Przejdź do treści

Tokofobia – skąd się bierze lęk przed porodem i jak sobie z nim radzić? Czy taki lęk można leczyć?

Ciężarna kobieta cierpiąca na tokofobię podczas konsultacji lekarskiej.
pressmaster/ AdobeStock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Każda ciężarna doświadcza strachu przed porodem, ponieważ jest to doświadczenie niezwykle bolesne. Dodatkowo towarzyszy mu strach o zdrowie dziecka i własne. Tokofobia jest taką formą lęku przed porodem, która może nawet uniemożliwić urodzenie dziecka. Skąd się bierze aż tak duży strach przed rodzeniem?

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

Agnieszka Widera
lekarz

Pojęcie „tokofobia” wywodzi się z języka greckiego, od słów tokos, czyli poród, i phobos – lęk. Szacuje się, że na tokofobię cierpi nawet 6–7% ciężarnych. Lęk przed porodem towarzyszy każdej ciężarnej, jednak w przypadku tokofobii jest on niezwykle silny i nie da się go kontrolować. Podczas samego porodu silny lęk powoduje wydzielanie się dużych ilości kortyzolu. Ten hormon stresu zaburza przepływ maciczno-łożyskowy, co skutkuje zaburzoną pracą serca przychodzącego na świat dziecka. Kobieta oddycha zbyt szybko, hiperwentyluje się, pod wpływem silnych emocji i stresu nie jest w stanie współpracować z położnymi i lekarzem, nie wsłuchuje się w sygnały, jakie daje jej ciało. Najbezpieczniej jest wtedy wykonać cesarskie cięcie.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Estabiom Junior, Suplement diety, 20 kapsułek
28,39 zł
Odporność
Iskial MAX + CZOSNEK, Suplement diety wspierający odporność i układ oddechowy, 120 kapsułek
42,90 zł
Odporność
Naturell Omega-3 500 mg, 240 kaps.
30,00 zł
Odporność
Bloxin Żel do nosa w sprayu, 20 ml
25,99 zł
Odporność
Naturell Uromaxin + C, 60 tabletek
15,99 zł

Tokofobia – objawy

Tokofobia może pojawić się w ciąży, już nawet w pierwszych tygodniach, a także przed samą ciążą, szczególnie u kobiet mających trudne doświadczenia związane z porodem. Na zaburzenie to składa się szereg objawów ze strony somatycznej i psychologicznej, a ich źródłem jest lęk przed porodem. Mogą więc pojawić się koszmary senne, strach przed śmiercią podczas porodu, napady paniki, zaburzenia koncentracji i obniżony nastrój. Kobiety cierpiące na tokofobię mogą zmagać się z uporczywymi myślami na temat porodu i ewentualnych jego komplikacji. Im bliżej rozwiązania, tym objawy nasilają się, wzrasta rozdrażnienie i niepokój.

Ze strony somatycznej mogą wystąpić bóle głowy, brzucha, uczucie duszności i kołatania serca. Tokofobia jest strachem przed tym, co może spotkać rodzącą – silnym bólem, nacięciem lub pęknięciem krocza, powikłaniami u niej samej lub dziecka. Cięcie cesarskie wydaje się rodzącej najlepszym wyjściem z sytuacji. Kobiety cierpiące na tokofobię mogą uzyskać zaświadczenie od psychiatry, które będzie wskazaniem do wykonania zabiegu.

Skąd się bierze tokofobia?

Silny lęk przed porodem ma różne źródła. Może powstać na skutek wysłuchiwania opowieści mam, babć, przyjaciółek i znajomych na temat porodu. Przez wiele lat w Polsce standardy opieki okołoporodowej były bardzo niskie – kobiety niejednokrotnie doświadczały łamania ich praw i braku szacunku. Niejedna matka mogła uraczyć swoje dziecko opowieściami: „gdy przyjechałam cię rodzić, położna powiedziała: kolejna przyjechała się drzeć” lub „lekarz deptał po mojej bieliźnie, krzyczał na mnie”, „położna mówiła mi: pani nie da rady urodzić”. Wiele kobiet po takim traumatycznym porodzie cierpi na zespół stresu pourazowego. Na szczęście ta tendencja odwraca się, między innymi dzięki stowarzyszeniom takim jak „Rodzić po ludzku” czy akcji „Lepszy poród”. Standardy opieki okołoporodowej w Polsce są coraz lepsze.

Kobiety mające ciężkie doświadczenia pierwszego porodu mogą wykazywać objawy tokofobii przy kolejnych. Na tokofobię narażone są również panie, których matki zmarły podczas porodu. W grupie ryzyka są też kobiety, które mają za sobą poronienia lub aborcję. Często tokofobia obserwowana jest u ofiar przemocy seksualnej. Ryzyko tokofobii pojawia się też u tych pacjentek, które miały depresję poporodową.

