Elektrowstrząsy – skuteczne leczenie depresji?

Leczenie elektrowstrząsami to forma terapii, która nadal jest wykorzystywana. Taka forma leczenia jest czasem o wiele bezpieczniejsza niż niektóre leki psychotropowe. Jak wygląda taki zabieg? Jacy pacjenci kwalifikują się do zabiegu?

Na czym polega leczenie elektrowstrząsami?

Terapia elektrowstrząsowa po raz pierwszy została zastosowana w 1938 roku. Do lat 70 tych była to jedna z najczęstszych form terapii. Od tamtego czasu specjaliści coraz częściej porzucali tę formę leczenia. Jednak nie zapomniano o niej do końca. Obecnie (również w Polsce) ta metoda jest spotykana w gabinetach specjalistycznych.

Leczenie elektrowstrząsami może wpływać na poziomy neuroprzekaźników układu nerwowego (na dopaminę, noradrenalinę, serotoninę). Terapii wpływa na ilość receptorów dla tych cząsteczek w obrębie komórek nerwowych. Elektrowstrząsy prowadzą do uwalniania neuropeptydów i neuromodulatorów. Efektem stosowania leczenia jest zmiana metabolizmu komórek nerwowych i stymulacji krążenia krwi w obrębie mózgowia.

Terapia wpływa na czynność układu podwzgórze-przysadka-nadnercza (oś stresu).

Jakie są wskazania do leczenia elektrowstrząsami?

Jest to forma leczenia stosowana w ściśle określonych przypadkach, do których zalicza się:

• Katatonię;
• Depresję lekooporną;
• Długotrwałe epizody maniakalne lub psychotyczne o ciężkim przebiegu;
• Ciężkie epizody depresyjne z nasilonymi tendencjami samobójczymi;
• Zespół Gilles’a de la Tourette’a;
• Dyskinezę;
• Padaczkę;
• Chorobę Parkinsona;
• Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne;
• Dystonie;
• Epizody znacznego pobudzenia u chorych z zaburzeniami otępiennymi.

Osoby zmagające się z depresją i problemami mogącymi doprowadzić do zagrożenia życia (m.in. nieprzyjmowanie pokarmów) kierowane są na elektrowstrząsy.

Leczenie elektrowstrząsami jest znacznie bezpieczniejsze dla kobiet w ciąży (same elektrowstrząsy są bezpiecznie dla płodu). Leki mogą prowadzić do zaburzeń rozwojowych u dziecka. Podobnie jest również ze starszymi pacjentami, którym stan zdrowia nie pozwala na przyjmowanie leków psychotropowych.

Jakie są przeciwwskazania do leczenia elektrowstrząsami?

Wśród przeciwwskazań do elektrowstrząsów znaleźć można:

• Ostry napad jaskry;
• Choroby układu oddechowego o ciężkim przebiegu;
• Udar mózgu;
• Zawał serca;
• Schorzenia kardiologiczne, o ciężkim, nieunormowanym przebiegu;
• Ciężkie zaburzenia metaboliczne;
• Nadmierne ciśnienie wewnątrzczaszkowe,.

Jakie powikłania wywołuje leczenie elektrowstrząsami?

Ta forma leczenia (jak w przypadku innych chorób leczenie środkami farmakologicznymi) może powodować powikłania. Zalicza się do nich:

• Zaburzenia pamięci (bardzo często, jeżeli chodzi o pamięć krótkoterminową);
• Dezorientacja;
• Nudności, wymioty;
• Bóle głowy;
• Bóle mięśniowe;
• Wzrost ciśnienia tętniczego krwi;
• Przyspieszone bicie serca.

Przebieg leczenia elektrowstrząsami

Zabieg jest przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym. Pacjent otrzymuje środki zwiotczające mięśnie (nie odczuwa się żadnych drastycznych drgań).

Nad pacjentem przez cały czas czuwa psychiatra, anestezjolog, pielęgniarka. W celu zapewnienia maksymalnego bezpieczeństwa pacjentowi, stosowane są specjalne ochraniacze (zabezpieczające chociażby przed przygryzieniem języka przez chorego).

Ilość impulsów elektrycznych, jakie będą przechodzić przez elektrody do głowy pacjenta zależne są od samego lekarza poprzez ustalenie, jaki jest próg drgawkowy danego chorego.

W czasie trwania terapii może dojść do wykonania kilku lub nawet kilkunastu takich zabiegów. Mogą być one wykonywane w odstępie dwóch lub nawet trzech dni.

Skuteczność terapii zależna jest od przypadku z jakim ma się do czynienia. Na dziesięciu chorych u ok.  ośmiu osób udaje się uzyskać pożądane efekty.