się ten artykuł?
Zastrzał, nazywany również ropnym zapaleniem palca, jest stanem wywołanym zakażeniem gronkowcem złocistym. Symptomy nie wydają się zwykle poważne, jednak w rzeczywistości mogą być bardzo groźne. Dowiedz się, jak leczyć zastrzał i do jakiego specjalisty udać się po szybką pomoc.
Jak powstaje zastrzał palca?
Zastrzał palca to zmiana rozwijająca się na palcach rąk i stóp, a czasami również na samych paznokciach. Ropne zapalenie powstaje wskutek zakażenia bakterią, czyli gronkowcem złocistym i najczęściej jest konsekwencją mechanicznego urazu, a czasami obgryzania paznokci. Nawet w przypadku niewielkiego zadrapania lub skaleczenia, wspomniane mikroorganizmy mogą dostać się do organizmu i wywołać stan zapalny.
Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty) to zarazek występujący na ludzkiej skórze [w warunkach fizjologicznych]. Gronkowiec może powodować poważne infekcje, jeśli dostanie się do krwi i może prowadzić do posocznicy lub śmierci. [...] Gronkowiec może rozprzestrzeniać się w szpitalach i innych placówkach opieki zdrowotnej oraz pomiędzy nimi, a także w zamkniętych społecznościach. Ryzyko zakażenia gronkowcem jest większe w przypadku osób, które przeszły operację lub [...] mają zamontowane urządzenia medyczne [np. rozrusznik serca], otrzymują leki w postaci zastrzyków albo mają bliski kontakt z osobą zakażoną gronkowcem.
Objawy zastrzału
Do najważniejszych symptomów zastrzału palca można zakwalifikować:
- zaczerwienienie, miejscowy obrzęk,
- ból, także w czasie dotykania palca,
- w późniejszym czasie dochodzi do pojawienia się zmian podskórnych, a także wzrostu temperatury ciała,
- powikłaniem może być zdeformowanie płytki paznokcia.
Dobrze pamiętać o tym, że na samym początku objawy zastrzału powodują tylko niewielki dyskomfort i właśnie w tym momencie najlepiej jest skontaktować się z lekarzem. W ten sposób można uniknąć większego bólu oraz możliwych późniejszych powikłań.
Rodzaje zastrzałów
Wśród rodzajów zastrzałów można wyróżnić:
- zastrzał skórny – najpowszechniejszy, zlokalizowany w opuszkach palców,
- zastrzał podskórny – groźniejszy i bardziej bolesny, ponieważ objawy mogą przenieść się na kości lub stawy,
- zastrzał kostny – konsekwencja nieleczonych zastrzałów podskórnych; to poważne schorzenie, prowadzące do martwicy tkanek,
- zastrzał stawowy – poważny i niebezpieczny, rozwijający się w okolicach stawów, ogranicza ich ruchomość.
Zastrzały mogą rozwinąć się wskutek prostego skaleczenia, na przykład w trakcie manicure, a nieleczone, niekiedy przeistaczają się bardzo groźne schorzenie, występujące na kościach lub stawach.
Dlaczego zastrzał jest groźny?
Zastrzał jest groźny, ponieważ może prowadzić do deformacji paznokcia lub jego całkowitego zniszczenia. W sytuacji, gdy zakażenie postępuje w głąb tkanek, wiąże się z następującymi możliwymi konsekwencjami:
- posocznica,
- zapalenie powięzi i szpiku kostnego,
- uszkodzenie skóry, kości, stawów.
Szybka reakcja w leczeniu zastrzału ma kluczowe znaczenie, ponieważ wyżej opisane skutki dotyczą tylko tych przypadków, w których pacjenci nie zdecydowali się na stosowanie środków farmakologicznych i czekali, aż ból przejdzie samoistnie, nie zwracając jednocześnie uwagi na dodatkowe objawy.
Zastrzał – leczenie jest bardzo ważne
Leczenie zastrzału opiera się zwykle na stosowaniu maści, antybiotykoterapii, a czasami konieczne jest wykonanie operacji – pamiętaj jednak, że w każdym przypadku warto skonsultować się z internistą lub dermatologiem. Do skutecznych sposobów leczenia należą:
- stosowanie maści z octenidyną,
- zażywanie antybiotyków zleconych przez lekarza,
- kąpiele w ciepłej wodzie z dodatkiem szarego mydła,
- okłady z szałwii,
- dodatkowo można używać maść ichtiolową.
W sytuacji, gdy u danej osoby wystąpił zastrzał kostny lub stawowy, konieczne może być wdrożenie leczenia operacyjnego. W czasie takiej procedury chirurg musi usunąć martwe tkanki i oczyścić rany. Zdecydowanie lepiej jest zapobiegać niż leczyć, dlatego na koniec warto wspomnieć o profilaktyce. Szczególne znaczenie w zapobieganiu zakażeniom gronkowcem złocistym ma zachowanie wysokiego poziomu higieny, mycie rąk, dezynfekcja naskórka w przypadku uszkodzeń i zranień, a także stosowanie rękawic ochronnych w czasie prac domowych i ogrodowych.
Bibliografia:
- Buława M., Kulturowe uwarunkowania gwarowych nazw chorób, Polonica 2016, 36:259-274.
- Stasiak M., Lasek J., Witkowski Z., Marks W., Gołąbek K., Zakażenia skóry i tkanek miękkich — złożony i aktualny problem diagnostyczny i terapeutyczny lekarza każdej specjalności medycznej, Forum Medycyny Rodzinnej 2012, 4: 191-200.
- Stefańska J., Oporność gronkowców złocistych na środki przeciwbakteryjne, Prospects in Pharmaceutical Sciences 2003, 3: 18-24.
