Psychiatra – czym się różni od psychologa i kiedy warto się do niego udać?

Psychiatra zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem zaburzeń oraz chorób psychicznych. Dysponuje do tego odpowiednim przygotowaniem, które dały mu studia medyczne oraz specjalizacja z psychiatrii.

Psychiatra, w przeciwieństwie do psychologa, może stosować w leczeniu różne formy farmakoterapii i kierować do szpitala. Obecnie do psychiatry nie trzeba mieć skierowania.

Psychiatra – czym się zajmuje?

Psychiatra zajmuje się przede wszystkim diagnozą i leczeniem szeroko rozumianych zaburzeń psychicznych. Jest to osoba, która najpierw kończy studia medyczne na kierunku lekarskim, posiada więc pełną wiedzę z zakresu anatomii oraz fizjologii człowieka. Następnie odbywa roczny staż, a potem minimum 5-letnią specjalizację w szpitalu psychiatrycznym lub innej placówce zajmującej się leczeniem zdrowia psychicznego.

Kluczowe w zawodzie psychiatry – w przeciwieństwie do psychologa lub psychoterapeuty – jest przygotowanie medyczne, które pozwala mu widzieć pacjenta jako całość. Zdrowie psychiczne jest on więc w stanie rozważać w kontekście pracy układu nerwowego, hormonalnego, oddechowego lub krążeniowego. Jest też w stanie stwierdzić, czy pacjent wymaga w danym momencie na przykład pomocy endokrynologicznej, a dopiero w drugiej kolejności psychiatrycznej.

To właśnie świadomość medycznej wiedzy psychiatrów pozwala zerwać z negatywnymi stereotypami dotyczącymi tego zawodu i szukać pomocy u psychiatry.

Psycholog a psychiatra

Psychiatrę od psychologa wyróżnia nie tylko wiedza medyczna, lecz także kompetencje. Trzeba bowiem pamiętać, że psycholog to osoba, która ukończyła studia magisterskie (II stopnia) na kierunku psychologia. Nie ma więc przygotowania medycznego, nie dysponuje również porównywalną do wiedzy psychiatry znajomością ludzkiej anatomii i fizjologii. Z tego też powodu psycholog nie ma prawa do wykorzystywania farmakologii. Psycholog zajmuje się poradnictwem, przeprowadza testy psychologiczne. Wydaje również zaświadczenia i orzeczenia psychologiczne.

Lekarz psychiatra z kolei wskazuje na objawy zaburzeń psychicznych oraz stawia diagnozę psychiatryczną. Psychiatrzy najczęściej stosują środki farmakologiczne, choć zdarza się, że w ramach leczenia wspomagającego zalecają psychoterapię.

Depresja – psycholog czy psychiatra?

Psychiatra diagnozuje i leczy przede wszystkim choroby psychiczne. Należą do nich m.in. depresje, manie, zaburzenia lękowe, różnego rodzaju fobie czy schizofrenia.

Psycholog zajmuje się z kolei „codziennymi” problemami swoich pacjentów, czyli kłopotami w pracy, w relacji z partnerem, apatią, przygnębieniem. Dodatkowo psycholog dokonuje diagnozy osobowości lub intelektu. Przeprowadzenie jednoznacznego podziału między psychiatrą a psychologiem ze względu na objawy, z którymi można się do nich zgłosić, nie jest możliwe. Okazać się bowiem może, że objawy, które z pozoru przypominały niegroźne problemy w życiu społecznym, mają dużo poważniejsze źródło. W takim przypadku psycholog powinien skierować pacjenta do psychiatry. Ten z kolei, na pewnym etapie leczenia, może zasugerować włączenie psychoterapii jako dodatkowej formy leczenia, którą powinien przeprowadzić psychoterapeuta, czyli psycholog, który ukończył odpowiednie studia podyplomowe lub szkołę psychoterapii.

Co leczy psychiatra?

Lekarz psychiatra leczy przede wszystkim zaburzenia i choroby psychiczne. Zalicza się do nich m.in.:

• depresję,
• zaburzenia osobowości,
• chorobę afektywną dwubiegunową,
• nerwicę (zaburzenia lękowe),
• schizofrenię,
• uzależnienia,
• zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia i pochodne),
• psychozę,
• zespół stresu pourazowego,
• manie,
• syndrom DDA.

Do szukania pomocy u psychiatry powinna skłonić zauważalna zmiana w samopoczuciu i codziennym funkcjonowaniu. Chodzi m.in. o długotrwały smutek, bezsenność, rozkojarzenie, a nawet wahania łaknienia.

Kiedy warto pójść do psychiatry?

Psychiatra od uzależnień lub problemów z psychozą to tylko przykładowe zagadnienia, jakimi może zajmować się psychiatra. W powszechnym przekonaniu dominuje jeszcze niestety wzorzec psychiatry jako lekarza „wariatów”. Nie ma to jednak nic wspólnego z rzeczywistością. Istnieje bardzo wiele objawów problemów psychicznych, które powinny skłonić do wizyty u psychiatry, i większość z nich nie ma nic wspólnego z szaleństwem:

• zmiany w relacjach rodzinnych i społecznych (wycofywanie się, izolacja),
• nieuzasadnione osłabienie lub wzmożenie aktywności,
• gwałtowne zmiany w życiu (choroba, śmierć bliskiej osoby), z którymi nie sposób sobie poradzić,
• permanentny niepokój,
• ciągły smutek i przygnębienie,
• uczucie bezradności,
• ciągłe poczucie samotności,
• nadwrażliwość,
• permanentna nerwowość,
• dostrzeganie rzeczy i głosów, których inni nie dostrzegają,
• bóle głowy, drżenie rąk, nadpotliwość nieuzasadnione chorobą somatyczną.