Brak apetytu u dzieci i dorosłych – czy jest się czego bać?

Brak apetytu od czasu do czasu przytrafia się każdemu – czasem jest przyczyną stresu, innym razem przeziębienia. Zdarza się, że organizm czuje się nadmiernie obciążony dużymi ilościami pożywienia i musi chwilę odetchnąć – często jest to przyczyna braku apetytu. Jednak jeśli sytuacja trwa zbyt długo, być może organizm daje sygnał, że coś nie jest tak, jak być powinno.

Istnieje wiele przyczyn braku apetytu – jest to naturalne zjawisko. Jednocześnie zbyt długo utrzymujący się brak apetytu powinien być traktowany jako sygnał ostrzegawczy. Warto dowiedzieć się, jakie są najczęstsze przyczyny brak apetytu u dzieci i dorosłych, aby – w razie wystąpienia tego problemu – móc zastanowić się, czy główną rolę odgrywa któryś z najbardziej popularnych czynników.

Różnica między apetytem a głodem

Brak apetytu może mieć szereg przyczyn. Łaknienie jest naturalnym mechanizmem organizmu – kiedy brakuje mu energii do dalszego działania, automatycznie daje znać, że pora dostarczyć mu nieco świeżego „paliwa”. Struktury, które odpowiadają za odczuwanie łaknienia, zlokalizowane są w okolicy podwzgórza, w centralnym układzie nerwowym. Ośrodek sytości i ośrodek głodu regulują apetyt. Na łaknienie ma wpływ wiele czynników zewnętrznych, takich jak temperatura, aktywność fizyczna lub jej brak, dostępność żywności czy jej jakość. Bardzo istotne jest odróżnienie apetytu od głodu. Kiedy człowiek jest głodny, poziom glukozy we krwi zaczyna spadać, w wyniku czego ośrodek głodu w mózgu zostaje uruchomiony. Organizm przygotowuje się do przyjęcia pożywienia – zaczynają wydzielać się specjalne enzymy, w jamie ustnej produkowane jest więcej śliny, a w brzuchu zaczyna „burczeć”. Głód to naturalna reakcja organizmu. Zdarza się jednak, że wiele osób myli głód z nadmiernym apetytem. Zachcianki żywieniowe czy chęć zjedzenia czegoś słodkiego niekoniecznie wynikają z głodu. Spożywanie zbyt dużej ilości pożywienia w ciągu dnia powoduje biochemiczny stres organizmu, ponieważ musi on przez cały czas trawić kolejne porcje pożywienia. Efektem może być uczucie przepełnienia w żołądku, a w dłuższej perspektywie leptynooporność czy cukrzyca. Brak apetytu u dorosłych może być sygnałem organizmu, że potrzebuje on chwili przerwy. Z tego powodu brak apetytu rano po wieczornej uczcie z pewnością nie jest niczym niepokojącym. Jeśli jednak brak apetytu u dorosłych lub u dzieci utrzymuje się dłużej niż dwa lub trzy dni, warto zastanowić się, jakie są jego przyczyny.

Brak apetytu – przyczyny

Jedną z najczęstszych przyczyn braku apetytu jest stres – zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Szybkie tempo życia, mnogość zadań, nadmiar pracy i brak czasu na relaks sprawiają, że organizm stara się nadążyć za tym szalonym tempem, a kwestia pożywienia schodzi na drugi plan. Brak apetytu z powodu stresu może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, takich jak kłopoty trawienne, nadwaga czy zaburzenia odżywiania, dlatego warto postarać się zwalczać stres – aktywność fizyczna jest najlepszym lekarstwem na brak apetytu, wywołany przez stres. Po długim spacerze lub wizycie na basenie apetyt z pewnością szybko wróci.

Brak apetytu u dziecka lub dorosłego może mieć jednak zupełnie inne podłoże. Zdarza się, że niechęć do jedzenia spowodowana jest chorobą. Brak apetytu należy do specyficznych objawów w przypadku takich chorób, jak schorzenia układu trawiennego, między innymi żołądka, trzustki czy zapalenia jelit, a także przy zaburzeniach endokrynologicznych, chorobach układu nerwowego, zaburzeniach psychicznych lub w przypadku przedawkowania witamin (na przykład witaminy D). Inną przyczyną braku apetytu może być depresja, palenie papierosów, spożywanie alkoholu, a także przyjmowanie leków, na przykład antybiotyków. Jeśli brak apetytu często się powtarza lub utrzymuje się dłużej niż kilka dni, warto wybrać się do lekarza – być może niechęć do jedzenia spowodowana jest poważniejszym problemem, dlatego warto wsłuchać się w sygnały swojego organizmu i zareagować w porę.

Brak apetytu u dzieci

Każdy rodzic doskonale wie, że dzieci od czasu do czasu nie chcą jeść. Brak apetytu u dziecka jest rzeczą zupełnie normalną. Jeśli jednak utrzymuje się dłużej niż jeden lub dwa dni, warto zareagować. Być może dziecko cierpi na problemy trawienne i świadomie unika jedzenia. Warto podać mu wtedy coś lekkostrawnego, na przykład zupę krem z marchewki. Po kilku dniach, kiedy brak apetytu u niemowlaka lub u starszego dziecka nadal się utrzymuje, koniecznie należy udać się do lekarza. Brak apetytu u dzieci w wieku szkolnym może być spowodowany stresem, na przykład w szkole – warto porozmawiać z dzieckiem, dlaczego nie chce jeść.

Jak radzić sobie z brakiem apetytu?

Istnieją niezawodne sposoby na brak apetytu. Pierwszy z nich to ruch na świeżym powietrzu – długi spacer, wizyta na basenie, na siłowni lub pół godziny jogi sprawi, że prawdopodobnie apetyt szybko powróci. Świeże powietrze spowoduje, że organizm będzie mógł odetchnąć – i to dosłownie, dzięki czemu zachodzące w nim procesy wyregulują się.

Inne sposoby na brak apetytu to zastosowanie przez kilka dni lekkostrawnej diety oraz picie herbatek ziołowych, na przykład mięty czy pokrzywy. Wpłyną one kojąco na układ pokarmowy. Jeśli brak apetytu spowodowany jest stresem, warto sięgnąć po melisę – nie każdy wie, że pozytywnie oddziałuje nie tylko na nerwy, ale też na żołądek i jelita. Z całą pewnością nie warto sięgać po tabletki na brak apetytu – chyba że tak zaleci lekarz.

Warto wsłuchiwać się w swój organizm – brak apetytu może mieć wiele przyczyn, dlatego trzeba zastanowić się, skąd się bierze. Być może chodzi o stres, a może o coś zupełnie innego – dokładna obserwacja własnego organizmu to najlepszy sposób na to, aby w porę reagować na wysyłane przez niego sygnały.