Jakie objawy wywołuje przeczulica? Czy może być wynikiem poważnych chorób i zaburzeń?
Przeczulica to dolegliwość objawiająca się szeregiem reakcji psychosomatycznych, w szczególności bólem i nieprzyjemnymi doznaniami zmysłowymi po zadziałaniu bodźca zewnętrznego o przeciętnym natężeniu lub w wyniku wewnętrznych problemów zdrowotnych.
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
”Marta Dąbrowska”
Wszystkie symptomy wskazujące na przeczulicę dotykową, nerwową, wzrokową czy słuchową wymagają szczegółowej diagnostyki i podjęcia leczenia, ponieważ mogą stanowić objaw zaawansowanych chorób i zaburzeń, np. na tle neurologicznym.
Czym jest przeczulica?
Przeczulica (hiperestezja) jest stanem, w którym organizm pacjenta odbiera docierające do niego bodźce, np. wzrokowe, słuchowe czy dotykowe, i reaguje nadmierną wrażliwością sensoryczną, wywołującą szereg nieprzyjemnych doznań i dolegliwości, w szczególności bólowych o różnym charakterze i nasileniu. Przeczulica oprócz doznań somatycznych może być przyczyną izolacji społecznej pacjenta w celu uniknięcia bodźców drażniących i nieprzenoszenia reakcji psychofizycznych na najbliższe osoby w otoczeniu. Zaniechanie leczenia przeczulicy może prowadzić do utrzymania objawów schorzenia, narastania frustracji i innych stanów psychicznych wywołanych bólem oraz ograniczeniami w komfortowym funkcjonowaniu w sferze prywatnej i zawodowej. Przeczulica może występować w bardziej zaawansowanej formie, pod postacią allodynii. Silnie rozwinięta przeczulica to sytuacja doznawania nieprzyjemnych wrażeń bólowych z uczuciem pieczenia i parzenia, na skutek bodźców, które u zdrowych ludzi nie wywołują żadnej reakcji.
Przeczulica – rodzaje
Przeczulica pojawia się niezależnie od wieku pacjenta i występuje najczęściej jako:
- przeczulica dotykowa, czyli przeczulica skóry bądź tzw. przeczulica skórna. W zależności od obszaru ciała obserwuje się przeczulicę skóry głowy, twarzy, ud czy skóry na plecach,
- przeczulica nerwowa,
- przeczulica słuchowa,
- przeczulica wzrokowa.
Przeczulica – przyczyny
Przyczyny przeczulicy wynikają przede wszystkim z uszkodzenia struktur ośrodkowego układu nerwowego i jego czuciowego ośrodka w wyniku urazu mechanicznego, np. podczas wypadku komunikacyjnego, bądź wszelkich chorób toczących się w jego obrębie, np. w przebiegu udaru mózgu.
Przeczulica skórna, nerwowa bądź inna może się wywiązać np. w wyniku:
- infekcji wirusowych lub bakteryjnych, np. poprzedza pojawienie się półpaśca,
- zapalenia, uszkodzenia bądź ograniczenia przewodnictwa nerwowego układu obwodowego, np. w przebiegu zespołu cieśni kanału nadgarstka czy rwy barkowej,
- wad i mutacji genetycznych,
- skrajnego niedoboru witaminy B12, zatruć toksycznych oraz lekowych, np. w przebiegu alkoholizmu czy nadmiernej ilości kofeiny, silnie stymulującej system nerwowy.
W zależności od przyczyny obserwuje się różne rodzaje przeczulicy, np.:
- Przeczulica skóry głowy i karku może być efektem migreny.
- Przeczulica skóry na plecach może być spowodowana zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa bądź stanem zapalnym w danym odcinku, które uciskają i drażnią struktury rdzenia kręgowego. Przeczulica skóry pleców może być efektem zespołów korzeniowych.
- Przeczulica skóry twarzy może być efektem uszkodzenia nerwu twarzowego, zapalenia zatok przynosowych, czołowych lub innych.
- Przeczulica nerwowa pojawia się w przebiegu zaburzeń nerwicowych wywołanych stresem; jest początkową fazą psychoz, zespołów nadpobudliwości i zaburzeń rozwojowych, np. ADHD.
- Przeczulica wzrokowa wywołana jest np. uszkodzeniem nerwu wzrokowego czy wścieklizną.
Zobacz także
Przeczulica – objawy
Objawy przeczulicy skupiają się wokół narządu zmysłu, który jest bezpośrednio obciążony. Ból często pojawia się w towarzystwie ogólnego dyskomfortu, uczucia pieczenia i swędzenia. Ponadto:
- Przeczulica skórna może dotykać całej powierzchni ciała, np. w wyniku cukrzycy, bądź jego połowy, np. w wyniku udaru mózgu.
- Przeczulica nerwowa objawia się w sferach behawioralnych i emocjonalnych np. nadpobudliwością, labilnością, bólami głowy.
- Na tle przeczulicy słuchowej obserwuje się np. szumy w uszach, a przeczulica wzrokowa wywołuje światłowstręt, bóle gałek ocznych, łzawienie.
Przeczulica – leczenie
Leczenie przeczulicy opiera się głównie na postępowaniu przyczynowym. W zależności od przyczyn i poziomu uszkodzenia układu nerwowego powrót do zdrowia wymaga wielowymiarowego usprawniania, np.:
- Przeczulica dotykowa, skórna i nerwowa wynikająca z zaburzeń psychicznych i rozwojowych może ustąpić dzięki psychoterapii, ćwiczeniom relaksacyjnym i oddechowym.
- Przeczulica skóry twarzy i ud ustąpi w trakcie walki np. ze stanem zapalnym zatok nosowych czy kręgosłupa lędźwiowego na drodze farmakoterapii przeciwzapalnej i przeciwbólowej oraz fizjoterapii, odbarczającej korzenie nerwowe lub udrażniającej drogi oddechowe naświetlaniem promieniami UV.
- Przeczulica nerwowa i skórna na tle alkoholowym ustępuje pod wpływem terapii odwykowej; na tle kofeinowym i innych używek – w przebiegu odstawienia.
Domowe sposoby łagodzenia objawów skupiają się na ochronie narządów zmysłu, np. oczu przy pomocy okularów przeciwsłonecznych.
Najnowsze w naszym serwisie
Tabletki antykoncepcyjne a ciąża? Choć zdarza się to rzadko, może gruntownie zmienić nasze życiowe plany
11 potencjalnych przyczyn bólu głowy i oczu. Czy warto się martwić?
Migrena u dzieci. Jak rozpoznać objawy i pomóc swojemu dziecku?
Czy migrena bez bólu głowy jest możliwa? Jak ją leczyć?
Polecamy
„Gdyby pobrano organy, to byłby koniec”. W jednym szpitalu miano stwierdzić śmierć mózgu, w drugim – przywrócić do życia
Lekarz pozwolił 13-latce wywiercić dziurę w głowie pacjenta. Media piszą o gigantycznym skandalu
Efekt Nocebo, czyli siła negatywnych myśli w medycynie
Koniec z implantami! Lek na… porost zębów ma szanse trafić do sprzedaży już całkiem niedługo
się ten artykuł?