Przejdź do treści

Koferdam – materiał, który czyni leczenie endodontyczne wyjątkowo bezpiecznym

Koferdam – materiał, który czyni leczenie endodontyczne wyjątkowo bezpiecznym Pexels.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Zgodnie z zaleceniami Amerykańskiego oraz Europejskiego Towarzystwa Endodontycznego zastosowanie koferdamu jest niezbędne dla skutecznego leczenia kanałowego. Paradoksalnie stosuje go jednak zaledwie jeden na czterech specjalistów. Tymczasem koferdam jest bezpieczny w użytkowaniu, nie rodzi skutków ubocznych, ani też nie ma przeciwwskazań do jego zastosowania.

Czym jest koferdam? 

Koferdam (tzw. ślinochron) od niemal dwóch wieków wykorzystywany jest w stomatologii w celu zapobiegania wnikaniu śliny waz z zanieczyszczeniami do zęba poddawanego leczeniu kanałowemu lub w którym wypełniany jest ubytek. 

Koferdamy stosowane w gabinetach na całym świecie nie są jak dawniej arkuszami złotych folii, lecz materiałami wykonanymi z lateksu albo silikonu o różnej grubości.  

Po założeniu osłaniają jamę ustną wraz z wargami. Przez mały otwór wykonany w koferdamie widoczny jest tylko ząb poddawany leczeniu. W ten sposób zostaje on odizolowany od śliny i szybko mnożących się w niej drobnoustrojów. Dodatkowo przyrząd redukuje ryzyko przypadkowego połknięcia fragmentów spiłowanego lub odłamanego zęba czy drobnych akcesoriów stomatologicznych. 

Koferdamem nazywa się wyłącznie arkusz lateksowej lub silikonowej gumy. Jednak aby stomatolog mógł ją zastosować, konieczne jest, aby sięgnął po zestaw akcesoriów dodatkowych, na który składają się: 

  • guma, 
  • klamra wraz z kleszczami do jej zakładania, 
  • plastikowa lub metalowa ramka, 
  • dziurkacz. 

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Naturell Czosnek Max Bezzapachowy, 90 kapsułek
17,39 zł
Odporność
Naturell Omega-3 500 mg, 240 kaps.
30,00 zł
Odporność
Bloxin Żel do nosa w sprayu, 20 ml
25,99 zł
NOWOŚĆ
Odporność, Multilac
Multilac Synbiotyk, 20 kapsułek
23,39 zł
Odporność
Naturell Uromaxin + C, 60 tabletek
15,99 zł
kobieta u dentysty

Jakie jest zastosowanie koferdamu? 

Niewątpliwą zaletą stosowania koferdamu jest zapewnienie wysokiego poziomu suchości okolicy zęba podawanego zabiegowi. Jest on jest jednak stosowane przez stomatologów nie tylko w celu uniknięcia zakażeń w wyniku przedostania się śliny i innych zanieczyszczeń jamy ustnej do leczonego zęba. Dzięki koferdamowi dziąsła zostają zabezpieczone przed podrażnieniem substancjami chemicznymi oraz narzędziami stomatologicznymi (np. wiertłem). 

Koferdam zapobiega przedostaniu się do przełyku opiłków i fragmentów zęba, a nawet drobnych narzędzi stomatologicznych. Jednocześnie pacjent może swobodnie przełykać ślinę, a dentysta ma zapewniony dobry dostęp do leczonego zęba, ponieważ policzki i język zostają przykryte przez materiał.  

Zastosowanie koferdamu jest ponadto niezbędne przy usuwaniu plomb z amalgamatu – stopu metali, wśród których znajduje się rtęć, której połknięcie mogłoby wywołać szereg niekorzystnych powikłań dla organizmu. 

Przeciwwskazania do zakładania koferdamu 

Nie ma wyraźnych przeciwwskazań do zastosowania koferdamu. Niekiedy jednak jego wykorzystanie może być wykluczone. Ma to miejsce, gdy zęby są bardzo zniszczone (np. przez próchnicę). Wówczas klamra nie jest w stanie utrzymać się na ich powierzchni. W takim wypadku najczęściej usuwa się ząb, a w jego miejsce wstawia protezę.

