Czy zakażenie rany jest groźne? Przyczyny, objawy oraz sposoby domowego leczenia zakażenia

Zakażenie rany może dotyczyć ran pooperacyjnych, pourazowych, a nawet zwykłych skaleczeń. Charakterystyczne dla niego są objawy stanu zapalnego (ból, obrzęk, zaczerwienienie, wyciek treści ropnej). Każde zakażenie rany jest groźne, a nieleczone lub leczone niewłaściwie, może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia.

Zakażenie rany może być związane zarówno z raną pooperacyjną, pourazową, jak i z banalnym skaleczeniem. Istnieje kilka charakterystycznych objawów zakażenia rany. Należą do nich: dolegliwości bólowe, zaczerwienienie okolicy rany wraz z obrzękiem, a czasami wyciek treści ropnej. To, jak wygląda zakażenie rany, uzależnione jest od czynnika infekcyjnego, który jest jego przyczyną, oraz od rozległości rany i stopnia zaawansowania zakażenia. Zakażenie rany pooperacyjnej może się rozwinąć od razu po zabiegu lub kilka czy kilkanaście dni po nim. Dlatego ważna jest prawidłowa higiena i kontrola ran. Każdy objaw zmieniający wygląd rany powinien budzić niepokój i stanowić wskazanie do konsultacji lekarskiej. Zakażenie rany z odczynu miejscowego może rozszerzyć się na zakażenie tkanek okolicznych, a także doprowadzić do zakażenia krwi, zwanego posocznicą. Stanowi to bezpośrednie zagrożenie dla życia pacjenta.

Przyczyny zakażenia rany

Aby zastanowić się nad przyczynami powstawania zakażenia rany, w pierwszej kolejności należy zdefiniować ranę. Jest to przerwanie ciągłości skóry, ale także błon śluzowych. Pierwszymi czynnikami, które mogą zainfekować ranę, są patogeny obecne na powierzchni przedmiotu, który spowodował przerwanie powłok skórnych. Jeżeli zdarzenie miało miejsce w przestrzeni otwartej i miało charakter urazu, mogą to być także czynniki infekcyjne obecne w powietrzu, glebie czy w wodzie. Często w przypadku rany zakażenie ma związek z drobnoustrojami bytującymi na skórze, które w wyniku urazu zostają przeniesione w głąb tkanek, powodując ich zainfekowanie. W związku z tym zakażenie rany gronkowcem lub paciorkowcem to jedne z najczęstszych przyczyn stanu zapalnego. Nie tylko bakterie są czynnikiem etiologicznym zakażenia przyrannego – mogą to być także grzyby szeroko rozpowszechnione w środowisku.

Zakażenie rany – objawy stanu zapalnego

Objawy zakażenia są takie same zarówno w wypadku rany pooperacyjnej i po cesarskim cięciu, jak i pourazowej. Najpierw może pojawić się świąd okolicy rany. Później występuje zaczerwienienie samej rany i skóry wokół niej. Czasami odczuwalne może być pieczenie lub pulsowanie rany. Następnie pojawia się obrzęk, który ma tendencję do rozszerzania się na coraz większą powierzchnię otaczającą ranę. Dolegliwościom tym towarzyszy ból, który zwiększa się przy dotyku. Zaobserwować można wysączanie się treści ropnej (ma ona kolor żółty lub zielonkawy i często towarzyszy jej nieprzyjemny zapach). Objawom zakażenia rany mogą towarzyszyć dolegliwości i wykładniki ogólnoustrojowego stanu zapalnego: stan podgorączkowy, gorączka, odczynowe powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.

Zakażenie rany – leczenie i zapobieganie rozwojowi

W związku z tym, iż zakażenia ran mogą stanowić poważne zagrożenie, ogromny nacisk powinien być położony na zapobieganie rozwojowi stanu zapalnego. Bardzo istotna jest higiena rany pooperacyjnej, zarówno tej gojącej się prawidłowo, jak i zainfekowanej. Domowym sposobem na zakażenie rany jest przede wszystkim prawidłowe zakładanie opatrunków. Wszelkie czynności powinny być wykonywane z zachowaniem możliwie największej sterylności, w jednorazowych rękawiczkach, przy użyciu jałowych gazików i plastrów. Przy każdej zmianie opatrunku rana powinna zostać przemyta środkiem antyseptycznym. Jeżeli lekarz zaleci mycie zakażonej okolicy, powinno się w tym celu użyć szarego mydła, a nie preparatów kosmetycznych zawierających duże ilości środków chemicznych. Te sposoby zapobiegania zakażeniu ran są bezpieczne i w dużej mierze wystarczające do uchronienia chorego przed rozwojem stanu zapalnego.

Co stosować na zakażenie rany, jeśli dojdzie do infekcji? Najczęściej włączane do terapii są maści z antybiotykiem. Mają one działanie miejscowe, bezpośrednio na czynnik zapalny. Rany pooperacyjne zwykle wymagają podania antybiotyku w postaci doustnej lub dożylnej, co zapobiega rozwojowi zakażenia uogólnionego u chorych, którzy są i tak osłabieni po operacji (a zatem bardziej podatni). Leczenie zakażenia rany może obejmować także podanie szczepionek przeciwko tężcowi (jeżeli mogło dojść do zabrudzenia rany ziemią) lub przeciwko wściekliźnie (jeżeli rana powstała wskutek ugryzienia przez zwierzę).