Czym jest zapalenie nerwu wzrokowego i jak się objawia? Leczenie choroby

Zapalenie nerwu wzrokowego to proces wywołany przez różne przyczyny, mający swoje skutki w zaburzeniach widzenia. Najczęstszą postacią choroby jest pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego, które może być pierwszym objawem stwardnienia rozsianego.

Zapalenie nerwu wzrokowego najczęściej dotyczy jednego oka i ma charakter nawracający. W leczeniu stosuje się steroidoterapię, choć w niektórych przypadkach można całkowicie odstąpić od przyjmowania leków. Zapalenie nerwu wzrokowego może doprowadzić do ślepoty, dlatego zawsze wymaga oceny przez lekarza okulistę.

Na czym polega zapalenie nerwu wzrokowego?

Oko, a dokładnie siatkówka, dzięki której możliwe jest odbieranie bodźców wzrokowych, jest unerwiona przez II nerw czaszkowy. Może on ulec przejściowemu lub stałemu uszkodzeniu w wyniku procesów chorobowych w nim zachodzących. Nabyty proces zapalny nerwu wzrokowego można podzielić ze względu na umiejscowienie zmian chorobowych. Wyróżnia się: pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego, wewnątrzgałkowe zapalenie nerwu wzrokowego – zapalenie tarczy nerwu wzrokowego, oraz zapalenie nerwu wzrokowego i siatkówki.

Pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego to najczęściej występująca neuropatia u dorosłych (zwana również neuropatią demielinizacyjną), która umiejscawia się w dalszym odcinku nerwu, a w początkowym okresie nie dochodzi do zmian tarczy nerwu wzrokowego.

Wewnątrzgałkowe zapalenie nerwu wzrokowego częściej występuje u dzieci i lokalizuje się w przednim odcinku nerwu.

Zapalenie nerwu wzrokowego – przyczyny

Ze względu na przyczynę zewnątrzgałkowe zapalenie nerwu wzrokowego dzieli się na: pochodzenia naczyniowego, toksyczne, metaboliczne, wywołane zakażeniem wirusowym lub bakteryjnym pierwotnym, mogącym szerzyć się od strony zatok, jamy ustnej, występujące w przebiegu nowotworu lub wywołane przez procesy autoimmunologiczne. Coraz częściej mówi się o zapaleniu nerwu wzrokowego w boreliozie, będącym jej pierwszym i jedynym objawem.

Przyczyną pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego jest proces demielinizacyjny, czyli rozpad osłonki otaczającej nerw. Schorzenie to może być pierwszą manifestacją stwardnienia rozsianego, należy więc zachować czujność, ponieważ patologia może dotyczyć również centralnego układu nerwowego.

Zapalenie nerwu wzrokowego – objawy

Dolegliwości związane z chorobą pojawiają się nagle. Pierwszym objawem zapalenia nerwu wzrokowego jest zwykle pogorszenie widzenia w jednym oku. Może towarzyszyć mu ból przy poruszaniu oczami. Pacjent ma problemy w rozpoznawaniu barw oraz pogarszającą się ostrość wzroku, co jest cechą charakterystyczną dla tej choroby. Dolegliwości nasilają się zwykle w ciągu 2 tygodni. Mogą pojawić się mroczki w polu widzenia. Wewnątrzgałkowe zapalenie nerwu wzrokowego częściej występuje obustronnie.

Dodatkowo u niektórych osób występują silne bóle głowy w okolicy czoła i bolesność gałki ocznej przy jej dotyku lub uczucie wysadzania z oczodołu.

Ile trwa zapalenie nerwu wzrokowego? Choroba na odcinku zewnątrzgałkowym przebiega zwykle pod postacią remisji i nawrotów. Okres zdrowienia trwa od 3 tygodni do nawet pół roku, w zależności od zaawansowania zmian. Kolejny rzut choroby może nastąpić kilka miesięcy albo kilka lat po pierwszym incydencie, przebiega zazwyczaj gorzej i może pojawić się w drugim oku. Rokowanie jest różnorodne, objawy mogą ustępować całkowicie lub może pozostawać trwała dysfunkcja widzenia.

Jak wygląda leczenie zapalenia nerwu wzrokowego?

W przypadku nagłego pogorszenia się widzenia należy niezwłocznie udać się do lekarza w celu ustalenia przyczyn zmian i wdrożenia odpowiedniego postępowania leczniczego. Należy pamiętać, że zaniechanie zgłoszenia się po pomoc w nagłych zaburzeniach wzroku może doprowadzić do nieodwracalnych zmian, a nawet do utraty zdolności widzenia.

Właściwa terapia choroby zależy od przyczyny ją wywołującej – zapalenie wywołane zakażeniem leczy się inaczej niż to w przebiegu procesu demielinizacyjnego. W leczeniu ostrej fazy zapalenia pozagałkowego nerwu wzrokowego stosuje się duże dawki sterydów. Kiedy pogorszenie widzenia jest niewielkie, można zaniechać terapii. Wewnątrzgałkowe zapalenie nerwu wzrokowego mija zwykle samoistnie. Zapalenia będące powikłaniami stanów zapalnych zatok wymagają antybiotykoterapii.

W niektórych przypadkach schorzenia nie jest możliwe przechodzenie terapii ambulatoryjnie. Leczenie szpitalne zapalenia nerwu wzrokowego konieczne jest zwykle w ostrym etapie choroby, w przypadku znacznych zaburzeń widzenia, niejasności co do etiologii zaburzenia i konieczności wykonania specjalistycznych badań obrazowych, dodatkowych dolegliwości lub niestabilnego stanu pacjenta.