Kobieta siedzi u stomatologa, nad jamą ustną widać przyrządy stomatologiczne

Jak założyć koferdam? 

Koferdam jest materiałem jednorazowego użytku. Zastosowany u jednego pacjenta do leczenia stomatologicznego nie może być wykorzystany ponownie (nawet po wysterylizowaniu). Akcesoria służące do zakładania lateksowej bądź silikonowej gumy, czyli klamry i ramki są najczęściej wielokrotnego użytku, przy czym po każdym wykorzystaniu konieczne jest ich wyjałowienie, aby stomatolog mógł po nie sięgnąć przy kolejnym zabiegu. 

U większości pacjentów stosuje się koferdamy lateksowe. Jednak w przypadku osób z alergią na ten materiał – stomatolog powinien sięgnąć po te wykonane z silikonu. 

Aby założyć koferdam, lekarz z pomocą specjalnego dziurkacza (przypominającego szczypce) wycina w materiale otwór, przez który ma się przedostać wyłącznie leczony ząb. Wszystkie pozostałe powinny zostać odizolowane przez koferdam. Następnie wsuwa w otwór klamrę i nakłada wraz z całym koferdamem na ząb. Klamra do koferdamu musi być przy tym dopasowaną do wielkości i stopnia zniszczenia zęba oraz kształtu zębów sąsiadujących. Tak nałożona przy pomocy kleszczy do koferdamu odsuwa tkanki miękkie i zapewnia dużą widoczność pola zabiegowego.  

Ostatnim krokiem jest naciągnięcie materiału na ramkę wokół jamy ustnej i odwrócenie brzegów materiału ku kieszonkom zębowym tak, aby zapobiec wtłaczaniu śliny przez ruchy języka. Stomatolog może to wykonać przy pomocy strumienia powietrza lub nici dentystycznej. Niekiedy konieczne jest dodatkowe uszczelnienie zęba. Wówczas lekarz zawiązuje wokół jego szyjki nić dentystyczną, stosuje płynny koferdam lub czasowy opatrunek. [1] 

Wedle innej metody można założyć klamrę dopiero po prawidłowym umieszczeniu koferdamu albo najpierw założyć klamrę, a dopiero potem materiał. Wybór metody zależy od dotychczasowej praktyki stomatologa i jego doświadczenia. Każda jest skuteczna i bezpieczna.[1] 

Po wykonaniu zabiegu koferdam zostaje wyrzucony do pojemnika z opadami medycznymi, a akcesoria wielorazowego użytku – przekazane do sterylizacji.[2]

Endodoncja — czym jest leczenie kanałowe, kiedy się je stosuje i na czym polega?

Czy koferdam jest powszechnie wykorzystywany przez lekarzy? 

Jak wynika z badań – 94 proc. stomatologów zna zastosowanie koferdamu, ale stosuje go u niektórych pacjentów wyłącznie 30 proc. z nich. Jeszcze mniej, bo 23 proc. stomatologów, sięga po koferdam przy każdym zabiegu leczenia endodontycznego.[3] 

Tak niskie wykorzystanie kofedramu to prawdopodobnie efekt trudnego dostępu do tego zestawu, ale i poziomu skomplikowania jego zastosowania. Nie każdy dentysta ogólnej specjalizacji jest w stanie prawidłowo założyć materiał, by zapobiec przedostawaniu się śliny do zęba podczas zabiegu.[3] 

Źródła 

  1. M. Kuźmiński, Koferdam w leczeniu endodontycznym [w:] (red.) B. Arabska-Przedpełska, H. Pawlicka, Współczesna endodoncja w praktyce, Wydawnictwo Bestom, Łódź 2012, s. 188–200. 
  2. M. Wieliński, M. Malara, Standard CL-GS:2019/1 Nowy standard postępowania w działalności stomatologicznej, 2019, zeszyt 18. 
  3. B. Lukasiewicz, Koferdam (Nie)zbędny element leczenia, „Twój Przegląd Stomatologiczny” 2017, nr 11, s. 32 / 34. 
i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Próchnica – najczęstsza choroba zakaźna. Co warto o niej wiedzieć?

