6 min.
Choroby autoimmunologiczne – objawy, dieta, leczenie, lista

Choroby autoimmunologiczne - gdy organizm jest swym własnym wrogiem Istock.com
27.06.2022
Kichasz, gdy patrzysz na słońce? Biotechnolog Dawid Polak wyjaśnia to zjawisko
27.06.2022
Jak poznać, że upał ci zaszkodził? „Są trzy zjawiska kliniczne, które świadczą o nadmiernym działaniu ciepła” – mówi lekarz Michał Sutkowski
27.06.2022
Zmagasz się z zaparciami? Fizjoterapeutka tłumaczy, jakie mogą być tego konsekwencje
26.06.2022
Petting – co to jest, sposoby pettingu, petting a ciąża
26.06.2022
„Kobiety uczą się zachowań społecznych na zasadzie kopiuj-wklej, aż osiągają biegłość, która czyni ich autyzm niewidzialnym”. O życiu i kobiecości ze spektrum autyzmu mówi psycholożka i nauczycielka jogi Agata Ucińska
Wyobraźcie sobie sytuację, że wasz organizm nie odróżnia własnych komórek od obcych i postanawia sam ze sobą walczyć. Choroba autoimmunologiczna tarczycy (np. choroba Hashimoto), stwardnienie rozsiane, łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów, celiakia, cukrzyca typu I – to diagnozy, które otrzymują osoby w każdym wieku. Myślicie, że jesteście za młode, by się tym przejmować? Niestety, autoimmunologiczne choroby nie liczą się z tym, ile mamy lat.
Spis treści
Co to jest choroba autoimmunologiczna?
W normalnych warunkach układ odpornościowy ma za zadanie rozpoznać i wyeliminować nieznanych najeźdźców, tj. bakterie czy wirusy. Jednak w przypadku chorób autoimmunologicznych jest inaczej. Ten sam układ immunologiczny, odpowiedzialny za walkę z niechcianymi intruzami, zachowuje się tak, jakby ktoś założył mu klapki na oczy – walczy ze zdrowymi komórkami ciała, traktując je jak najgorszego nieprzyjaciela. Organizm zaczyna działać autoagresywnie i nie możemy go kontrolować. Terapia farmakologiczna jest zwykle niezbędną podstawą leczenia chorób autoimmunologicznych, ale co można robić w takiej sytuacji samemu w domu? Czy dietetyk jest w stanie pomóc, gdy mamy objawy choroby Hashimoto lub innego schorzenia o podłożu autoimmunologicznym?
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Lista chorób autoimmunologicznych
Lista chorób autoimmunologicznych jest długa. Do najczęstszych schorzeń, w których układ immunologiczny zwraca się przeciwko własnemu organizmowi zaliczamy:
- choroby autoimmunologiczne tarczycy (np. choroba Hashimoto, choroba Gravesa-Basedowa),
- cukrzycę typu I,
- reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
- toczeń rumieniowaty,
- celiakię,
- sarkoidozę,
- chorobę Addisona,
- autoimmunologiczne choroby jelit (np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna),
- choroby autoimmunologiczne wątroby (np. autoimmunologiczne zapalenie wątroby),
- choroby autoimmunologiczne skóry (np. łuszczyca).
Choroby autoimmunologiczne – przyczyny
Na początek warto przeanalizować swoją sytuację rodzinną. Przyczyn chorób autoimmunologicznych doszukuje się po pierwsze, w genach, których – nawet gdybyśmy bardzo chcieli – nie da się wymienić. Po drugie, warto poszukać w czynnikach środowiskowych (np. stres, zbyt higieniczny tryb życia, zanieczyszczenie środowiska), które przyczyniają się do uaktywnienia choroby, głównie u osób z predyspozycjami genetycznymi. Wciąż jest badana teoria związana ze związkiem występowania chorób autoimmunologicznych z nieszczelnością jelit (zaburzeniem szczelności nabłonka jelitowego, w wyniku którego do krwiobiegu przedostają się niepożądane cząsteczki, wywołując stan zapalny, wytwarzanie przeciwciał, a w konsekwencji np. choroby autoimmunologiczne). Teoria zbiera coraz więcej zwolenników wśród lekarzy i dietetyków.
Po co o tym piszę? Żebyście się nie dziwiły, że podczas spotkania z dietetykiem nie jesteście wypytywane jedynie o to, co jadłyście na śniadanie, czy ile wypiłyście wody w ciągu dnia. Pod uwagę trzeba wziąć kilka czynników, które mogą wpływać na stan zdrowia i stan odżywienia. Jak to wygląda w praktyce?
Dietetyk działa jak detektyw. Zawsze podczas porady dietetycznej pytam moich podopiecznych, jakie choroby występują u nich w rodzinie. Czy ktoś z najbliższych ma cukrzycę? Może mama ma problemy z tarczycą? To dla mnie ważne informacje. Łącząc je z opisanymi przez pacjenta dolegliwościami, mogę nabrać podejrzeń, że w grę wchodzi choroba autoimmunologiczna, i wysłać mojego klienta na konsultację do odpowiedniego specjalisty. Najważniejsze badania ułatwiające diagnozę to USG tarczycy, a także sprawdzenie poziomu hormonów tarczycy i przeciwciał przeciwtarczycowych – ATPO i ATG (informujących o ataku twojego układu odpornościowego na tarczycę).
