Urojenia – czym są, jakie są ich przyczyny występowania?

Urojenia są efektem choroby psychicznej i zaburzeń związanych z występowaniem depresji. Jakie są objawy urojeń? Jak można je odróżnić od halucynacji?

Urojenia – czym są?

Urojenia (delusiones) to zaburzenia treści myślenia. Polegają one na błędnych sądach, fałszywych przekonaniach, odpornych na wszelką argumentację. Chory, mimo dowodów wskazujących na ich nieprawdziwość, nadal trzyma się swoich przekonań.

Zaliczane są do objawów pozytywnych (wytwórczych). Stanowią one wyraźne odchylenie od normalnych procesów poznawczych, w przeciwieństwie do objawów negatywnych (wyrażają brak lub obniżenie normalnych reakcji u chorego).

Rozbudowany system urojeń jest charakterystyczny dla schizofrenii paranoidalnej. Urojenia dotykają często osoby starsze (demencja starcza, choroba Alzheimera).

Urojenia i narkotyki, alkohol oraz dopalacze

W przypadku narkotyków dochodzi do wystąpienia psychozy amfetaminowej (skutek zażywania amfetaminy i metamfetaminy). Pojawiają się halucynacje, panika, hiperaktywność, zaburzenia myślenia.

Bardzo podobne objawy daje psychoza pokokainowa.

Dopalacze zawierające substancje psychoaktywne również powodują urojenia.

Majaczenia alkoholowe występują po ok. 3 dniach intensywnego picia. Występują omamy wzrokowe, słuchowe, rzadziej słowne, niepokój ruchowy, zaburzenia emocjonalne, napady drgawkowe.

U mężczyzn występuje zespół Otella (paranoja alkoholowa, alkoholowy obłęd zazdrości) spowodowany nadmiernym piciem alkoholu. To zaburzenie psychotyczne, którego istotą jest patologiczna zazdrość o swoją partnerkę (agresywne zachowania wobec kobiety i innych osób podejrzewanych o zdradę). Urojenia niewierności występują również w przypadku innych chorób psychiatrycznych.

Urojenia i zespół majaczeniowy

Delirium – zespół majaczeniowy związany jest z nadużywaniem alkoholu. Występuje także po przebudzeniu się z narkozy, kilka godzin po operacji, a nawet parę dni później.

Za delirium odpowiedzialne są: encefalopatia mocznicowa, zaburzenia elektrolitów, odwodnienie, choroby przebiegające z wysoką gorączką.

Urojenia i zespół splątaniowy

Najgłębsze zaburzenia świadomości to splątanie. Pacjent nie ma kontaktu z otoczeniem, ma zaburzenia toku myślenia, urojenia i omamy, jest zdezorientowany, występują zaburzenia ruchowe. Z takim splątaniem mamy do czynienia w przypadku:

• Zaburzeń metabolicznych – cukrzyca, uszkodzenia wątroby i nerek;
• Niewydolności krążenia mózgowego;
• Infekcjach;
• Zatruciach;
• Powikłania przebiegu psychoz endogennych (katatonia, mania).

Urojenia i depresja

Pacjenci tracący kontakt z otoczeniem swoje całe życie oceniają w sposób pesymistyczny, dochodzi poczucie beznadziejności. Chory zapada także na urojenia depresyjne objawiające się myśleniem, że jest biedny, grzeszny, winny, a jego ciało ulega rozpadowi.

Urojenia i osoby starsze

Chorujący na Alzheimera zapominają ostatnie wydarzenia, tracą zmysł orientacji, mają urojenia i kłopoty z wykonywaniem swoich obowiązków Urojenia dotykają najbliższą rodzinę przebywającą z pacjentem na co dzień.

Otępienie starcze wywołane przez chorobę Alzheimera lub inne choroby neurodegeneracyjne powoduje pogorszenie zdolności intelektualnych, dezorientacje, powolne myślenie, zmiany osobowości, urojenia, halucynacje, niezrównoważone zachowanie.

Urojenia i schizofrenia paranoidalna

Pacjenci mają do czynienia z urojeniami barwnymi, rozbudowanymi, dziwacznymi, które można podzielić na:

• Urojenia wielkościowe – chory przedstawia się jako znana osobistość;
• Urojenia prześladowcze – pacjent jest przekonany, że ktoś przez cały czas za nim podąża i go śledzi;
• Urojenia odsłonięcia – chory uważa, że jego myśli są bez jego udziału przekazywane osobom trzecim;
• Urojenia zniekształcenia ciała (dysmorfofobia) – są to przekonania o zniekształceniu własnej twarzy;
• Urojenia ksobne/odnoszące – pacjent uważa, że osoby z otoczenia rozmawiają tylko o nim;
• Urojenia owładnięcia – chory myśli, że inni kontrolują jego zachowanie np. poprzez wszczepiony pod skórę chip;
• Urojenia hipochondryczne – pacjent uważa, że ciężko choruje (np. na AIDS);
• Urojenia nihilistyczne – chory uważa, że nie żyje lub jego organy się rozpadają.