Kobieta stoi przed lustrem i szczotkuje zęby

Moczysz szczoteczkę przed myciem zębów? „To jeden z najczęstszych błędów, jeśli chodzi o higienę jamy ustnej” – podkreśla stomatolog

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

„Niektórzy ze strachu próbują leczyć się sami. Poznałam historię pacjenta, który wywiercił sobie dziurę w zębie przy pomocy wiertła budowlanego”. O dentofobii mówi Agnieszka Fiedorowicz

Piłowanie zębów, czyli stripping. Co to jest? Wskazania /fot. Adobe Stock

Piłowanie zębów – co to jest i jak wygląda zabieg? Czy stripping niszczy szkliwo?

Złamany ząb w części korzeniowej – czy konieczne jest jego usunięcie? /fot. Adobe Stock

Złamany ząb w części korzeniowej – czy konieczne jest jego usunięcie?

Proteza zębowa a stomatopatia protetyczna – objawy i leczenie zmian w błonie śluzowej jamy ustnej

Czy nakładki prostujące i szczoteczka w kształcie litery "U" rzeczywiście działają? Ekspert rozprawia się z 3 stomatologicznymi mitami

Czy nakładki prostujące i szczoteczka w kształcie litery „U” rzeczywiście działają? Ekspert rozprawia się z 3 stomatologicznymi mitami

„Zapalenie osierdzia mięśnia sercowego czy reumatyczne zapalenie stawów to tylko niektóre choroby, które mogą mieć początek w jamie ustnej” – alarmuje lek. dent. Bartosz Leończak

Hiperdoncja – gdy w szczęce lub żuchwie pojawiają się dodatkowe zęby

dziewczyna leżąca na trawie

Po czym lepiej nie myć zębów i dlaczego? Lista problematycznych produktów

Fizjoterapia stomatologiczna – wskazania i rodzaje terapii

śmiejąca się kobieta

W zdrowym ciele zdrowy ząb. Oto, co może cię spotkać, jeśli w porę nie zadbasz o swój uśmiech

Jak rozpoznać i jaki wpływ na wygląd ma zgryz głęboki? Rodzaje i leczenie zgryzu głębokiego

Ukruszony ząb – przyczyny, leczenie i koszty. Co zrobić, gdy ukruszona jest jedynka?

„Podstawową różnicą pomiędzy mną a stomatologiem jest to, że stomatolodzy wsadzają wiertarki do buzi, a ja tylko palce” – o fizjoterapii stomatologicznej mówi Karolina Mrozińska

To świetna wiadomość dla pacjentów leczących zęby na NFZ. Wchodzi nowe rozporządzenie

"Cała medycyna nieziemsko się rozwija, nie warto opierać się na doświadczeniach sprzed lat". Aga Szuścik o tym, że nasze myślenie o leczeniu jest często nieaktualne

„Cała medycyna nieziemsko się rozwija, nie warto opierać się na doświadczeniach sprzed lat”. Aga Szuścik o tym, że nasze myślenie o leczeniu jest często nieaktualne

Krótkie wędzidełko – co to jest, kiedy należy je podciąć i jak przebiega zabieg?

Yaeba, czyli nowa moda na krzywe zęby. Niegroźne zjawisko czy niebezpieczny trend?

Yaeba, czyli nowa moda na krzywe zęby. Niegroźne zjawisko czy niebezpieczny trend?

Nie możesz sobie poradzić z nieświeżym oddechem? Poznaj możliwe przyczyny tej dolegliwości

Narkoza - co warto o niej wiedzieć? / istock

Narkoza – wszystko, co chciałabyś o niej wiedzieć, ale boisz się zapytać

Kobieta leży w łóżku

Raz w tygodniu miewasz migrenę? Przyczyną może być zła okluzja

Cefalometria – co to jest, wskazania, przeciwskazania, cena

×