się ten artykuł?
Owsiki w kale to jeden z najczęściej diagnozowanych problemów pasożytniczych u człowieka. Zakażeniu sprzyjają miejsca publiczne takie jak przedszkola czy żłobki, gdzie robaki mogą łatwo przenosić się do kolejnych żywicieli. Dlatego zazwyczaj owsicę przynoszą najmłodsi domownicy. Znalazłaś owsiki w kale u siebie albo u dziecka? Sprawdź, jak się ich pozbyć.
Jak wygląda owsik w kale?
Owsiki przypominają białe, cienkie nitki o długości ok. 1 cm i możesz zaobserwować je nie tylko w stolcu. W nocy pasożyty bywają widoczne także w okolicy odbytu. A jak wyglądają jaja owsików w kale? Niestety nie zobaczysz ich gołym okiem. Pod mikroskopem przypominają nieco ziarna kawy – mają owalny kształt i podłużną bruzdę przechodzącą przez środek. Co ciekawe, ich wykrywalność jest niewielka, wynosi zaledwie 5%. W celach diagnostycznych pobiera się wymaz z okolic odbytu.
Według danych statystycznych około 2 miliardów ludzi zarażonych jest aktualnie przynajmniej jednym pasożytem, a ogólna liczba przypadków parazytoz; czyli chorób wywołanych przez pasożyty, przekracza 3 miliardy. Dane te, to bardzo ostrożne wyliczenia. Według danych WHO w ciągu ostatnich 10 lat różnymi pasożytami zaraziło się ponad 4,5 miliarda ludzi, w Europie – co 3 osoba, w USA 85-95 % społeczeństwa. Pasożyty są przyczyną 14 mln przypadków zgonów na świecie w ciągu roku. To daje 25% ogólnego wskaźnika śmiertelności.
Owsiki w kale to nie wszystko. Jakie są inne objawy owsicy?
Tak naprawdę owsiki w kale są widoczne dość rzadko. Jeśli je tam zauważysz, to owsica może być już dość mocno rozwinięta. Co więcej, na wczesnym etapie zakażenie nie daje żadnych objawów. Dopiero kiedy wzrośnie liczba pasożytów bytujących w jelicie, pojawiają się pierwsze symptomy. Jakie objawy oprócz owsików w kale powinny cię zaalarmować? Oto niektóre z nich:
- świąd odbytu – nasila się w nocy i nad ranem,
- drażliwość i niepokój,
- nadmierna pobudliwość,
- brak apetytu,
- spadek wagi,
- zaburzenia snu i bezsenność,
- obgryzanie paznokci,
- moczenie nocne,
- drgawki,
- bladość skóry,
- zgrzytanie zębami, zwłaszcza w nocy,
- u dziewczynek i kobiet owsiki mogą też wywołać świąd i stany zapalne okolic pochwy.
W ludzkim organizmie może zadomowić się wiele różnych gatunków pasożytów, od mikroskopijnych rozmiarów, aż po te widoczne gołym okiem. Najnowsze opracowania podają, że w organizmach 95% dorosłych ludzi zamieszkiwało od jednego do 5 gatunków pasożytów. Według statystyk w Polsce inwazja owsików sięga 95% ludności, włosogłówki – 80%, glisty ludzkiej – 50%, a zarażenie Giardia – lamblia u niemowląt dochodzi do 80%.
Martwy owsik w kale – co robić? Leczenie owsicy
Jeśli zauważysz u siebie lub swojego dziecka niepokojące objawy albo – co gorsza – owsiki w kale, nie czekaj! Rozpocznij leczenie jak najszybciej. Bez recepty jest dostępny skuteczny i dość bezpieczny lek na owsicę zawierający pyrantel. Występuje w postaci zawiesiny dla maluchów powyżej 2. roku życia oraz tabletek dla dzieci od 6 lat i dorosłych. Stosuje się go w pojedynczej dawce dobranej do masy ciała. Preparat zabija rozwinięte pasożyty, ale jest nieskuteczny wobec larw, dlatego kurację trzeba powtórzyć po 2-3 tygodniach. Ile pyrantelu powinnaś podać sobie i dziecku?
| Masa ciała | Dawka | Ilość leku | |
| zawiesina | tabletki | ||
| 11-16 kg | 125 mg | 2,5 ml | 0,5 |
| 17-28 kg | 250 mg | 5 ml | 1 |
| 29-39 kg | 375 mg | 7,5 ml | 1,5 |
| 40-50 kg | 500 mg | 10 ml | 2 |
| 51-62 kg | 625 mg | 12,5 ml | 2,5 |
| 63-75 kg | 750 mg | 15 ml | 3 |
| powyżej 75 kg | 1000 mg | 20 ml | 4 |
Ponieważ owsica przenosi się bardzo łatwo pomiędzy ludźmi, zastosuj lek u wszystkich domowników. Po zażyciu pyrantelu możesz zaobserwować większą liczbę martwych owsików w kale, to będzie zupełnie normalne. Do lekarza udaj się, jeśli:
- zauważyłaś owsiki w kale lub inne objawy owsicy u dziecka poniżej 2 lat,
- objawy są bardzo nasilone,
- infekcja nie ustępuje pomimo leczenia.
