Przejdź do treści

Tkanka łączna – podział i funkcje w organizmie dziecka i osoby dorosłej

Tkanka łączna – podział tkanki łącznej i jej funkcje Adobe Stock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Tkanka łączna jest najbardziej zróżnicowaną grupą tkanek wśród wszystkich tkanek człowieka. Jak sama nazwa wskazuje, stanowi ona łącznik pomiędzy innymi tkankami ciała i w związku z tym pełni wiele różnych funkcji.

Tkanka łączna – podział histologiczny

Tkanka łączna dzieli się na 3 zasadnicze grupy:  

  1. tkanka łączna właściwa: 
  • tkanka łączna właściwa luźna (wiotka) – jest to tkanka łączna powszechnie występująca niemal w każdym narządzie. Jej istotną funkcją jest wymiana substancji między naczyniami włosowatymi a komórkami; 
  • tkanka łączna włóknista zwarta (zbita) – w przeciwieństwie do poprzedniej, włókna kolagenowe w niej występujące są gęściej rozmieszczone, tworzą z włóknami sprężystymi pęczki. Ich funkcją jest budowa więzadeł i ścięgien; 
  •  tkanka tłuszczowa – jest to tkanka zawierająca komórki tłuszczowe z materiałem zapasowym. Pełni funkcje magazynujące, izolacyjne i ochronne;
  • tkanka łączna siateczkowata – układa się w siateczkę, w której zawieszone są limfocyty. Dominuje w szpiku kostnym i narządach limfatycznych;

      2. tkanki podporowe (oporowe): 

  • tkanka kostna,
  • tkanka chrzęstna;

      3. krew. 

Szpik kostny - rola w organizmie człowieka

Jak zbudowana jest tkanka łączna?

Cechą charakterystyczną budowy tkanki łącznej jest to, że ma zdecydowanie więcej substancji międzykomórkowej niż zasadniczych komórek. Każda z komórek pełni konkretne funkcje w tkance łącznej. Komórki wrzecionowate, czyli fibroblaty, to pierwsza zasadnicza grupa komórek biorąca udział w powstawaniu zasadniczych włókien tkanki łącznej – kolagenowych, sprężystych, siateczkowatych i elementów substancji międzykomórkowej.  

Druga, istotna grupa komórek to makrofagi, odpowiadające za wiązaniu i niszczeniu białek wielu drobnoustrojów czy komórek patologicznych. Kolejne komórki to plazmocyty będące istotnym elementem układu immunologicznego. Ich funkcją jest produkcja i wydzielanie przeciwciał. Wśród komórek tkanki łącznej kojarzącymi się z układem odpornościowym, są także komórki tuczne, które odpowiadają za wydzielanie mediatorów stanu zapalnego, w tym reakcje alergiczne. 

W tkance tłuszczowej można spotkać się dodatkowo z komórkami tłuszczowymi . 

Kolejnym elementem budowy tkanki łącznej są włókna, w tym kolagenowe, siateczkowate sprężyste, oksytalanowe i elauninowe.  

Komórki tkanki łącznej zawieszone są w substancji międzykomórkowej na którą składają się istota podstawowa oraz włókna. Istota podstawowa to przede wszystkim proteoglikany i glikoproteidy. Jedne i drugie zasadniczo składają się z białek i węglowodanów, jednak proteoglikany w dominującym stopniu składają się z węglowodanów, a glikoproteidy z białek. 

Tkanka kostna - rola w organizmie człowieka

Tkanka łączna oporowa – charakterystyka 

Tkanki łączne oporowe obejmują tkanki kostną i chrzęstną. Tkanka łączna kostna, to po prostu szkielet. Jest to tkanka łączna wykazująca największą twardość. W trzonach kości długich i kościach płaskich wyróżniamy tkankę łączną zbitą, natomiast w nasadach i wnętrzach pozostałych typów kości dominuje tkanka gąbczasta. Tkanka chrzęstna dominuje u płodu w większości tkanek twardych szkieletu. U dorosłego człowieka podział tkanek chrzęstnych obejmuje: 

  • tkankę włóknistą budującą krążki międzykręgowe, przyczepy więzadeł i ścięgien; 
  • tkankę szklistą budującą powierzchnie stawowe, jak również chrząstki krtani, tchawicy czy oskrzeli; 
  • tkankę sprężystą budującą elementy ucha zewnętrznego czy trąbkę słuchową. 

Jakie funkcje pełni tkanka łączna? 

Przy podziale nadmieniono wiele z pełnionych przez tą tkankę funkcji. Próbując jednak wymienić zasadnicze funkcje tkanek łącznych należy uwzględnić: 

  • funkcję budulcową – tkanka łączna stanowi zrąb dla większości narządów organizmu; 
  • funkcję ochronną – mechaniczna ochrona (np. żebra) narządów wewnętrznych jak i ochrona przed patogenami chorobotwórczymi; 
  • funkcję motoryczną – udział w poruszaniu się; 
  • funkcję magazynującą i wydzielniczą; 
  • funkcję immunomodulującą (czyli wpływającą na układ odpornościowy); 
  • udział w procesach odżywczych i metabolicznych. 

Źródła: 

  1. Jacek Malejczyk, Wojciech Sawicki, Histologia, Warszawa 2022, PZWL 
  1. Gołąb Bogusław, Podstawy anatomii człowieka, Warszawa 2022 

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.