„Dobry” cholesterol jest groźny dla mózgu. Naukowcy nie mają wątpliwości

Zwiększony poziom „dobrego” cholesterolu zwiększa ryzyko demencji – ostrzegają naukowcy z Monash University w Australii. Eksperci podkreślają, że jest to niebezpieczne w szczególności dla osób po 75 r.ż. Swoje wyniki specjaliści opublikowali w piśmie „The Lancet Regional Health – Western Pacific”.

Nadmiar HDL zwiększa ryzyko demencji

Bez cholesterolu nasz organizm nie może funkcjonować prawidłowo. Jego nadmiar jest jednak bardzo groźny dla naszego zdrowia, ponieważ istotnie przyczynia się do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.

W krwiobiegu cholesterol „krąży” ukryty w białkach zwanych lipoproteinami. Ich dwa główne typy to lipoproteiny o małej gęstości (LDL – „zły” cholesterol) oraz lipoproteiny o dużej gęstości (HDL – „dobry” cholesterol). Pierwsza grupa to główny nośnik cholesterolu we krwi. Nagromadzenie się LDL powoduje, że cholesterol odkłada się w komórkach ścian tętnic, tworząc złogi (blaszki) miażdżycowe, które zatykają światło naczyń i prowadzą do miażdżycy. Natomiast cholesterol HDL głównie usuwa nadmiar cholesterolu ze ścian tętnic, a także z płytek miażdżycowych, opóźniając ich niekorzystne narastanie.

Naukowcy z Monash University w Australii ostrzegają, że nie tylko niskie, lecz i wysokie stężenie cholesterolu HDL jest niebezpieczne. W szczególności dla osób po 75. r.ż. Eksperci podkreślają, że wysoki poziom HDL występuje rzadko i najczęściej jest związany z zaburzeniami metabolicznymi. Ostrzegają jednak, że jego nadmiar w późniejszym okresie życia oznacza większe ryzyko demencji. Jak wyjaśniają, stężenie sprzyjające ogólnemu zdrowiu powinno wynosić 40 do 50 mg/dl (1,03–1,55 mmol/l) dla mężczyzn i 50 do 60 mg/dl (1,55–2,07 mmol/l) dla kobiet.

Potrzebne są dalsze badania

Naukowcy z Australii swoje wnioski oparli na badaniu z udziałem niemal 19 tys. ochotników. Uczestnicy eksperymentu zwykle mieli ukończone 70 lat i na początku obserwacji byli zdrowi. Po sześciu latach badania okazało się, że u pacjentów z bardzo wysokim stężeniem HDL-C (ponad 80 mg/dl, ponad 2,07 mmol/l) występowało o 27 proc. większe ryzyko demencji w porównaniu z osobami z optymalnym stężeniem „dobrego” cholesterolu. Wykazano także, że u osób powyżej 75 r.ż. ryzyko to wynosiło średnio 42 proc.

„Chociaż wiemy, że cholesterol HDL jest ważny dla zdrowia sercowo-naczyniowego, wyniki te sugerują, że potrzebujemy dalszych badań, aby zrozumieć rolę bardzo wysokiego poziomu cholesterolu HDL w kontekście zdrowia mózgu„– podkreśla dr Monira Hussain, autorka pracy.

Naukowcy swoje wyniki opublikowali w piśmie „The Lancet Regional Health – Western Pacific”. Jak dodała badaczka, następne badanie powinno uwzględnić także osoby z bardzo wysokim poziomem HDL-C.

„Korzystne może być uwzględnienie bardzo wysokich poziomów cholesterolu HDL w algorytmach przewidywania ryzyka demencji” – podsumowuje Hussain.

Wskaźniki i normy cholesterolu

Pomiaru cholesterolu wykonuje się w miligramach na decylitr krwi (mg/dl) oraz w milimolach na litr (mmol/l). Generalnie przyjmuje się, że prawidłowy poziom całkowitego cholesterolu we krwi nie powinien przekraczać 200 mg/dl, choć według zaleceń Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego lepiej, żeby poziom ten był niższy niż 190 mg/dl. Stan do 239 mg/dl wskazuje na poziom podwyższony, natomiast cholesterol całkowity powyżej 240 mg/dl stwarza wysokie ryzyko chorób serca.

Zgodnie z europejskimi wytycznymi profilaktyki chorób układu krążenia stężenie cholesterolu powinno u kobiet wynosić:

• dla cholesterolu całkowitego < 190 mg/dl (5 mmol/l),
• dla cholesterolu LDL < 115 mg/dl (3 mmol/l),
• dla cholesterolu HDL ≥ 45 mg/dl (1,2 mmol/l),
• dla cholesterolu nie-HDL < 145 mg/dl (3,8 mmol/l).

Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne zaleca, aby spożycie cholesterolu w diecie nie przekraczało >300 mg/dzień. Najlepszym sposobem regulacji poziomu lipidów we krwi jest zmiana stylu życia i modyfikacja dotychczasowego jadłospisu. Dlaczego to takie ważne? Już samo zmodyfikowanie jadłospisu może obniżyć poziom cholesterolu nawet o 1/5. A obniżony cholesterol to zmniejszone ryzyko wystąpienia zawału serca i udaru mózgu.