W jaki sposób można zarazić się owsikami?
Owsiki rozwijają się w jelicie grubym, ale jaja składają na zewnątrz – na skórze w okolicy odbytu. Dzieje się to w nocy, stąd wiele objawów pojawia się w czasie snu i dlatego też jaja owsika w kale są rzadko spotykane. Do zakażenia może dojść:
- drogą pokarmową – kiedy jaja owsika zostają przeniesione w okolice ust na brudnych dłoniach,
- drogą kropelkową – jaja owsika są na tyle małe, że unoszą się w powietrzu,
- poprzez wsteczną inwazję – larwy wykluwają się z jaj po 6 godzinach, więc mogą wniknąć z powrotem przez odbyt do jelita grubego.
Jaja pokryte są kleistą substancją, dzięki której łatwo przyklejają się do rąk, pościeli czy bielizny. Stamtąd mogą zostać przeniesione na zabawki, ubrania, jedzenie. Nie bez powodu owsica jest nazywana chorobą brudnych rąk. U najmłodszych częstym problemem jest samozarażenie. Świąd okolic odbytu powoduje drapanie, w ten sposób dzieci mogą przenieść na dłoniach jaja i larwy w okolice ust.
Mycie rąk mydłem i ciepłą wodą po skorzystaniu z toalety, zmianie pieluch i przed jedzeniem jest najskuteczniejszym sposobem zapobiegania zakażeniu owsikami. Aby powstrzymać rozprzestrzenianie się owsików i możliwe ponowne zakażenie, zarażone osoby powinny codziennie rano brać prysznic, aby pomóc usunąć dużą ilość jaj ze skóry. Prysznic jest lepszą metodą niż kąpiel, ponieważ pozwala uniknąć potencjalnego zanieczyszczenia wody w wannie jajami owsików. Osoby zarażone nie powinny kąpać się razem z innymi osobami w czasie infekcji.
Jak zapobiec ponownemu zakażeniu owsicą?
Martwe owsiki w kale są wydalane jeszcze tydzień po zakończeniu terapii, a ich jaja w otoczeniu mogą przetrwać nawet 3 tygodnie. Mając to na uwadze, podczas leczenia i po nim zastosuj następujące działania profilaktyczne:
- wypierz (w miarę możliwości wygotuj) i uprasuj pościel oraz bieliznę,
- dokładnie posprzątaj mieszkanie przy użyciu silnych detergentów,
- często wietrz pomieszczenia,
- utrzymuj u siebie i dzieci krótkie paznokcie, unikaj ich obgryzania,
- śpij w obcisłych spodenkach, żeby zapobiec roznoszeniu się owsików,
- myj ręce częściej niż zwykle – nie tylko po skorzystaniu z toalety, ale przed każdym posiłkiem i po zmianie bielizny,
- myj okolice odbytu po każdym wypróżnieniu.
Owsiki nie rozmnażają się w organizmie człowieka. Bez reinfekcji choroba kończy się w ciągu 4-6 tygodni. Ale leczenie nie pomoże, jeśli nie będzie mu towarzyszyć wzmożona higiena. Jeżeli owsiki w kale i inne objawy dalej występują mimo terapii, skonsultuj się z lekarzem.
Bibliografia:
- Hadaś E., Derda M., Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne, Problemy Higieny i Epidemiologii 2014, 1: 6-13.
- Jasonek J., Szenborn L., Kuchar E., Praktyczne aspekty rozpoznawania i leczenia najczęstszych chorób pasożytniczych, Family Medicine & Primary Care Review 2008, 10(3): 887-892.
- Siekierska M., Kot K., Łanocha-Arendarczyk N., Kosik-Bogacka D., Częstość występowania owsika ludzkiego (Enterobius vermicularis) u dzieci z wybranych przedszkoli województwa wielkopolskiego, Diagnostyka Laboratoryjna 2018, 54(1): 5-9.
