„Medycyna konwencjonalna nie stoi w sprzeczności z medycyną integralną czy holistycznym podejściem do zdrowia. Przeciwnie, jest jej częścią” – mówi Orina Krajewska

Nazywano go „złotem duszy”, wierząc, że poprawia nastrój, podawano z winem i gotowano w ryżu. Jak kiedyś leczono złotem

Kobieta

Ty zawsze w trzech swetrach, a dalej ci zimno? Oto kilka możliwych przyczyn

„Dzięki współpracy z pacjentami czuję spokój i nie boję się chorób” – mówi Robert Statkiewicz, osoba współtworząca aplikację „Pacjenci Pacjentom”, członkum zarządu Fundacji Ludzie i Medycyna

Jak Polacy oceniają szpitale?

Pacjenci i pacjentki ocenili polskie szpitale. Najczęściej narzekali na brak poszanowania prawa do intymności i kiepskie jedzenie

5 codziennych zagrożeń dla kręgosłupa. Unikaj jak ognia!

Dłonie

Dziewczynce amputowano wszystkie kończyny. Winą błędna diagnoza lekarzy

Jeden z najlepszych szpitali na świecie znajduje się w Krakowie. „Za konsolą robota i chirurg, i chirurżka mają taką samą doskonałość”, mówi prezeska Joanna Szyman

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka / AdobeStock

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka

Jedna, "centralna" kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jedna, „centralna” kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jak opanować przetłuszczające się włosy? Kosmetyki i domowa pielęgnacja

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Od 2023 r. pielęgniarki będą miały większe uprawnienia. Co to dla nas oznacza?

Od 2023 r. pielęgniarki będą miały większe uprawnienia. Co to dla nas oznacza?

„Zostało złamane moje prawo do intymności i godności”. Pacjentka opowiada o wizycie u ginekologa, na którą złożyła skargę, a FEDERA apeluje: „Czujesz, że twoje prawa są łamane? Reaguj”

„Zostało złamane moje prawo do intymności i godności”. Pacjentka opowiada o wizycie u ginekologa, na którą złożyła skargę, a FEDERA apeluje: „Czujesz, że twoje prawa są łamane? Reaguj”

cukier

Życie bez cukru. Co się zadzieje, kiedy odstawisz słodkości?

Pulsujący ból głowy – jakie są przyczyny i co przyniesie ulgę?

Szybka utrata wagi – o czym może świadczyć nagłe chudnięcie?

Plaster na ręce

Wynalazek Polaków zdobył Nagrodę Jamesa Dysona 2022! „Inteligentny plaster” medyczną rewolucją

×