Jet lag – co to jest i jak sobie z nim radzić po zmianie strefy czasowej? Sposoby na jet lag

Jet lag, czyli zespół objawów zmęczenia, dotyka osoby, które w krótkim czasie zmieniły strefę czasową. Jest uciążliwy, bowiem wyklucza z normalnego funkcjonowania przynajmniej na kilkanaście godzin. Jak sobie z nim radzić? Jet lag – ile trwa i jakie daje objawy?

Związany z podróżowaniem w kierunku wschód-zachód jet lag jest syndromem wynikającym z rozwoju cywilizacji. Zaburza działanie fizjologiczne organizmu, doprowadzając do szeregu nieprzyjemnych dolegliwości. Ich długość trwania i intensywność zależy nie tyle od samej podróży, co od kondycji organizmu, wieku i ewentualnych chorób. Ponadto, im więcej przekroczonych stref, tym większe nasilenie objawów, a co za tym idzie – większy jet lag.

Co to jest jet lag?

Jet lag to szereg objawów dotykający osoby podróżujące samolotami w kierunkach wschód-zachód. Przyczyną jego występowania jest zaburzenie naturalnego rytmu organizmu. Każde przesunięcie czasu, które bezpośrednio wpływa na przyjmowanie posiłków, aktywność i sen, wprowadza chaos w procesach fizjologicznych organizmu, który w krótkim czasie musi dostosować się do nowych warunków. Kiedy wylatujemy z kraju, w którym jest wczesny ranek i przylatujemy do miejsca, gdzie również dopiero budzi się dzień, organizm na siłę zostaje zmuszony do wydłużenia doby.

Zaburzeniu ulega sen, procesy przemiany materii, potrzeby fizjologiczne, procesy wydzielania hormonów. Jet lag – ile trwa? W zależności od długości podróży i ilości zmienionych stref czasowych, jet lag może trwać od kilku do kilkunastu godzin a nawet kilku dni.

Jet lag – objawy

Objawy jet lag, a właściwie ich intensywność, zależą w dużej mierze od kondycji organizmu, ewentualnych chorób i wieku. Jednak ostatecznie jet lag prowadzi do występowania jednocześnie kilku symptomów, co może stanowić spore obciążenie dla organizmu. Do najczęstszych objawów zalicza się:

• zaburzenia snu – bezsenność pomimo ogromnego zmęczenia,
• zmęczenie i brak energii,
• ból głowy,
• trudności w koncentracji i skupieniu uwagi,
• brak apetytu,
• dezorientacja, poczucie wybicia z rytmu dnia,
• bóle mięśni,
• problemy jelitowo-żołądkowe.

Osoby chore lub kobiety w zaawansowanej ciąży przed planowanym długim lotem powinny zasięgnąć porady lekarza, który wykluczy ryzyko wystąpienia objawów zagrażających ich zdrowiu. Objawy jet lag w przypadku chorych mogą niekorzystnie wpłynąć na ich samopoczucie, a nawet spotęgować chorobę.

Sposoby na jet lag

Syndrom jet lag ustępuje samoistnie w miarę przystosowania się organizmu do nowego rytmu, jednak warto zmniejszyć odczuwalność nieprzyjemnych objawów. Najlepsze efekty przynosi odpoczynek i sen tuż przed wyjazdem. Wyeliminuje to uczucie chronicznego zmęczenia i problem bezsenności po przylocie na miejsce. Wskazane jest również odstawienie kilkanaście godzin przed lotem napojów alkoholowych i energetycznych, a także ciężkostrawnych pokarmów. Podczas lotu powinno się pić duże ilości płynów, najlepiej wody. Posiłki powinny być lekkie i świeże, by dodatkowo nie obciążać przewodu pokarmowego i nie zmuszać organizmu do trawienia ciężkich rzeczy. Wiele osób problem jet lag rozwiązuje poprzez zażycie tabletki nasennej na czas lotu. Ta opcja rzeczywiście może przynieść pozytywne efekty, jednak powinna być konsultowana z lekarzem. W przypadku zdecydowania się na tabletkę najlepiej sięgać po te na bazie ziół. Środki nasenne powinny być jednak stosowane jako ostateczność, bowiem ich działanie dodatkowo zaburza prawidłowe funkcjonowanie organizmu. W miarę możliwości warto starać się zasnąć podczas lotu, bez udziału jakichkolwiek wspomagaczy. Wiele osób sięga po opaski na oczy lub słuchawki z wyciszającą muzyką, która pomaga w zaśnięciu.

Jeśli lot wiąże się z przesiadkami, warto wykorzystać je na odpoczynek i choćby krótki sen. Nawet najmniejsza drzemka pozytywnie wpłynie na proces regeneracji organizmu. Nie należy również rezygnować z aktywności fizycznej. Osoby trenujące powinny zadbać o kilka serii rozciągania, przysiadów i skłonów. Jest to również wskazane dla tych, którzy na co dzień nie ćwiczą. Nawet minimalny ruch pobudza bowiem krążenie i dodaje energii.

Jet lag po przylocie

Pomimo chronicznego zmęczenia należy starać się wytrzymać rytm dnia miejsca, do którego przylecieliśmy. W miarę możliwości warto zjeść energetyczne posiłki na bazie świeżych i pełnowartościowych produktów. W pierwszych godzinach po przylocie nie wskazane jest zażywanie alkoholu i napojów energetycznych, które dodatkowo rozregulowują osłabiony lotem organizm. Wskazane za to są spacery i jak najczęstsze przebywanie na świeżym powietrzu, by minimalnie pobudzić organizm. Spać powinno się iść wraz z zachodem słońca, tak by wprowadzić organizm w nowy rytm.