Zobacz także

Tokofobia – leczenie

Istnieje wiele metod, dzięki którym można zmniejszyć lęk przed porodem. Pierwszym z nich jest psychoterapia – regularne spotkania z psychologiem pozwolą znaleźć źródło lęku i spojrzeć na nie z innej perspektywy. W niektórych przypadkach tokofobii konieczne może być stosowanie odpowiednich leków. Przez szereg lat uczono lekarzy, że zażywanie leków przeciwdepresyjnych w ciąży jest niedozwolone. Praktyka wielu psychiatrów pokazuje jednak, że istnieją preparaty bezpieczne dla ciężarnych, a ryzyko w czasie ich zażywania jest nieporównywalnie mniejsze od narażania rozwijającego się płodu na duże stężenie kortyzolu, wywołane stresem u matki. W niektórych przypadkach dopuszcza się więc stosowanie niewielkich dawek leków, szczególnie od początku II trymestru, kiedy organy dziecka są już rozwinięte.

Kolejną bronią przeciw tokofobii jest wiedza o samym przebiegu porodu – warto zapoznać się z tym, jak poród wygląda i jakie mechanizmy fizjologiczne nim rządzą. Pewność tego, że kobiece ciało ma siłę, aby urodzić dziecko, może łagodzić lęk. Kobieta rodząca powinna mieć również świadomość swoich praw w czasie porodu. Swoistą terapią tokofobii jest również odpowiednie przygotowanie do porodu – w czasie ciąży, o ile to możliwe, warto uczęszczać na basen lub wykonywać inne ćwiczenia, które wzmocnią organizm przed tym ważnym dniem. Jeśli pojawia się strach przed pęknięciem krocza, warto regularnie wykonywać jego masaże i ćwiczyć mięśnie Kegla.

Najnowsze w naszym serwisie

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

Przelewanie w brzuchu – czy jest normalne? Co może oznaczać uczucie przelewania wody w brzuchu?

Uważano go za defekt skóry, a chorym podawano arszenik, jod i olej z wątroby dorsza. Jak kiedyś leczono toczeń

Bruzdy na paznokciach – podłużne, poprzeczne. Przyczyny i leczenie bruzd na paznokciach

„Medycyna konwencjonalna nie stoi w sprzeczności z medycyną integralną czy holistycznym podejściem do zdrowia. Przeciwnie, jest jej częścią” – mówi Orina Krajewska

Nazywano go „złotem duszy”, wierząc, że poprawia nastrój, podawano z winem i gotowano w ryżu. Jak kiedyś leczono złotem

Kobieta

Ty zawsze w trzech swetrach, a dalej ci zimno? Oto kilka możliwych przyczyn

„Dzięki współpracy z pacjentami czuję spokój i nie boję się chorób” – mówi Robert Statkiewicz, osoba współtworząca aplikację „Pacjenci Pacjentom”, członkum zarządu Fundacji Ludzie i Medycyna

Jak Polacy oceniają szpitale?

Pacjenci i pacjentki ocenili polskie szpitale. Najczęściej narzekali na brak poszanowania prawa do intymności i kiepskie jedzenie

5 codziennych zagrożeń dla kręgosłupa. Unikaj jak ognia!

Dłonie

Dziewczynce amputowano wszystkie kończyny. Winą błędna diagnoza lekarzy

Jeden z najlepszych szpitali na świecie znajduje się w Krakowie. „Za konsolą robota i chirurg, i chirurżka mają taką samą doskonałość”, mówi prezeska Joanna Szyman

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka / AdobeStock

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka

Jedna, "centralna" kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jedna, „centralna” kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jak opanować przetłuszczające się włosy? Kosmetyki i domowa pielęgnacja

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Od 2023 r. pielęgniarki będą miały większe uprawnienia. Co to dla nas oznacza?

Od 2023 r. pielęgniarki będą miały większe uprawnienia. Co to dla nas oznacza?

„Zostało złamane moje prawo do intymności i godności”. Pacjentka opowiada o wizycie u ginekologa, na którą złożyła skargę, a FEDERA apeluje: „Czujesz, że twoje prawa są łamane? Reaguj”

„Zostało złamane moje prawo do intymności i godności”. Pacjentka opowiada o wizycie u ginekologa, na którą złożyła skargę, a FEDERA apeluje: „Czujesz, że twoje prawa są łamane? Reaguj”

cukier

Życie bez cukru. Co się zadzieje, kiedy odstawisz słodkości?

Pulsujący ból głowy – jakie są przyczyny i co przyniesie ulgę?

Szybka utrata wagi – o czym może świadczyć nagłe chudnięcie?

Plaster na ręce

Wynalazek Polaków zdobył Nagrodę Jamesa Dysona 2022! „Inteligentny plaster” medyczną rewolucją

×