Sigmoidoskopia – co to jest? Jak się przygotować do badania jelita grubego?

Sigmoidoskopia to badanie jelita grubego, a właściwie jego końcowego odcinka. Pozwala na dokładne obejrzenie wnętrza części jelita grubego i w razie potrzeby pobranie wycinków.

Lekarz specjalista może skierować na to badanie pacjentów, którzy m.in. cierpią na przedłużającą się biegunkę albo u których pojawiła się krew w stolcu. Mimowolne wypróżnianie, zaburzenia wypróżniania, ból podczas wypróżniania, nawracające zapalenie jelita grubego czy stolec ołówkowaty to również wskazania do wykonania sigmoidoskopii. O tym, czy sigmoidoskopia jest potrzebna, decyduje lekarz specjalista na podstawie pogłębionego wywiadu medycznego.

Sigmoidoskopia: przygotowanie do badania

Przed wykonaniem badania pacjent powinien się odpowiednio przygotować, o czym poinformuje go lekarz, który wydał skierowanie na sigmoidoskopię. Najczęściej przez około 1–3 dni przed terminem badania należy stosować dietę półpłynną, której podstawą są zupy oraz przeciery. Pacjent może być poproszony o przyjmowanie środków o działaniu przeczyszczającym, by w ten sposób oczyścić część jelita grubego. W tym celu można zastosować doodbytnicze wlewki fosforanowe, które są dostępne bez recepty. Wlewkę stosuje się najczęściej pod koniec dnia poprzedzającego badanie i rano, w dniu wykonywania sigmoidoskopii. Po zastosowaniu wlewek fosforanowych nastąpi defekacja, dlatego należy pamiętać, by w tym czasie mieć swobodny dostęp do toalety. W dniu badania nie należy wcześniej spożywać żadnych posiłków, powinno się również wystrzegać dużych, sytych kolacji na dzień przed sigmoidoskopią. Należy pamiętać, że przygotowanie do badania może się nieznacznie różnić w zależności od pacjenta.

Przebieg badania

Wielu pacjentów zastanawia się, czy sigmoidoskopia boli. Badanie końcowego jelita odcinka grubego wykonuje się przy znieczuleniu miejscowym, dlatego pacjenci nie odczuwają ani dyskomfortu, ani bólu. Czasem badanej osobie dodatkowo podaje się środki uspokajające. Każde badanie wykonuje lekarz specjalista w asyście pielęgniarki. Pacjent kładzie się na stole zabiegowym na lewym boku, przyjmując pozycję kolankowo-łokciową. Następnie lekarz wprowadza sigmoidoskop, czyli elastyczną rurkę, do przewodu pokarmowego poprzez odbyt i powoli przesuwa go do wnętrza jelita grubego. Na monitorze widać wnętrze odbytu i jelit, co pozwala lekarzowi na szczegółowe obejrzenie wyściółki jelita. Dodatkowo urządzenie jest w stanie pompować powietrze do jelit, dzięki czemu oglądany obraz jest większy. Podczas badania lekarz może również leczyć hemoroidy.

Jeśli specjalista zauważy coś nieprawidłowego, może pobrać niewielki fragment i przekazać próbkę do dalszych badań lub zlecić kolonoskopię. W zależności od anatomii pacjenta badanie zajmuje najczęściej 10–20 minut. Podczas badania pacjent może czuć skurcze w dolnej części brzucha. Jeśli pojawi się ból, należy o tym niezwłocznie poinformować lekarza wykonującego badanie. Powikłania po sigmoidoskopii, takie jak perforacja jelita czy krwawienie, zdarzają się bardzo rzadko.

Przeciwwskazania do badania

Sigmoidoskopia jest bezpieczna dla zdrowia pacjenta, jednak istnieje szereg przeciwwskazań do badania. Należą do nich m.in. ostry stan zapalny jelita grubego, zapalenie otrzewnej, zwężenie odbytu czy perforacja jelita. Badania nie powinny wykonywać też osoby cierpiące na przewlekłe choroby, takie jak zaburzenia rytmu serca czy istotne zaburzenia krzepnięcia krwi.

Postępowanie po badaniu

Kilka godzin po badaniu pacjent może mieć wzdęcia i odczuwać kolkowe bóle brzucha – jest to spowodowane zalegającym powietrzem wprowadzonym do wnętrza jelita podczas badania. Dyskomfort ten mija, gdy powietrze ulotni się z jelita. Jeśli przed badaniem pacjent przyjął leki znieczulające, powinien powstrzymać się od picia alkoholu i prowadzenie pojazdów mechanicznych w dniu sigmoidoskopii. W razie wystąpienie powikłań w kilka dni po badaniu należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Sigmoidoskopia a kolonoskopia: różnice

Kolonoskopia pozwala na zbadanie całego jelita grubego, podczas gdy sigmoidoskopia obejmuje tylko końcową część jelita grubego (odbytnicę, esicę i okrężnicę wstępującą). Sigmoidoskopia jest lepiej tolerowana przez pacjentów i nie wymaga tak dużego przygotowania do badania, jak w przypadku kolonoskopii. W wielu przypadkach sigmoidoskopia może zastępować kolonoskopię, jednak to lekarz specjalista decyduje, jaki rodzaj badania jest potrzebny u konkretnego pacjenta.