A może ktoś w waszej rodzinie cierpi na zaburzenia autoimmunologiczne? Jeżeli tak, to warto wybrać się do lekarza i przebadać. Lepiej dmuchać na zimne.
Leczenie chorób autoimmunologicznych
Leczenie chorób autoimmunologicznych jest oczywiście uwarunkowane rodzajem schorzenia. Wymienić można jednak ogólne kierunki terapii często stosowane w chorobach o tym podłożu:
- leczenie przeciwzapalne i przeciwbólowe – wykorzystywane m.in. w terapii dolegliwości bólowych u pacjenta,
- sterydoterapia, leczenie immunosupresyjne – osłabiają układ immunologiczny, przez co reakcje organizmu wywołujące objawy choroby są mniej nasilone,
- leczenie biologiczne – hamowanie nadmiernej reakcji układu odpornościowego dzięki zastosowaniu leków naśladujących prawidłowe białka organizmu,
- leczenie uzupełniające niedobory substancji np. hormonów tarczycy przy autoimmunologicznej niedoczynności tego narządu lub insuliny przy cukrzycy typu I,
- fizjoterapia stosowana w chorobach układu ruchu.
Choroba Hashimoto – objawy
Bardzo często w gabinecie dietetyka mam do czynienia z chorobą Hashimoto, czyli schorzeniem, w przypadku którego komórki układu odpornościowego atakują tarczycę. Tarczyca to bardzo istotny organ. Mały narząd w kształcie motyla, położony z przodu szyi (pod krtanią), wydziela hormony regulujące wiele czynności organizmu, tj. metabolizm, ciśnienie krwi czy temperaturę ciała. W chorobie Hashimoto organizm zaczyna traktować własne komórki tarczycy jak obce.
Objawy choroby Hashimoto, które powinny zwrócić twoją uwagę to:
- częste zmęczenie – mimo, że dbasz o odpowiednią dawkę snu,
- niezmieniająca się (lub wręcz rosnąca) masa ciała – choć regularnie ćwiczysz, a nawet dorzucasz dodatkowe treningi,
- przesuszona skóra,
- włosy, które mocno wypadają,
- problemy z przewodem pokarmowym strajkuje,
- obniżony nastrój, rozbicie, brak umiejętności koncentracji.
To najbardziej charakterystyczne objawy przewlekłego zapalenia tarczycy, jakim jest objawy choroby Hashimoto. Nie muszą pojawiać się wszystkie naraz, dlatego warto obserwować siebie i swój organizm.
Choroby autoimmunologiczne – dieta
Dieta w chorobach autoimmunologicznych to temat, o którym mówi się i pisze bardzo dużo. Pytanie, czy wszystko, co możecie przeczytać i usłyszeć, zawsze jest oparte na sprawdzonych badaniach naukowych. Umieszczane w internecie przez różnych (prawdziwych lub udawanych) dietetyków opisy przypadków pacjentów z objawami chorób autoimmunologicznych, takich jak toczeń, sarkoidoza, choroba Hashimoto czy RZS, którym przypisuje się poprawę stanu zdrowia po wprowadzeniu „cudownej diety”, nie są uznawane w medycynie za dowód. Pamiętajcie o tym i nie testujcie na sobie przy chorobach autoimmunologicznych diet z wątpliwych pod względem wiarygodności źródeł, a już na pewno nie na własną rękę. Tutaj konieczne jest wsparcie dietetyka, który odpowiednio zbilansuje jadłospis – szczególnie w sytuacji, gdy będziecie musiały różne produkty wykluczyć.
Coraz częściej mówi się o tym, aby w diecie przy chorobach autoimmunologicznych eliminować produkty, które zawierają gluten, ale też nabiał, jaja, niekiedy pestki, orzechy, warzywa z rodziny psiankowatych, a nawet rośliny strączkowe. W rzeczywistości ma to sens jedynie, gdy produkty wyklucza się w określonych warunkach – tak naprawdę choroby autoimmunologiczne (z kilkoma wyjątkami) rzadko są wskazaniem do eliminowania całych grup produktów spożywczych. Jeśli zachodzi taka konieczność, np. gdy u pacjenta zdiagnozowano celiakię – chorobę, której terapia wymaga wykluczenia glutenu, warto by dieta (szczególnie na początku) była monitorowana przez dietetyka.
Pamiętajcie, choroby autoimmunologiczne, w tym choroba Hashimoto dotyczą także mężczyzn czy młodych kobiet. Choroby autoimmunologiczne u dzieci także nie są rzadkością. Obserwujcie się i w przypadku jakichkolwiek podejrzeń nie działajcie na ślepo na własną rękę. Choroba autoimmunologiczna może naprawdę uprzykrzyć życie, dlatego wsparcie specjalistów jest niezbędne!
Poleć artykuł koleżance
Zobacz także
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Powiązane tematy:
Polecamy

25.06.2022
HELLO PIONIERKI: Jak Michalina Wisłocka uczyła Polki seksualności i autoerotyzmu na wiele lat przed znalezieniem punktu „G”

24.06.2022
Dr n. med. Karina Barszczewska: „W PCOS pojawia się ryzyko zaburzeń psychicznych i behawioralnych, a także seksualnych, o czym bardzo mało się mówi”

22.06.2022
Mylona z alzheimerem, parkinsonem, uważana za chorobę dzieci. Jak rozpoznać i leczyć padaczkę u seniorów, mówi dr n. med. Maria Maliszewska

21.06.2022